Zoroastrizmi në Iran

Zoroastrianizmi është ndoshta feja më e vjetër në Iran. E themeluar rreth mesit të mijëvjeçarit të dytë p.e.s., feja u përhap në zonën iraniane përmes konvertimeve dhe përfundimisht u bë një fe shtetërore në Perandorinë akaemenide në shekullin e 6-të p.e.s. Feja ende mbijeton edhe sot e kësaj dite në komunitete të vogla, të vendosura kryesisht në Iranin dhe në Indinë e tanishme. Zoroastrianët në Indi quhen Parsi.

Një përshkrim i emblemës Zoroastrian të Fravaharit (shpirtit të shpirtit) i ekzekutuar në pllakë me xham në qytetin e Taft, Iran.

Sipas regjistrimit zyrtar të Iranit, kishte 25,271 zoroastrianë në vend që nga viti 2011, por disa llogari jozyrtare sugjerojnë shifra më të larta në rritje brenda vendit.

Dinastia e Akaemenidëve

Persët e udhëhequr nga Kiri i Madh krijuan shpejt dinastinë e dytë perse dhe perandorinë e parë, Perandorinë Akaemenide, duke mposhtur Medët në 549 p.e.s. Ndërsa persët zgjeruan perandorinë e tyre, zoroastrianizmi iu prezantua historianëve grekë si Hermodori, Hermipi, Ksanthosi, Eudoksi dhe Aristoteli; secili dha një datë të ndryshme në lidhje me jetën e Zoroasterit, por natyrshëm besonte se ai ishte një profet pers dhe e quajti atë "Mjeshtër i magjistarëve".

Megjithëse nuk ka mbetur asnjë mbishkrim nga koha e Kirit në lidhje me fenë e tij, altarët e zjarrit të gjetur në Pasargada, si dhe fakti që ai e quajti vajzën e tij Atosa, emrin e mbretëreshës së Vishtaspa-s (mbrojtësja mbretërore e Zoroasterit), sugjeron se ai me të vërtetë mund të ketë qenë një zoroastrian.

Sugjerohet se në kohën e Darit të Madh (549 p.e.s.–485/486 p.e.s.), perandoria ishte zoroastriane. Kjo është për shkak të një prej mbishkrimeve të Darit, i cili shkon si më poshtë:

"Një Zot i madh është Ahuramazda, i cili krijoi këtë tokë, i cili krijoi qiellin përtej, i cili krijoi njeriun, i cili krijoi lumturinë për njeriun, i cili bëri Darin mbret, një mbret mbi disa, një zot mbi disa."

Kjo çon në besimin se feja zoroastriane është feja më e vjetër në Iran. Më e rëndësishmja, sugjerohet të jetë feja origjinale e Iranit. Përveç mbishkrimit të mësipërm, nuk ka domosdoshmërisht ndonjë nocion apo dëshmi për këto deklarata.