Varri i Akbarit

Varri i Akbarit është mauzoleu i perandorit mogul Akbar dhe një kryevepër e rëndësishme e Arkitekturës Mogule. Ai u ndërtua në vitet 1605–1613 dhe u vendos në një terren prej 48.2 hektarë në Sikandra, një rrethinë e Agras, në Uttar Pradesh të Indisë.

Historia

Portreti i Akbarit nga Manohar Das

Varri i Akbarit u ndërtua nga djali i tij, princi Salim i quajtur Jahangir. Akbari e planifikoi varrin dhe zgjodhi vendin e përshtatshëm për të. Pas vdekjes së tij, ndërtimin e përfundoi djali i tij Jahangiri, në vitet 1605–1613.

Pamje e ballore e Varrit të Akbarit

Akbari ishte një nga perandorët më të mëdhenj në historinë e Indisë. Megjithatë, gjatë mbretërimit të stërnipit të tij, Aurangzebit, Xhatët kryengritës nën drejtimin e Raxha Ram Xhatit, e grabitën varrin e rafinuar, duke plaçkitur të gjithë xhevahiret prej ari dhe argjendi si dhe tapetet, ndërsa shkatërruan të gjitha gjërat. Madje në mënyrë që të hakmerrej për vdekjen e babait të tij Gokula, ai i mori dhe i dogji edhe kockat e Akbarit. Gjatë kësaj kohe u plackit gjithashtu edhe Taxh Mahali fqinj dhe u grabitën dy porta të Agras. Më vonë ai u dënua me vdekje nga Aurangzebi. Varri mbeti i rrënuar deri në riparimet e gjera që i kryen britanikët nën drejtimin e Lord Curzon-it.

Vendndodhja

Pamje këndore e mauzoleut

Është i vendosur në Sikandra, në rrethinat e Agras, në rrugën e Mathuras (Autostrada Kombëtare 2), 8 km në drejtimin perëndim – veri-perëndim të qendrës së qytetit. Rreth 1 km largë varrit, qëndron Varri i Mariamit, varri i Mariam-uz-Zamanit, gruas së Akbarit dhe nënës së Jahangirit.^[1]

Arkitektura

Porta jugore është më e madhja, me katër minare me mermer të bardhë, të kryesuara me çhatri që janë të ngjashme dhe u paraprijnë atyre të Taxh Mahalit. Ajo përbënë hyrjen e zakonshme të varrit. Vetë varri është i rrethuar nga një rrethim me mure 105 m². Ngrehina e varrit është një piramidë me katër kate, e kryesuar nga një pavijon mermeri që përmban varrin e pavërtetë. Varri i vërtetë, si në mauzoleumet e tjerë, ndodhet në bazament nën të pavërtetin.^[2] Ndërtesat janë ndërtuar kryesisht nga një gurë ranor i kuq i zënë, i zbukuruar me mermer të bardhë. Panelet zbukuruese të punuar me gdhendje të këtyre materialeve dhe një rrasë e zezë zbukurojnë varrin dhe kabinën e portës. Dizajnet e paneleve janë gjeometrike, floreale dhe kaligrafike, duke paraqitur dizajnë më të stërholluara dhe të rafinuara që më vonë do të përfshiheshin në Varrin e Itmad-ud-Daulah-ut.^[3]^[4]

Detaje arkitekturore

Porta e Varrit të Akbarit
Varri i Akbarit
Cenotafi i Akbarit brenda mauzoleut, varri i vërtetë sipas traditës ndodhet poshtë tij
Një varri i panjohur në kompleksin e Varrit të Akbarit
Galeria perimetrike përreth cenotafit
Varri i Akbarit, rreth vitit 1905
Hyrja kryesore e Kompleksit të Varrit të Akbarit nga brenda.
Hollësi të tavanit të varrit, Varri i Akbarit, Sikandra
Panele zbukuruese mbi Portën Jugore
Hollësi të punimit zbukurues me gdhendje
Kaligrafi mbi hyrjen e dhomës kryesore mortore.
Varri i vërtetë i Akbarit, në bazamentin e mauzoleut.
Kanch Mahali, i ndërtuar nga Jahangiri, si një zonë haremi më vonë e përdorur si një strehim gjuetie.
Punimi i brendshëm i Varrit të Akbarit

Shiko edhe

Referime

^ Remembering the Great Emperor^{[lidhje e vdekur]}; The Hindu, 27 tetor, 2003.
^ "Fascinating monuments, timeless tales". The Hindu. Chennai, Indi. 22 shtator 2003. Arkivuar nga origjinali më 29 tetor 2003. Marrë më 21 shkurt 2017. {{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
^ Akbar's Tomb Arkivuar 19 qershor 2010 tek Wayback Machine Archnet.org.
^ Catherine E. B. Asher: Akbar's Tomb - Architecture of Mughal India, Part 1, Volume 4; 1992, fq. 107.

Bibliografia

Catherine Ella Blanshard Asher (1992). Architecture of Mughal India, Part 1, Volume 4. Cambridge University Press. ISBN 0-521-26728-5. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
Keene, Henry George (1899). "Sikandra". A Handbook for Visitors to Agra and Its Neighbourhood (bot. 6). Thacker, Spink & Co. fq. 43. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
Ernest Binfield Havell (1904). "Sikandra". A Handbook to Agra and the Taj, Sikandra, Fatehpur-Sikri, and the Neighbourhood. Longmans, Green & Co., London. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

Lidhje të jashtme

[1] Remembering the Great Emperor^{[lidhje e vdekur]}; The Hindu, 27 tetor, 2003.

[2] "Fascinating monuments, timeless tales". The Hindu. Chennai, Indi. 22 shtator 2003. Arkivuar nga origjinali më 29 tetor 2003. Marrë më 21 shkurt 2017. {{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[3] Akbar's Tomb Arkivuar 19 qershor 2010 tek Wayback Machine Archnet.org.

[4] Catherine E. B. Asher: Akbar's Tomb - Architecture of Mughal India, Part 1, Volume 4; 1992, fq. 107.

[1]

[2]

[3]

[4]