Bulevardi Baku
Bulevardi Baku (azerbajxhanisht: Dənizkənarı Milli Park, i njohur gjithashtu edhe si Parku Kombëtar) është një shëtitore e themeluar në vitin 1909[1] që shkon paralelisht me bregdetin e Baku. Historia e saj shkon më shumë se 100 vjet, në një kohë kur baronët e naftës në Baku ndërtuan pallatet e tyre përgjatë bregut Kaspik dhe kur bregdeti u ndërtua artificialisht me inç.
| Parku Kombëtar | |
 | |
| Emri origjinal | [Dənizkənarı Milli Park] Error: {{Lang}}: text has italic markup (help) (language?) |
|---|---|
| Lloji | Bulevard |
| Ruajtur nga | The Seaside Boulevard Office |
| Vendndodhja | Baku, Azerbajxhan |
| Ndërtimi | |
| Përfundimi | 1909 |
| Inaugurimi | 26 mars 1909 |
Vendndodhja
RedaktoParku shtrihet përgjatë një gjiri në jug, në detin Kaspik.[2] Tradicionalisht fillon te Sheshi i Lirisë duke vazhduar në perëndim drejt qytetit të vjetër dhe më gjerë. Që nga viti 2012, Yeni Bulvar (bulevardi i ri) praktikisht ka dyfishuar gjatësinë në 3.75 km, duke shtrirë shëtitjet tek Sheshi Kombëtar i Flamurit.[3] Në vitin 2015 Bulevardi i Qytetit të Bardhë shtoi edhe 2 km të tjera në lindje të Sheshit të Lirisë dhe raportet kanë sugjeruar që përfundimisht bulevardi mund të jetë deri në 26 km, përfshirë Bibiheybət.[4]
Historia
RedaktoKohët e Republikave Demokratike Perandorake Ruse dhe Azerbajxhanase
Redakto
Bulevardi u krijua për të lidhur fushat e naftës në Bibi Heybet si pjesë e projekteve të zhvillimit urban nga Komisioni Komunal i Hortikulturës.[2]
Në vitin 1900, Komisioni Komunal i Hortikulturës vendosi të mbjellë pemë dhe shkurre përgjatë bregdetit. Kazimierz Skurewicz, një inxhinier polak, projektoi një argjinaturë me gjerësi 20 metra, duke përdorur bimësi që do të mbijetonte në klimën jashtëzakonisht të nxehtë, të thatë dhe të butë të Baku.
Në Shtëpinë e re të Banjës për Baku, vizitorët mund të bënin një not duke vizituar Bulevardin. Kjo shtëpi e banjës u mbyll në fund të viteve 50 për shkak të mirëmbajtjes së dobët dhe ujit të ndotur të gjirit.
Bulevardi i përmirësuar shtrihej nga ajo që është tani Rrethi SOCAR në kinemanë, restorantin dhe kazinon luksoze që u quajt "Phenomenon", i projektuar nga arkitekti polak Józef Plośko në vitin 1912.
Periudha Sovjetike
Redakto
Gjatë periudhës sovjetike, kazinoja u shndërrua në një Teatër Kukullash, një funksion që shërben edhe sot. Më pas, Bulevardi shtrihet deri në Portin Ndërkombëtar të Tregtisë së Detit në Baku.
Më 1936, u ndërtua një kullë e Parashute dhe u përdor për aktivitete ekstreme. Sidoqoftë, kulla ndaloi së funksionuari pas një aksidenti fatal në vitet 1960, që çoi në ndalimin përfundimtar të parashutizmit nga kulla. Deri më sot, kulla konsiderohet si një nga pikat kryesore të bulevardit.[5]
Bulevardi u zhvillua më tej pas ndërtimit të kafeneve Bahar dhe Mirvari, kinema verore dhe atraksione të tjera të kohës së lirë gjatë viteve 1950-1960.
Në vitin 1970, bulevardi u zgjerua në lindje dhe perëndim.
Në vitet 1980, zona ishte keqmenaxhuar dhe mirëmbajtja ishte lënë pas dore. Situata u përkeqësua më tej pasi niveli i detit filloi të rritet aq lart sa shumë prej pemëve dhe shkurreve në park filluan të vdisnin për shkak të kripës së ujit. Aktualisht, edhe një herë, niveli i detit Kaspik po zvogëlohet.[6]
Pas Pavarësisë
RedaktoNë vitin 1999, bulevardi u shpall Park Kombëtar nga Heydar Aliyev, ish presidenti i Azerbajxhanit. Ky status ndihmoi gjithashtu në zbutjen e shqetësimeve mjedisore siç është pastrimi i ndotjes së naftës nga fushat e naftës në Kaspik.[7] Deri në vitin 2009, kishte 28 tërheqje argëtuese në parkun argëtues të bulevardit. Sidoqoftë, për arsye sigurie, tërheqjet e vjetra u zëvendësuan me karuselë të rinj dhe udhëtime nga Italia dhe Gjermania.
Në vitin 2008 Kulla e Parashutave u rindërtua dhe filloi të shfaqë shpejtësinë e erës, kohën, datën, ajrin dhe temperaturën e ujit të detit.[8]
Bulevardi përmban një park dëfrimi, klubin e jahteve dhe shatërvanin muzikor, dhe statuja dhe monumente të ndryshme. Parku është i njohur me shëtitësit dhe vrapuesit e qenve, dhe është i përshtatshëm për turistët, duke qenë ngjitur me Qendrën Ndërkombëtare të sapo ndërtuar të Mugham-it dhe burimit muzikor.
Bulevardi shënoi se 100 vjetori ishte në vitin 2009 pasi data e veçantë e krijimit të tij është ende e panjohur.
Monumentet
Redakto
Në vitin 2010, një qendër tregtare shumëkatëshe Park Bulvar, Qendra e Biznesit në Baku dhe kinemaja 5D u hapën në këtë shëtitore si pjesë e politikës së rigjenerimit të qeverisë për të rritur pazar dhe kohën e lirë në Baku.[9]
Në vitin 2012, pas fitores së Azerbajxhanit në Festivalin Evropian të Këngës 2011, bulevardi u shtri drejt vendbanimit Bayil, ku zbuloi Sheshi Kombëtar i Flamurit. Konfirmuar nga Libri i Rekordeve Guinness, flamuri fluturon mbi një shtyllë 162 metra të lartë dhe është 70 me 35 metra gjë që e bën atë flamurin më të lartë në botë.[10] Baku Crystal Hall, ku u mbajt Festivali Evropian i Këngës 2012, ndodhet pranë saj.
Zyra e Bulevardit Bregdetar
RedaktoZyra e Bulevardit të Bregdetit u krijua nën Kabinetin e Ministrave, sipas Dekretit të Presidentit të Azerbajxhanit, më 10 janar 2008, në mënyrë që të rivendoste peizazhin natyror të bulevardit, të ruajë pamjen e tij historike, të zhvillojë florën e pasur të zonës, të mbrojë bulevardin, etj. dhe të sigurojë zbatimin e ngjarjeve sociale dhe kulturore.[8]
Kryetari i Zyrës së Bulevardit Bregdetar është Ilgar Mustafayev që nga janari i vitit 2016.[11]
Historia shoqërore
RedaktoSheshi ka qenë shpesh skena e takimeve publike, tubimeve kulturore, festimeve, ceremonive, paradave, koncerteve dhe së fundmi është bërë vendi i festimeve të gjera të Vitit të Ri të qytetit.[12]
Galeri
Redakto-
Tërheqje për fëmijë -
Bulevardi natën -
Bregu Kaspik -
Burime në bulevard -
Varkë kënaqësie në gjirin e Baku, Azerbajxhan -
Një pamje e gjirit të Baku, Azerbajxhan -
Ilham Aliyev dhe Rexhep Tajip Erdogan duke pozuar me ushtarë në bulevard në vitin 2018
Shiko edhe
RedaktoReferime
Redakto- ^ Bakı Bulvarı: 100 yaşdan sonra nə dəyişib?, Azadlıq Radiosu, 26 November 2011, Retrieved 4 May 2012
- ^ a b Seaside Boulevard: A Glimpse Back Through History
- ^ "National park to be extended until Eurovision song contest". news.az. Arkivuar nga origjinali më 28 dhjetor 2017. Marrë më 22 korrik 2011.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "National park to double in area". Arkivuar nga origjinali më 6 korrik 2011. Marrë më 17 prill 2020.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Aliyeva, Kamilla. "Новый облик парашютной вышки на Бульваре". Nedelya.az. Arkivuar nga origjinali më 2010-11-26. Marrë më 24 janar 2011.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Seaside Boulevard: A Glimpse Back Through History by Fuad Akhundov. Azerbaijan International magazine, Summer 2000 (8.2)
- ^ Beautifying the Bay: New Environmental Project Launched
- ^ a b "History". Seaside Boulevard Office (në azerbajxhanisht). Arkivuar nga origjinali më 17 mars 2018. Marrë më 9 maj 2017.
- ^ "5D cinema opens on Baku's seafront boulevard". news.az. Marrë më 24 janar 2011.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "Azerbaijan: Baku welcomes the world's highest flag… and a strong wind". Globalvoicesonline. Marrë më 1 dhjetor 2010.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "Leadership". Seaside Boulevard Office. Arkivuar nga origjinali më 7 nëntor 2017. Marrë më 10 maj 2017.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "New attractions opened in Baku Boulevard ahead of New Year – PHOTOS". Arkivuar nga origjinali më 17 mars 2012. Marrë më 24 janar 2011.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!)
Lidhje të jashtme
Redakto- Azerbajxhani International, (8.2), Verë 2000. Bulevardi Bregdetar: Një shkëlqim prapa nëpër histori
- Новая жизнь старого бульвара . Nash Vek, Суббота, 20 Prill 2007 года №14 (409)
- Возвращение «Венеции» на бакинский бульвар . Vesti.az, 16-07-2009
- Фоторепортаж: Новое лицо Бакинского Бульвара . Dita.az, 11 janar 2009