Halim Orona

Halim Ibrahim Orona (1890-1944) ose Halim Orana ishte djalë i vetem, Ibrahimiit, i lindur në Gjilan në vitin 1890. Ibrahimi ishte shumë i zgjuar, cilësi kjo që do të përcillet edhe te brezat e ardhshëm të kësaj familje qytetare.

Shkollimi dhe puna

I ati i Ibrahimit, Halimi, duke qenë ithtar i madh i arsimit, të birin Ibrahimin e kishte dërguar në shkollë në gjuhën turke, mbasi shkolla shqipe nuk e mbaroi shkollën Ruzhdije, gjimnazin e ulët katërklasësh, Ibrahimi Shkollën Normale (Darul Mualimi) në Shkup. Por e pa e mbaruar shkollën e mesme i vdes i ati dhe Ai u detyrua ta ndërpresë shkollimin për t’u kujdesur për familjen, ishte edhe i shkolluar, dhe punën te tregtari i njohur i Gjilanit, Mustafa Aga Alishani. Në vitin 1928, e hapi një dyqan tekstili, të cilin në fillim e kishte bashkë me një ortak dhe rreth vitit 1933 e bleu pjesën e ortakut dhe ishte bërë pronar i pavarur i shitores.

Veprimtaria atdhetare dhe politike

Orana ne fillimi i Luftës së Dytë Botërore të ardhjes së pushtimit italian e gjermanëve në Gjilan, e më vonë edhe të italianëve, shqiptarët u organizuan në forma të ndryshme, por kryesisht me orientim të mbarë dhe në shërbim të atdheut. Ndër qarqet patriotike që u organizuan në Gjilan, nga viti 1941, ku administrohet për të mirën e shqiptarëve dhe të atdheut, ishte edhe Ibrahim Orana. pas kapitullimit të Italisë, në shtator 1943, në Prizren u themelua Lidhja e Dytë e Prizrenit, unitetin kombëtar dhe ruajtjes së tërësisë së trojeve etnike. Më 1 qershor 1946 mbahet Kongresi i IV i ONDSH-s në Shkup, ku Halim Orana zgjidhet kryetar i KQ-së. Prej këtij Kongresi ONDSH, Kongresi, përveç vendimeve të tjera, nxori edhe konkludimin që sa më parë të thirret Kongresi V i ONDSH, i cili duhej të mbahej në një vend ku mund të merrnin pjesë përfaqësuesit e të gjitha krahinave shqiptare, me qëllim që të merret një vendim i përbashkët për një kryengritje të përgjithshme shqiptare.Halim Orana përsëri do t’i mbante lidhjet me jashtë përmes Zagrebit, kurse prof. Ymer Berisha kishte vënë lidhje me misionarin anglez në Tiranë, Hadson, përmes të cilit përpiqej ta bindë Anglinë për t’i ndihmuar shqiptarët në rast të një kryengritje të përgjithshme.

Burgosja dhe likudimi

Më 10 shkurt të vitit 1947, Halimi burgoset në Zagreb për të dytën herë. Pas një kohe u dërgua në Beograd, i identifikuar tash si udhëheqësi kryesor i LNDSH-s. Arrestimin e Halimit OZNA i shtohet presioni mbi familjen Orana, burgoset Xhelal Orana, nxënës i gjimnazit, vëlla i Halimit, e më vonë lirohet, por bashkë me vëllanë tjetër, Nexhat Oranën, përjashtohen nga gjimnazi i Prishtinës. Oranët presioni i vinte nga se i Halimit, por për të nuk kishin asnjë informatë. Shtypi i Beogradit dezinformonte se Halim Orana ka ikur jashtë. Pas disa muajve, një i burgosur tjetër shqiptar, në burgun e Beogradit, kur i kishin shkuar familjarët në vizitë, autoritetet e burgut ua kishte dhënë një letër me adresë të familjes së Oranëve, në të cilën njoftonte se Halim Orana është në burgun ushtarak të Beogradit i quajtur “Centrallni zatvor”, rr. “Deligradska”, nr. 40. Halimin e kishin vizituar familjarët disa herë në burgun e Beogradit. Halimi i kishte vetëm 33 vjet. data e saktë e ekzekutimit me pushkatimit nuk dihet, por kur familjarët kishin shkuar për një vizitë në prill të vitit 1948, personeli i burgut Halimin, sepse ai është pushkatuar, sepse deri sa ishte Mosha Piada, nuk iu lejohej as kufomat per ta vuajtur denimin aty, ketu edhe mbyllet kaptina e jetes dhe veprimtarise se tij.

Burime

[1] T.Selimi: Ibrahim Orana (1890-1944) , Hamdi Thaçi Për ONDSH-në