Hyjplimja
Rruga e Qumështit ose Kashta e Kumtrit është galaktika që përmban sistemin tonë diellor.[7] Ky emër rrjedh nga pamja e galaktikës prej Tokës në formën e një vije të hollë që shkëlqen dhe që ka një aspekt "qumështor". Termi "Rruga e Qumështit" është një përkthim nga latinishtja via lactea.[8] Nga Toka, Rruga e Qumështit duket si tufë drite sepse struktura e saj në formë disku shihet nga mbrenda. Galileo Galilei ishte i pari që pa yjet të veçuar e jo si një tufë drite me teleskopin e tij në vitin 1610. Deri në kohët e hershme të vitit 1920, shumica e astronomëve mendonin se Rruga e Qumështit i përmbante të gjitha yjet e universit.[9] Pas debatit të madh të vitin 1920 në mes Harlow Shapley dhe Heber Curtis,[10] vëzhgimet nga Edwin Hubble treguan se Rruga e Qumështit është vetëm një nga galaksitë e shumta të gjithësisë. Rruga e Qumështit ka formën e një spiraleje me një diametër prej rreth 100,000 vite dritë deri 120,000 vite dritë[1] dhe përmban rreth 400-600 miliard yje.[1] Mund të ketë të paktën 100 miliardë planete në Rrugën e Qumështit.[11]
 Një pamje e galaktikës në mbrëmje | |
| Të dhënat e vëzhgimit | |
|---|---|
| Lloji | SBc |
| Diametri | 100,000-120,000 vite dritë (30-37 kpc)[1] |
| Trashësia | 1,000 vite dritë[1] |
| Numri i yjeve | 300±100 bilion [2][3] |
| Ylli më i vjetër | 13.2 bilion vjeçar[4] |
| Masa | 1.0-1.512 M☉ (2-342 kg) [5] |
| Largesa e Diellit nga qendra e galaktikës | 27,200 ± 1,100 vite dritë[6] |
| Shiko edhe: Galaktika | |
Referime
Redakto- ^ a b c d Christian, Eric; Safi-Harb, Samar. "How large is the Milky Way?". NASA: Ask an Astrophysicist. Marrë më 2007-11-28.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "NASA – Galaxy". Nasa.gov. 2007-11-29. Arkivuar nga origjinali më 8 maj 2005. Marrë më 2010-08-10.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Dec16th2008. "How Many Stars are in the Milky Way?". Universe Today. Marrë më 2010-08-10.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Emra shifrorë: lista e autorëve (lidhja) - ^ Frebel, Anna; etj. (2007). "Discovery of HE 1523-0901, a Strongly r-Process-enhanced Metal-poor Star with Detected Uranium". The Astrophysical Journal. 660 (2): L117. arXiv:astro-ph/0703414. Bibcode:2007ApJ...660L.117F. doi:10.1086/518122.
{{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ McMillan, Paul J. (2011), "Mass models of the Milky Way", Monthly Notices of the Royal Astronomical Society, 414 (3): 2446–2457, Bibcode:2011MNRAS.414.2446M, doi:10.1111/j.1365-2966.2011.18564.x
{{citation}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Gillessen, S.; Eisenhauer, F.; Trippe, S.; Alexander, T.; Genzel, R.; Martins, F.; Ott, T. (2009). "Monitoring Stellar Orbits Around the Massive Black Hole in the Galactic Center". The Astrophysical Journal. 692 (2): 1075. Bibcode:2009ApJ...692.1075G. doi:10.1088/0004-637X/692/2/1075.
{{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Collins Elementary English Dictionary – Complete and Unabridged 1991-2003 - Milky Way / The American Heritage Science Dictionary 2005 - Milky Way noted at thefreedictionary.com
- ^ Harper, Douglas. "galaktika". Fjalori i Etimologjisë Online.
- ^ Galaksia e Rrugës së Qumshtit: Fakte për shtëpinë tonë galaktike". Space.com
- ^ Shapley, H.; Curtis, H. D. (1921). "The Scale of the Universe". Bulletin of the National Research Council. 2: 171–217. Bibkodi:1921BuNRC...2..171S.
- ^ Xhesika Berman (16 janar 2012). "Galaktika Rruga e Qumështit përmban 160 miliardë planete". VOA News. Arkivuar nga origjinali më 20 shkurt 2012. Marrë më 15 shkurt 2012.
{{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!)