Ibrahim Reisi
Sejid Ibrahim Reisul-Sadati (14 dhjetor 1960 - 19 maj 2024), i njohur si Ibrahim Reisi (Persisht: ابراهیم رئیسی), ishte një musliman konservator iranian dhe politikan kryesor, jurist islamik dhe president i zgjedhur i Iranit, pasi ishte zgjedhur në presidencë në zgjedhjet presidenciale iraniane 2021.[6]
Ibrahim Reisi | |
|---|---|
| ابراهیم رئیسی | |
 | |
| Presidenti i zgjedhur i Iranit | |
| Do marrë detyrën 3 gusht 2021 | |
| Lideri Suprem | Ali Hamenei |
| Zëvendës President | TBA |
| Duke pasuar | Hasan Ruhani |
| Shefi i Drejtësisë së Iranit | |
| Në detyrë 7 mars 2019 – 1 korrik 2021 | |
| Vendosur nga | Ali Hamenei |
| Zëvendësi i Parë | Gholam-Hossein Mohseni-Eje'i |
| Paraprirë nga | Sadeq Larijani |
| Pasuar nga | Gholam-Hossein Mohseni-Eje'i |
| Prokuror i Përgjithshë i Iranit | |
| Në detyrë 23 gusht 2014 – 1 prill 2016 | |
| Vendosur nga | Sadek Larixhani |
| Paraprirë nga | Gholam-Hossein Mohseni-Ezhe'i |
| Pasuar nga | Mohammad Xhafar Montazeri |
| Anëtar i Asamblesë së Ekspertëve | |
| Në detyrë 24 maj 2016 – 19 maj 2024 | |
| Njësia zgjedhore | Horasani Jugor |
| Shumica | 325,139 (80.0%)[1] |
| Në detyrë 20 shkurt 2007 – 21 maj 2016 | |
| Njësia zgjedhore | Horasani Jugor |
| Shumica | 200,906 (68.6%) |
| Zëvendës i Parë i Shefit të Drejtësisë së Iranit | |
| Në detyrë 27 korrik 2004 – 23 gusht 2014 | |
| Shefi i Drejtësisë | Mahmud Hashemi ShahrudiSadek Larixhani |
| Paraprirë nga | Mohammad-Hadi Marvi[2] |
| Pasuar nga | Gholam-Hosein Mohseni-Eje'i |
| Kryetar i Zyrës së Inspektimit të Përgjithshëm | |
| Në detyrë 22 gusht 1994 – 9 gusht 2004 | |
| Vendosur nga | Mohammad Jazdi |
| Paraprirë nga | Mostafa Mohaghegh Damad |
| Pasuar nga | Mohammad Niazi |
| Të dhëna vetjake | |
| U lind më | Ibrahim Reisulsadati 14 dhjetor 1960 Meshhed, Shteti Perandorak i Iranit |
| Vdiq më | 19 maj 2024 (63 vjet) Bakrabad Rural District, Azerbajxhani Lindor, Iran |
| Shkaku i vdekjes | Rrëzimi i helikopterit |
| Partia politike | Shoqata e Klerit Luftëtar[3] |
| Lidhjet e tjera politike | Partia Republikane Islame (deri në vitin 1987)[3] |
| Bashkëshortja/et | Xhamileh Alamolhoda[4] |
| Fëmijët | 2[5] |
| Të afërmit | Ahmed Alamolhoda (vjehërr) |
| Shkollimi | Universiteti Shehid Motahari[3]Seminari Qom[3] |
| Nënshkrimi |  |
| Faqja në rrjet | Faqja zyrtare |
Ibrahim Reisi lindi në Meshhed tek një familje klerike shii persiane. Nga ana stërgjyshore, Reisi është midis Sejidëve Hysejn ibn Aliu dhe ai është i lidhur me Sejjidët e Ali ibn Husejn Zejn el-Abidin.[7]
Reisi ka shërbyer në disa pozicione në sistemin gjyqësor të Iranit, të tilla si Zëvendës Kryetari i Drejtësisë (2004–2014), Prokurori i Përgjithshëm (2014–2016) dhe Shefi i Drejtësisë që nga viti 2019. Ai ishte gjithashtu Prokuror dhe Zëvendës Prokuror i Teheranit në vitet 1980 dhe 1990, gjatë së cilës ai mbikëqyri ekzekutimin e mijëra disidentëve politikë dhe të burgosurve. Ai ishte Kujdestari dhe Kryetari i Astan Kuds Razavi, nga viti 2016 deri më 2019.[8] Ai është anëtar i Asamblesë së Ekspertëve nga Provinca Horasani Jugor, duke u zgjedhur për herë të parë në zgjedhjet e vitit 2006. Ai është dhëndri i prijësit të lutjes së së premtes në Meshhed dhe Imamit të Madh të Tyrbe Imam Riza, Ahmed Alamolhoda.
Raisi kandidoi për president në vitin 2017 si kandidat i Frontit Popullor konservator të Forcave të Revolucionit Islamik, duke humbur ndaj presidentit aktual të moderuar Hassan Rouhani, 57% me 38.3%. Raisi kandidoi me sukses për herë të dytë për president në 2021 me 62.9% të votave, duke pasuar Rouhani. Sipas shumë vëzhguesve, zgjedhjet presidenciale iraniane 2021 u manipuluan në favor të Raisit, i cili konsiderohej aleat i liderit suprem Ali Khamenei. E konsideruar si një linjë e ashpër në politikën iraniane, presidenca e Reisit pa ngërç në negociatat me SHBA-në mbi Planin e Përbashkët Gjithëpërfshirës të Veprimit (JCPOA) dhe protesta në shkallë të gjerë në të gjithë vendin në fund të vitit 2022, të shkaktuara nga vdekja e Mahsa Amini më 16 shtator. Gjatë mandatit të Reisit, Irani intensifikoi pasurimin e uraniumit, pengoi inspektimet ndërkombëtare dhe mbështeti Rusinë në pushtimin e Ukrainës. Irani gjithashtu nisi një sulm me raketa dhe me dron mbi Izraelin gjatë konfliktit të Gazës dhe vazhdoi të armatoste grupe përfaqësuese si Hizbullahu dhe lëvizja Huthi. Shpesh i parë si një favorit për të pasuar Khamenei si Udhëheqës Suprem, Raisi vdiq në vitin 2024 pas një përplasjeje helikopteri pranë Varzaqan.
Referime
Redakto- ^ "اعلام آرای مجلس خبرگان رهبری در خراسان جنوبی" (në persisht). Alef. 27 shkurt 2016. Arkivuar nga origjinali më 8 korrik 2017. Marrë më 5 prill 2017.
- ^ "از نمایندگی امام در مسجد سلیمان تا معاون اولی قوهٔ قضائیه" (në persisht). Sadegh Newsletter. 2 mars 2015. Arkivuar nga origjinali më 4 shtator 2017. Marrë më 5 shtator 2017.
- ^ a b c d "زندگی‌نامه حجت‌الاسلام و المسلمین سیدابراهیم رئیسی" (në persisht). Official Website of Seyyed Ebrahim Raisi. Arkivuar nga origjinali më 23 mars 2017. Marrë më 5 prill 2017.
- ^ "با دختر علم الهدی و همسر رئیسی آشنا شوید/عکس" (në persisht). 22 prill 2017. Arkivuar nga origjinali më 24 prill 2017. Marrë më 23 prill 2017.
- ^ "مشخصات شناسنامه‌ای 6کاندیدای ریاست‌جمهوری" (në persisht). 21 prill 2017. Arkivuar nga origjinali më 14 janar 2019. Marrë më 21 prill 2017.
- ^ Maziar Motamedi (19 qershor 2021). "Hardliner Ebrahim Raisi declared Iran's new president". Aljazeera English (në anglisht). Marrë më 19 qershor 2021.
- ^ Get to know (Seyyed Ebrahim Raisi) the new tutelage of Astan Quds Razavi better + complete records
- ^ "Ra'eesi became chairman of AQR". BBC Persian (në persisht). 7 mars 2016. Arkivuar nga origjinali më 14 qershor 2018. Marrë më 8 mars 2016.