Konflikti i interesit
Një konflikt interesi (COI) është një situatë në të cilën një person ose organizatë përfshihet në interesa të shumëfishta, financiare ose të tjera, dhe shërbimi i një interesi mund të përfshijë punën kundër një tjetri. Në mënyrë tipike, kjo lidhet me situatat në të cilat interesi personal i një individi ose organizate mund të ndikojë negativisht në një detyrë që i detyrohet për të marrë vendime në dobi të një pale të tretë.
Një "interes" është një angazhim, detyrim, detyrë ose qëllim që lidhet me një rol ose praktikë të caktuar shoqërore. Sipas përkufizimit, një "konflikt interesi" ndodh nëse, brenda një konteksti të caktuar vendimmarrës, një individ është subjekt i dy interesave bashkëekzistuese që janë në konflikt të drejtpërdrejtë me njëri-tjetrin. Një çështje e tillë është e rëndësishme sepse në rrethana të tilla procesi i vendimmarrjes mund të ndërpritet ose komprometohet në një mënyrë që ndikon në integritetin ose besueshmërinë e rezultateve.
Në mënyrë tipike, një konflikt interesi lind kur një individ e gjen veten duke zënë dy role shoqërore njëkohësisht, të cilat gjenerojnë përfitime ose besnikëri të kundërta. Interesat e përfshira mund të jenë monetare ose jomonetare. Ekzistenca e konflikteve të tilla është një fakt objektiv, jo një gjendje shpirtërore, dhe në vetvete nuk tregon ndonjë gabim apo gabim moral. Megjithatë, veçanërisht kur një vendim merret në një kontekst fiduciar, është e rëndësishme që interesat kundërshtuese të identifikohen qartë dhe procesi për ndarjen e tyre të përcaktohet me rigorozitet. Në mënyrë tipike, kjo do të përfshijë individin në konflikt ose duke hequr dorë nga një nga rolet konfliktuale ose përndryshe duke u hequr dorë nga procesi i caktuar i vendimmarrjes në fjalë.
Prania e një konflikti interesi është e pavarur nga shfaqja e papërshtatshmërisë. Prandaj, një konflikt interesi mund të zbulohet dhe të zbutet vullnetarisht përpara se të ndodhë ndonjë korrupsion. Një konflikt interesi ekziston nëse rrethanat besohet në mënyrë të arsyeshme (në bazë të përvojës së kaluar dhe provave objektive) se krijojnë rrezik që një vendim mund të ndikohet në mënyrë të padrejtë nga interesa të tjera dytësore, dhe jo nëse një individ i caktuar ndikohet realisht nga një interes dytësor.
Një përkufizim i përdorur gjerësisht është: "Një konflikt interesi është një grup rrethanash që krijojnë rrezikun që gjykimi ose veprimet profesionale në lidhje me një interes parësor të ndikohen në mënyrë të padrejtë nga një interes dytësor". Interesi parësor i referohet qëllimeve kryesore të profesionit ose aktivitetit, si mbrojtja e klientëve, shëndeti i pacientëve, integriteti i kërkimit dhe detyrat e nëpunësve publikë. Interesi dytësor përfshin përfitimet personale dhe nuk kufizohet vetëm në përfitime financiare, por edhe motive të tilla si dëshira për avancim profesional, apo dëshira për të bërë favore për familjen dhe miqtë. Këto interesa dytësore nuk trajtohen si të gabuara në vetvete, por bëhen të kundërshtueshme kur besohet se kanë peshë më të madhe se interesat parësore. Rregullat e konfliktit të interesit në sferën publike fokusohen kryesisht në marrëdhëniet financiare pasi ato janë relativisht më objektive, të këmbyeshme dhe të matshme, dhe zakonisht përfshijnë fushat politike, ligjore dhe mjekësore.
Konflikti i interesit është një grup kushtesh në të cilat gjykimi profesional në lidhje me një interes parësor (siç është mirëqenia e një pacienti ose vlefshmëria e hulumtimit) priret të ndikohet në mënyrë të padrejtë nga një interes dytësor (siç është fitimi financiar). Rregullat e konfliktit të interesit [...] rregullojnë zbulimin dhe shmangien e këtyre kushteve. - Dennis F. Thompson, The New England Journal of Medicine, 1993