Konflikti Irako-Kurd
Konflikti Irakiano-Kurd është një seri luftërash, kryengritjesh dhe mosmarrëveshjesh midis Kurdëve dhe autoritetit qendror të Irakut, i cili filloi në shekullin e 20-të, pak pas humbjes së Perandoria Osmane në Lufta e Parë Botërore. Disa e shohin fillimin e këtij konflikti në tentativën e Mahmud Barzanji për të krijuar një Mbretëria e Kurdistanit të pavarur,[1] ndërsa të tjerë e lidhin këtë konflikt vetëm me kryengritjen post-1961 të Barzanëve.[2]
Që nga pushtimi i Irakut nga SHBA dhe miratimi i federalizmit në vitin 2005 dhe njohja e Rajoni i Kurdistanit (KRI) si një rajon federal në Kushtetutën e Irakut, numri dhe shkalla e përplasjeve të armatosura midis qeverisë qendrore të Irakut dhe kurdëve ka rënë. Megjithatë, ka ende çështje të pazgjidhura që vazhdojnë të shkaktojnë përplasje, siç janë territoret e diskutueshme të Irakut verior dhe e drejta për të eksportuar naftë dhe gaz, çka ka çuar në mosmarrëveshje të herëpashershme dhe përplasje të armatosura. Në shtator 2023, pas një serie masash ndëshkuese nga qeveria qendrore e Irakut kundër KRI, Masrour Barzani dërgoi një letër Presidentit të Shteteve të Bashkuara Joseph Biden duke shprehur shqetësime për një mundësi rëniesh të Rajonit të Kurdistanit dhe duke kërkuar ndërhyrjen e Shtetet e Bashkuara. Në mars 2024, pas disa vendimesh gjyqësore të lëshuara kundër Rajonit të Kurdistanit nga Gjykata e Lartë e Irakut, autoritetet kurde në Irak shprehën pakënaqësi ndaj asaj që ata e përshkruan si një kalim të qartë të sistemit politik të Irakut nga një shtet unitar në një sistem qendrorist.
Shiko edhe
RedaktoReferime
Redakto- ^ "The Iraqi State and Kurdish Resistance, 1918–2003" (Archive)
- ^ Heo, Uk (15 Shtator 2007). Civil Wars of the World: Major Conflicts Since World War II. ABC-CLIO. ISBN 9781851099191 – nëpërmjet Google Books.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!); Shiko vlerat e datave në:|date=(Ndihmë!)