Efekti Matilda

Efekti Matilda është një paragjykim ndaj njohjes së arritjeve të atyre grave shkencëtare puna e të cilave u atribuohet kolegëve të tyre meshkuj. Ky efekt u përshkrua dhe evidentua për herë të parë nga sufragistja dhe abolicionistja Matilda Joslyn Gage (1826–98) në esenë e saj, "Gruaja si shpikëse" (botuar për herë të parë si një trakt në 1870 dhe më pas, në Revistën e Amerikës së Veriut në 1883). Termi "Efekti Matilda" u shpik në 1993 nga historiania e shkencës Margaret W. Rossiter .

Rossiter jep disa shembuj të këtij efekti. Trotula ( Trota e Salerno ), një mjeke italiane e shekullit të 12-të, shkroi libra të cilët, pas vdekjes së saj, u atribuoheshin autorëve meshkuj. Rastet e shekullit të nëntëmbëdhjetë dhe të njëzetë që ilustrojnë efektin Matilda përfshijnë ato të Nettie Stevens, ^[1] Lise Meitner, Marietta Blau, Rosalind Franklin dhe Jocelyn Bell Burnell .

Efekti Matilda u krahasua me efektin Matthew, ku një shkencëtar i shquar shpesh merr më shumë njohje sesa një studiues relativisht i panjohur, edhe nëse puna e tyre është e përbashkët ose e ngjashme. ^[2]

Referime

^ Resnick, Brian (2016-07-07). "Nettie Stevens discovered XY sex chromosomes. She didn't get credit because she had two X's". Vox (në anglisht). Marrë më 2016-07-07.
^ Rossiter, Margaret W. (1993). "The Matthew Matilda Effect in Science". Social Studies of Science (në anglisht). Vëll. 23 no. 2. fq. 325–341. ISSN 0306-3127. JSTOR 285482.

[1] Resnick, Brian (2016-07-07). "Nettie Stevens discovered XY sex chromosomes. She didn't get credit because she had two X's". Vox (në anglisht). Marrë më 2016-07-07.

[2] Rossiter, Margaret W. (1993). "The Matthew Matilda Effect in Science". Social Studies of Science (në anglisht). Vëll. 23 no. 2. fq. 325–341. ISSN 0306-3127. JSTOR 285482.

[1]

[2]