Irredentizmi rus
Irredentizmi rus (Rusisht: русский ирредентизм) i referohet pretendimeve territoriale të bëra nga Federata Ruse ndaj rajoneve që historikisht ishin pjesë e Perandorisë Ruse dhe Bashkimit Sovjetik, të cilat nacionalistët rusë i konsiderojnë si pjesë të "botës ruse". Ai kërkon të krijojë një Rusi të Madhe duke përfshirë politikisht rusët etnikë dhe rusishtfolësit që jetojnë në territoret në kufi me Rusinë. Kjo ideologji është përcaktuar ndjeshëm nga regjimi i Vladimir Putin, i cili ka qeverisur vendin që nga viti 1999. Ajo është e lidhur me neo-imperializmin rus.
Territoret sovjetike/pas-sovjetike që nuk ishin kurrë pjesë e Rusisë Perandorake: Tuva (1944–), Prusia Lindore (1945–), Ukraina perëndimore (1939–1991), and Ishujt Kuril (1945–)
Territore/shtete perandorake që nuk u bënë pjesë e Bashkimit Sovjetik: Finlanda (1809–1917), Polonia (1815–1915), dhe Kars (1878–1918)
Sfera e ndikimit sovjetik: Traktati i Varshavës (1945–1991; Shqipëria deri më 1968; Gjermania Lindore deri më 1990), Mongolia ( 1924–1991)
Sfera e ndikimit perandorak dhe pushtimi ushtarak sovjetik: Irani verior (1914–1918; 1941–1946), Mançuria (1892–1906; 1945–1945), Korea veriore (1892–1906; 1945–1948), Xinjiang (1934), Austria lindore (1945–1955) dhe Afganistani (1979–1989)
Trupat ruse aktualisht pushtojnë pjesë të tre vendeve fqinje: Ukrainën jugore dhe lindore, Abhazinë dhe Osetinë e Jugut në Gjeorgji dhe rajonin e Transnistrisë të Moldavisë. Që nga fillimi i saj në vitin 2014, Lufta Ruso-Ukrainase është përshkruar nga shumica e komunitetit ndërkombëtar si një kulm i politikave irredentiste të Rusisë ndaj Ukrainës. Shembuj të këtyre politikave irredentiste që po zbatohen në këtë konflikt përfshijnë aneksimin rus të Krimesë në vitin 2014[1] dhe pushtimin e vazhdueshëm rus të Ukrainës, i cili pa aneksimin rus të Ukrainës juglindore në vitin 2022.
Sfondi ideologjik
RedaktoDuke parë në mënyrë specifike pikëpamjet e liderit rus post-sovjetik Vladimir Putin, Erdi Ozturk, profesor në Universitetin Metropolitan të Londrës, ka komentuar se ideologjia irredentiste mbështetet në një "dallim midis qytetërimeve duke sintetizuar nacionalizmin me vizionet nostalgjike të historisë, kujtesës dhe fesë."[2]
Shiko edhe
RedaktoReferime
Redakto- ^ Nagle, John (8 maj 2014). "Russia's nationalist quest risks future of European borders". The Conversation (në anglisht).
- ^ Falk, Thomas O. "Can Russia return to the world stage, as other aggressor nations?". Al Jazeera (në anglisht). Marrë më 2025-01-05.