Wikipedia

Vera hungareze

Vera hungareze daton që në kohërat romake. Jashtë Hungarisë, verërat më të mirënjohura janë vera e bardhë Tokaji dhe vera e kuqe Gjaku i Demit të Egerit (Egri Bikavér).

Etimologjia Redakto

 
Fjala hungareze për verën "bor" ka origjininë lindore

Vetëm tri gjuhë europiane kanë fjalë për verën që nuk rrjedhin nga latinishtja: greqishtja, turqishtja dhe hungarishtja.[1] Regjistrimet në alfabetin runik të përdorur nga hungarezët antik kanë fjalë për verën me prejardhje turkike. Ekzistojnë dy qind fjalë hungareze (duke e përfshirën fjalën wine) që janë me origjinë bullgaro-tukike,[1] me arsyestimin se hungarezët kanë pasur kontakt me prodhuesit e verës në Kaukazin Jugor. Kështu për shembull:

  • Szőlő: "rrush"
  • Bor: "verë"
  • Ászok: "fuçi"
  • Áldomás: "bekim", "pije alkoolike"

Historia Redakto

Romakët e sollën rrushin nga Panonia, dhe në shekullin e 5-të, ekzistojnë regjistrime të hardhive të mëdha në Hungari. Sipas invazionit të hungarezëve të vitit and by the 5th century AD, there are records of extensive vineyards in Hungary. Árpádi shpërbleu përcjellësit e tij me hardhi rrushi në Tokaj. Në shekujt pasues, variacione të rrushit u sollën nga Italia dhe Franca. Shumica e prodhimit ishte verë e bardhë.

 
Një shishe Zweigelt

Gjatë invazionit të Sulejmanit të Madhërishëm në fillim të shekullit 16-të, serbët sollën rrushin e kuq Kadarka në Eger. Kjo u përdor për të prodhuar atë që më vonëu quajt Gjaku i Demit, pasi që përbërsi sekret në verë që fortifikoi mbrojtësit e Egerit në vitin 1552.

Po ashtu gjatë okupimit turk regjioni Tokaj u bë i njohur për verërat deserte, të korrura më vonë për të inkurajuar rrënjën fisnike. Tokaji aszú përmendet në një dokument të vitit 1571, dhe u pagëzua famshëm nga Luisi XIV i Francës (1638-1715) "Vinum Regum, Rex Vinorum" - Verë e Mbretërve, Mbret i Verërave.

Pasi Perandoria Osmane ia dorëzoi Hungarinë austriakëve në vitin 1699, ndikimi gjerman u ndje edhe në llojshmërinë e rrushit ashtu si Blauer Portugieser. Ky ndikim u shfaq në fillim të vitit 1730 në klasifiimin e parë botëror të vreshtave në Tokaj, bazuar në tokë, aspekt dhe prirjen e rrënjës fisnike.

Nga viti 1882, epidemia phylloxera e goditi hardhinë e Hungarisë, me toka të përziera tradiocionale të Egerit dhe me zëvendësimin e shumë rrushi të Tokajit me monokultura, shpesh të Blaufränkisch (Kékfrankos) dhe llojshmëri Bordeaux në distriktet e verës së kuqe, dhe të Furmintit, Muscatit dhe Hárslevelűit në Tokaj. Shekulli i 20-të pa paraqitjen e rrushit modern si Zweigelt, i cili rritej më lehtë se Kadarka, dhe nën komunizëm kualiteti u neglizhua në favor të mbikorrjes, pasterizimit dhe pordhimit industrial. Që nga viti 1989, u rinovuan interesat në llojshmërinë tradicionale dhe shumë në investime të reja, pjesërisht në Tokaj-Hegyalja.

Stilet dhe regjionet e verës Redakto

 
22 regjionet e verës në Hungari : 1 Sopron, 2 Nagy-Somló, 3 Zala, 4 Balatonfelvidék, 5 Badacsony, 6 Balatonfüred-Csopak, 7 Balatonboglár, 8 Pannonhalma, 9 Mór, 10 Etyek-Buda, 11 Neszmély, 12 Tolna, 13 Szekszárd, 14 Pécs, 15 Villány, 16 Hajós-Baja, 17 Kunság, 18 Csongrád, 19 Mátra, 20 Eger, 21 Bükk, 22 Tokaj

Lista zyrtare e regjioneve të verës është përcaktuar nga dekreti ministror. Lista aktuale përfshin 22 regjione, të cilat grupohen nga pesë në shtatë regjione më të mëdha.[2]

Balatoni, me nën-regjionet
  • Badacsony
  • Balatonboglár
  • Balaton-felvidék
  • Balatonfüred-Csopak
  • Nagy-Somló (ose Somló)
  • Zala

Variteti kryesor i regjionit është Olaszrizling.

Duna, me nën-regjionet
  • Csongrád,
  • Hajós-Baja,
  • Kunság.

Kryesisht verëra të freskëta dhe të çelëta nga shumë lloje.

 
Rrushi në një vreshtë hungareze
Egeri, me nën-regjionet
  • Bükk
  • Eger
  • Mátra
Észak-Dunántúl, me nën-regjionet
  • Neszmély
  • Etyek-Buda
  • Mór
  • Pannonhalma
  • Sopron
Panoni, me nën-regjionet
  • Pécs
  • Szekszárd
  • Tolna
  • Villány
Soproni, me nën-regjionet
  • Sopron
Tokaj
 
Vreshtë në Tokaj
 
Niveli i parë fshatarak i thatë në Tokaj

Llojshmëria e rrushit hungarez Redakto

 
Rrush Hárslevelű 

Disa lloje rrushi janë të njohura me origjinë në Hungari. Këto janë:

  • Ezerjó
  • Hárslevelű
  • Irsai Oliver
  • Cserszegi Fűszeres
  • Királyleányka

Lloje të tjera të rrushit që ka mundësi të kenë origjinë hungareze janë:

  • Furmint
  • Juhfark
  • Kéknyelű

Referime Redakto

[3]

  1. ^ a b Miklós Molnár, A concise history of Hungary, Cambridge University Press, 2001, p. 12
  2. ^ "127/2009. (IX. 29.) FVM rendelet a szőlészeti és a borászati adatszolgáltatás, valamint a származási bizonyítványok kiadásának rendjéről, továbbá a borászati termékek előállításáról, forgalomba hozataláról és jelöléséről" (në hungarisht). Nemzeti Jogszabálytár. 27 dhjetor 2012. Marrë më 27 dhjetor 2012.
  3. ^ Rebbe Nachman of Breslev on Hungarian Wine http://www.nachalnovea.com/breslovcenter/articles/article_wine.html Arkivuar 31 dhjetor 2011 tek Wayback Machine

Lidhjet e jashtme Redakto

Marrë nga "https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=Vera_hungareze&oldid=2525742"