Industria e armëve, e njohur edhe si industria e mbrojtjes, industria ushtarake ose tregtia e armëve, është një industri globale që prodhon dhe shet armë dhe teknologji ushtarake. Sektori publik dhe firmat e sektorit privat kryejnë kërkime dhe zhvillim, inxhinieri, prodhim dhe servisim të materialit, pajisjeve dhe objekteve ushtarake. Konsumatorët janë forcat e armatosura të shteteve dhe civilët. Një arsenal është një vend ku armët dhe municionet - qofshin në pronësi private apo publike - prodhohen, mirëmbahen dhe riparohen, ruhen ose lëshohen, në çfarëdo kombinimi. Produktet e industrisë së armëve përfshijnë armë, municione, platforma armësh, komunikime ushtarake dhe pajisje të tjera elektronike, dhe më shumë. Industria e armëve ofron gjithashtu mbështetje të tjera logjistike dhe operacionale.

Punëtorët montojnë pistoletat Browning-Inglis Hi-Power në fabrikën e municioneve John Inglis, Kanada, prill 1944.

Instituti Ndërkombëtar i Kërkimeve të Paqes në Stokholm (SIPRI) vlerësoi shpenzimet ushtarake që nga viti 2018 në 1822 miliardë dollarë. Kjo përfaqësonte një rënie relative nga viti 1990, kur shpenzimet ushtarake përbënin 4% të PBB-së botërore. Një pjesë e parave shkojnë për prokurimin e pajisjeve dhe shërbimeve ushtarake nga industria ushtarake. Shitjet e kombinuara të armëve të 100 kompanive më të mëdha të prodhimit të armëve dhe kompanive të shërbimeve ushtarake (me përjashtim të Kinës) arritën në 420 miliardë dollarë në vitin 2018, sipas SIPRI. Kjo ishte 4.6 për qind më e lartë se shitjet në 2017 dhe shënon vitin e katërt radhazi të rritjes në 100 shitjet më të mira të armëve. Në vitin 2004, mbi 30 miliardë dollarë u shpenzuan në tregtinë ndërkombëtare të armëve (shifër që përjashton shitjet e brendshme të armëve). Sipas institutit, 5 eksportuesit më të mëdhenj në 2014-2018 ishin Shtetet e Bashkuara, Rusia, Franca, Gjermania dhe Kina, ndërsa 5 importuesit më të mëdhenj ishin Arabia Saudite, India, Egjipti, Australia dhe Algjeria.

Shumë vende të industrializuara kanë një industri të brendshme armësh për të furnizuar forcat e tyre ushtarake. Disa vende gjithashtu kanë një tregti të brendshme në thelb të ligjshme ose të paligjshme të armëve për përdorim nga qytetarët e tyre, kryesisht për qëllime vetëmbrojtjeje, gjuetie ose sportive. Tregtia ilegale e armëve të vogla ndodh në shumë vende dhe rajone të prekura nga paqëndrueshmëria politike. Small Arms Survey vlerëson se 875 milionë armë të vogla qarkullojnë në mbarë botën, të prodhuara nga më shumë se 1000 kompani nga afro 100 vende.

Qeveritë japin kontrata për të furnizuar ushtrinë e vendit të tyre; kontrata të tilla armësh mund të kenë një rëndësi thelbësore politike. Lidhja midis politikës dhe tregtisë së armëve mund të rezultojë në zhvillimin e asaj që U.S. Presidenti Dwight D. Eisenhower e përshkroi në vitin 1961 si një kompleks ushtarako-industrial, ku forcat e armatosura, tregtia dhe politika u lidhën ngushtë, në mënyrë të ngjashme me prokurimin evropian shumëpalësh të mbrojtjes. Korporata të ndryshme, disa të mbajtura publike, të tjera private, bëjnë oferta për këto kontrata, të cilat shpesh vlejnë shumë miliarda dollarë. Ndonjëherë, si me kontratën për Joint Strike Fighter ndërkombëtar, zhvillohet një proces konkurrues tenderimi, me vendim që merret në bazë të meritave të dizajneve të paraqitura nga kompanitë e përfshira. Herë të tjera, nuk zhvillohet asnjë ofertë apo konkurs.

Shiko edhe Redakto

Referime Redakto