Wikipedia

Aleksander Stepanoviç Popov

fizikan rus
(Përcjellë nga Alexander Stepanoviç Popov)

Alexander Stepanovich Popov (nganjëherë shkruar si Popoff; rusisht: Алекса́ндр Степа́нович Попо́в; March 16 1859 – January 13 1906) ishte fizikan rus i cili njihet në vendin e tij dhe në vendet e Evropës Lindore si zbulues i radios.[1][2][3]

Alexander Stepanovich Popov
U lind në(1859-03-16)16 mars 1859
Krasnoturyinsk, Sverdlovsk Oblast
VdiqGabim: Nevojitet datë e vlefshme vdekjeje (data e parë): data, muaji, viti
Shën Petersburg, Rusi
Njohur përRadio
ÇmimetUrdhëri i Shën Anës grada e tretë dhe e katërt
Urdhëri i Shën Stanislaus (Shtëpia Perandorake Romanovëve) grada e dytë
Medalja e argjendtë e Aleksandrit III mbretërimi i nderit në rripin e Urdhërit të Alexander Nevsky-t
Çmimi i Imperial Russian Technical Society
Nënshkrimi

Puna e Popovit si mësues në shkollën ruse të marinës e udhëhoqi atë drejt eksplorimeve në fenomene elektrike të frekuencave të larta. Më 7 maj 1895 ai prezantoi një letër në një detektor ndriçues pa kabllo që e kishte ndërtuar ai dhe që punonte përmes përdorimit të një ngjitësi për të detektuar zhurmën e radios nga goditjet e dritës. Kjo ditë festohet në Federatën Ruse si Dita e Radios. Në një demonstrim më 24 mars 1896 ai përdori radiovalët për të transmetuar një mesazh në mes të komplekseve të ndërtesave të Shën Petersburgut. Puna e tij ishte e bazuar në punën e fizikantëve të tjerë si Oliver Lodge dhe të radio pionerit Guglielmo Marconi.

Jeta e hershme  Redakto

Lindi në qytetin e Krasnoturinskit, Sverdlovsk Oblast në Malet Urale si djalë i një prifti, ai u interesua në shkenca që kur ishte fëmijë. Babai i tij donte që ai të bashkohej pritftërisë dhe e dërgoi në Shkollën Seminarike në Yekaterinburg.[2] Atje ai zbuluoi një interes në shkencë dhe matematikë dhe në vend që të vazhdonte shkollën teologjike në vitin 1877 ai u regjistrua në universitetin e Shën Petersburgut ku studioi fizikën.[2][4] Pas diplomimit me nderë në vitin 1882 ai qëndroi si asistent laboratori në universitet. Gjithsesi paga në universitet ishte e pamjaftueshme për ta mbajtur familjen, dhe në vitin 1883 ai mori një post si mësues dhe kreu i laboratorit në Shkollën Ruse të Marinës në Kronstadt në Ishullin Kotlin.[2]

Pranuesi i radiovalëve i Popovit  Redakto

 
Vizatim i radiovalëve të Popovit bazuar në detektorin e dritës

Bashkë me aftësitë e tij prej mësuesi në shkollën e marinës Popovi ndoqi kërkime nga fusha të ngjashme. Përpjekjet për zgjedhjen e një problemi me dështimin e izolimit të kabllosë elektrike në anijet e çelikut (të cilat dolën të ishin problem me rezonancën elektrike) e udhëhoqën atë drejt studimeve të lëkundjeve të rrymave elektrike  me frekuenca të larta. Interesi i tij në këtë fushë të studimit ) përfshirë fushën e re "Hertzian" ose radiovalët) ishte i intensifikuar nga udhëtimi i tij në vitin 1893 në Çikago në Ekspozitën Botërore Kolumbiane në Shtetet e Bashkuaraku ishte në gjendje të këshillohej me studiues të tjerë në këtë fushë.[5]

Popov po ashtu lexoi një artikull të vitit mbi eksperimentet e fizikanit briantik Oliver Lodge lidhur me zhulimin e radiovalëve nga fizikani gjerman Heinrich Hertz 6 vjet më herët.[5] Më 1 qershor 1894, pas vdekjes së Hertzit, fizikani britanik Oliver Lodge dha një ligjëratë memoriale për eksperimentet e Hertzit. Ai vendosi një demonstrim të gjoja natyrës optike të valëve herciane (radiovalëve) dhe e demonstroi transmetimin e tyre në distancë deri në 60 metra.[6] Lodge përdori një detektor të quajtuar coherer, një tub xhami që përban tallash metali në mes të dy elektrodave.[4] Kur valët e pranuara nga antena aplikoheshin në elektroda, cohereri bëhej përçues duke lejuar kalimin e rrymës nga bateria nëpër të, me një impuls që matej nga galvanometri me pasqyrë. Pas  pranimit të sinjalit tallashi i metalit në coherer duhej të rivendosej nga vibratori që operohej maunalisht ose nga vibrimet e një zileje të vendosur në tryezë afër që bie sa herë që pranohet një transmetim.[6] Popovi u vendos të punonte për projektimin e një pranuesi më sensitiv të radiovalëve që mund të përdorej si detektor i ndriçimit, për të paralajmëruar stuhitë nga zbulimi i pulseve elektromagnetike të goditjeve të dritës duke përdorur pranues coherer.[1][2]

Principi operues Redakto

 
Qarku i detektorit të dritës i Popovit.

Në detektorin e dritës të Popovit, cohereri (C) ishte i lidhur me një antenë (A), dhe me një qark të ndarë me një transmetues (R) dhe bateri (V) e cila e operon zilen elektrike (B). Zhurma e radios gjeneruar nga goditjet e dritës kthehen në coherer, rryma nga bateria u aplikua në transmetues, duke mbyllur kontaktet e tij, të cillat aplikojnë rrymë në elektromagnetin (E) të zilës duke tërhequr degën për ta bërë zilen të bjerë. Popovi shtoi një veti rivendosëse inovative automatike të cohererit "vetë prerës" ku dega e zilës do të kthehet prapa dhe do ta takojë cohererin, duke e kthyer atë në gjendje pranuese.[3] Dy valvulat (L) në kreun e cohererit pengojnë sinjalin e radios të kalojnë cohererin nga qarku i shkurtër duke kaluar nëpër rrymën e vazhduar. Ai e lidh pranuesin e tij me një antenë kabllore (A) pezulluar lart në ajër dhe në tokë (G). Ideja e antenës mund të bazohet në nyjën e dritës dhe ishte një përdorim i hershëm i monopolit ajror kabllor.[7]

 
Një nga pranuesit e Popovit, me tabelë regjistruese (cilindri i bardhë) për regjistrimin e goditjeve të dritës.

Puna e mëvonshme Redakto

 
Radio pioneri Alexander Popov në stampën USSR të vitit 1989. Në tekst thuhet "Zbuluesi i radios, A. S. Popov, 1859-1906. Demonstrimi i radios së parë 1895"

Në vitin 1900 u themelua një radio stacion nën udhëzimet e Popovin në ishullin Hogland (Suursaari) për të siguruar komunikimin dy-anësor nga telegrafi pa kabllo në mes të bazave marinase ruse dhe ekuipazhi i luftanijes General-Admiral Apraksin. Luftanija ngeci në rërë në ishullin Hogland në Gjir të Finlandës në nëntor të vitit 1899. Ekuipazhi i Apraksin nuk ishte në rrezik të menjëhershëm por uji në gjir filloi të ngrihej. Për shkak të kohës së keqe dhe tapës së kuqe burokratike, ekuipazhi i Apraksin nuk arriti të themelonte një stacion pa kabllo në ishullin Hogland deri në janar të vitit 1900. Gjithsesi, me 5 shkurt, mesazhet filluan të pranoheshin. Mesazhet pa kabllo u transmetuan në ishullin Hogland nga një stacion rreth 25 milje larg në Kymi (sot Kotka) në bregdetin finlandez. Kotka u zgjodh si lokacion për stacionin transmetues pa kabllo sepse ishte pika më e afërt në ishull shërbyer nga kabllot telegrafike të lidhura me zyrat e marinës ruse.[8]

Me kohë Apraksin u lirua nga shkëmbinjtë nga akullthyesi Yermak në fund të prillit, 440 mesazhet telegrafike zyrtare u mbajtën në stacionin pa kabllo të ishullit të Hoglandit. Përveç shpëtimit të ekuipazhit të Apraksin-së, më shumë se 50 peshkatarë finlandezë, të cilët ishin bllokuar në një copë akulli në Gjirin e Finlandës, u shpëtuan nga akullthyesi Yermak pas telegrameve të dërguara nga telegrafi pa kabllo. Në vitin 1901 Alexander Popov u bë profesor në Institutin Elektroteknik, i cili tani mban emrin e tij. Në vitin 1905 ai u zgjodh drejtor i institutit. 

Vdekja dhe trashëgimia  Redakto

Në vitin 1905 ai u sëmur vërtet rënd dhe vdiq nga hemoragjia e trurit më 13 janar 1906. 

Një planetoid, 3074 Popov, i zbuluar nga astronomi sovjetik Lyudmila Zhuravlyova në vitin 1979, është emëruar sipas tij.[9]

Në ITU Telecom World 2011, Z. Igor Shchyogolev, ministër i telekomit dhe komunikimit masiv në Federatën Ruse bashkë me Dr. Hamadoun Touré, sekreyar gjeneral i ITU-së, inauguruan dhomëen e konferencës "Alexander Stepanovich Popov" në zyrat e ITU-së në Gjenevë.

Familja Redakto

Some of his descendents escaped to Manchuria during the Bolshevik Revolution and eventually made their way to the United States. Among others the cousin, Dr. Paul Popov, who became a prominent physician in San Francisco and Paul's son, Egor Popov (1913-2001), who became a UC Berkeley Professor Emeritus of Civil and Environmental Engineering.[10] [11]

Shënime Redakto

  1. ^ a b Smith-Rose, Reginald Leslie (2013). "Alexandr Popov". Encyclopaedia Britannica Online (në anglisht). Encyclopedia Britannica, Inc. Marrë më 6 nëntor 2013.
  2. ^ a b c d e McKenna, Joe (2007). "Aleksandr Popov's Contributions to Wireless Communication". IEEE Engineering Hall of Fame (në anglisht). Institute of Electrical and Electronic Engineers website. Arkivuar nga origjinali më 10 nëntor 2013. Marrë më 6 nëntor 2013. {{cite web}}: Lidhje e jashtme në |publisher= (Ndihmë!)
  3. ^ a b (author name redacted) (janar 1960). "Did Alexandr Popov invent radio?" (PDF). NSA Technical Journal. US: National Security Agency. 5 (1): 35–41. Arkivuar nga origjinali (PDF) më 10 nëntor 2013. Marrë më 6 nëntor 2013. {{cite journal}}: |last= ka emër të përgjithshëm (Ndihmë!); Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  4. ^ a b Huurdeman, Anton A. (2003). The Worldwide History of Telecommunications. John Wiley and Sons. fq. 205–207. ISBN 0471205052. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  5. ^ a b Christopher H.
  6. ^ a b Sungook Hong, Wireless: From Marconi's Black-box to the Audion, MIT Press, 2001, pages 30-32
  7. ^ Sungook Hong, Wireless: From Marconi's Black-box to the Audion, MIT Press, 2001, page 202
  8. ^ "Aleksandr Popov". IEEE Global History Network (në anglisht). IEEE. Marrë më 21 korrik 2011.
  9. ^ Dictionary of Minor Planet Names, 2003, vol.1, p.253
  10. ^ Engineering Pioneer Egor Popov
  11. ^ Connections: The EERI Oral History Series.

References Redakto

Lidhje të jashtme Redakto

Marrë nga "https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=Aleksander_Stepanoviç_Popov&oldid=2598742"