Gripi Spanjoll, i njohur gjithashtu si pandemia e gripit të vitit 1918, ishte një pandemi jashtëzakonisht vdekjeprurëse e gripit. Duke zgjatur nga Janari 1918 deri në Dhjetor 1920, ai infektoi 500 milion njerëz - rreth një e katërta e popullsisë së botës në atë kohë. Numri i të vdekurve vlerësohet të ketë qenë diku nga 17 milion në 50 milion, dhe ndoshta deri në 100 milion, duke e bërë atë një nga pandemitë më vdekjeprurëse në historinë njerëzore.[1]

Ushtarë nga Fort Riley, Kansas, të sëmurë nga gripi spanjoll në një repart spitalor në Camp Funston .

Për të mbajtur moralin, censorët Shtetet e Bashkuara te Luftës së Parë Botërore minimizuan raportet e hershme të varfërisë dhe vdekshmërisë në Gjermani, Mbretërinë e Bashkuar, Francë dhe Shtetet e Bashkuara. Gazetat ishin të lira të raportonin efektet e epidemisë në Spanjën neutrale, siç është sëmundja e rëndë e mbretit Alfonso XIII, dhe këto histori krijuan një përshtypje të rreme për Spanjën, si veçanërisht e goditur. Kjo i dha emrin gripit spanjoll. Të dhënat historike dhe epidemiologjike janë të pamjaftueshme për të identifikuar me siguri origjinën gjeografike të pandemisë, me pamje të ndryshme për vendndodhjen e saj.

Shpërthimet më të mëdha të gripit vrasin në mënyrë disproporcionale të rinjtë dhe të moshuarit, me një shkallë më të lartë të mbijetesës për ata në mes, por pandemia e gripit spanjoll rezultoi në një shkallë më të lartë se sa pritej për vdekje për të rriturit e rinj. Shkencëtarët ofrojnë disa shpjegime të mundshme për shkallën e lartë të vdekshmërisë së pandemisë së gripit të vitit 1918. Disa analiza kanë treguar që virusi të jetë veçanërisht vdekjeprurës sepse shkakton një stuhi të citokinës, e cila shkatërron sistemin imunitar më të fortë të të rriturve. Në të kundërt, një analizë e vitit 2007 e revistave mjekësore nga periudha e pandemisë zbuloi se infeksioni viral nuk ishte më agresive sesa llojet e mëparshme të gripit. Përkundrazi, kequshqyerja, kampe dhe spitale të mbipopulluara mjekësore dhe higjena e dobët promovuan mbinfeksion bakterial. Ky superinfeksion vrau shumicën e personave të prekur, zakonisht pas një periudhe të zgjatur shtrimi në spital ose vuajtje.[2][3]

Gripi Spanjoll ishte i pari nga dy pandemitë e shkaktuara nga virusi i gripit H1N1; e dyta ishte gripi i derrave në 2009.[4]

Referime

Redakto
  1. ^ Rosenwald, Michael S. (7 prill 2020). "History's deadliest pandemics, from ancient Rome to modern America". Washington Post. Arkivuar nga origjinali më 2020-04-07. Marrë më 11 prill 2020. {{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  2. ^ Brundage JF, Shanks GD (dhjetor 2007). "What really happened during the 1918 influenza pandemic? The importance of bacterial secondary infections". The Journal of Infectious Diseases. 196 (11): 1717–1718, author reply 1718–1719. doi:10.1086/522355. PMID 18008258. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  3. ^ Morens DM, Fauci AS (prill 2007). "The 1918 influenza pandemic: Insights for the 21st century". The Journal of Infectious Diseases. 195 (7): 1018–1028. doi:10.1086/511989. PMID 17330793. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  4. ^ "La Grippe Espagnole de 1918" (në frëngjisht). Institut Pasteur. Arkivuar nga origjinali (Powerpoint) më 17 nëntor 2015. (also here, requires Flash player)

Bibliografia

Redakto

Lexo më tej

Redakto

Linqe të jashtme

Redakto