Lockheed Martin F-35 Lightning II

Lockheed Martin F-35 Lightning II është një familje e avionëve luftarak me një ulëse, një motor dhe me shumë role e brezit të pestë në zhvillim për të kryer sulme në tokë, zbulim dhe misione të mbrojtjes ajrore me aftësi të qëndroj i fshehtë. F-35 ka tre modele kryesore: F-35A është një variant me ngritje dhe ulje konvencionale, F-35B është variant me ngritje të shkurtër dhe ulje vertikale, dhe F-35C është një variant për aeroplanëmbajtëse.

F-35 Lightning II
Type	Avion luftarak shumërolësh i padallueshëm nga radarët
Place of origin	SHBA
Service history
In service	mbas 2016
Used by	Forcat Ajrore të SHBA Forcat Ajrore Mbretërore
Production history
Designer	Lockheed Martin
Designed	2001 - në zhvillim
Manufacturer	Lockheed Martin Aeronautics
Unit cost	F-35A: US$154 milion F-35B: US$237.7M F-35C: US$236.8M
Produced	2006 - sot
No. built	63

F-35 është zhvilluar nga X-35, produkt i programit Joint Strike Fighter (JSF). Zhvillimi i JSF-së është duke u financuar kryesisht nga Shtetet e Bashkuara, ndërsa Mbretëria e Bashkuar dhe qeveritë e tjera partnere sigurojnë fonde shtesë. Shtetet partnere janë ose anëtare të NATO-s ose aleatë të ngushtë të SHBA-së. Ajo është duke u projektuar dhe ndërtuar nga një ekip i industrisë ajrore të udhëhequr nga Lockheed Martin. F-35 bëri fluturimin e tij të parë më 15 dhjetor 2006.

Shtetet e Bashkuara ka në plan për të blerë një total prej 2.443 aeroplanëve për të siguruar shumicën e forcës së saj taktike ajrore për Forcat Ajrore Amerikane, Korpusit të Marinës dhe Flotës Detare gjatë dekadave të ardhshme. Mbretëria e Bashkuar, Italia, Holanda, Australia, Kanadaja, Norvegjia, Danimarka, Turqia, Izraeli dhe Japonia janë pjesë e programit të zhvillimit dhe mund të pajisin shërbimet e tyre ajrore me F-35.

Specifikimet e (F-35A)

Dy variante të Trupave Detare të F-35B Lighting II.

Një 15 F-35at e parë në prodhim

F-35B e paisur me teknologji LiftFan

Karakteristikat e përgjithshme

• Ekuipazhi: 1
• Gjatësia: 15.67 m (51.4 ft)
• Hapja e krahëve: 10.7 m (35 ft)
• Lartësia: 4.33 m (14.2 ft)
• Siperfaqja e krahëve: 42.7 m² (460 ft²)
• Pesha pa ngarkesë: 13,300 kg (29,300 lb)
• Pesha me ngarkesë: 22,470 kg (49,540 lb)
• Pesha e ngritjes: 31,800 kg (70,000 lb)
• Motorri i avionit: 1 × Pratt & Whitney F135 turbofan me pasdjedgie
  • Shtytja e thatë: 125 kN (28,000 lbf)
  • Shtytja me pasdjegie: 191 kN (43,000 lbf)
• Kapaciteti i brendshëm i karburantit: 8,382 kg

Performanca

• Shpejtësia maksimale: Mak 1.6+ (1,200 mph, 1,930 km/h) (Testuar në Mak 1.61)
• Rrezja: 2,220 km (1,200 nmi) me depozita të brendshme karburanti
• Rrezja e luftimit: 1,080 km (584 nmi) depozita të brendshme karburanti
• Lartësia maksimale e fluturimit: 18,288 m (60,000 ft) (Testuar në 13,100 m)
• Shpejtësia e ngritjes(në lartësi): Informacion i Rezervuar në SHBA Sekret shtetëror (nuk dihet në publik)
• Ngarkesa e krahëve: 446 kg/m²; 526 kg/m2 i ngarkuar (91.4 lb/ft²)
• Raporti shtytje/peshë:
  
  • Me 100% karburant: 0.87
  • Me 50% karburant: 1.07
    
• Limiti-g: 9 g

Armatimi

• Topa: 1 × Top 25 mm automatik me 4 gryka në rreth, i montuar në brendësi me 180 goditje
• Pika të forta: 6 × pika në krahë me kapacitet 6,800 kg dhe mundësi për të mbajtur:
  • Raketa:
    
    • Raketa ajër-ajër:
      • AIM-120 AMRAAM
      • AIM-9X Sidewinder
      • IRIS-T
      • MBDA Meteor (Kërkohen fonde të mëtejshme)
      • JDRADM (pas 2020)
    • Raketa ajër-tokë:
      • AGM-154 JSOW
      • AGM-88 AARGM
      • AGM-158 JASSM
      • Raketa Brimstone / MBDA SPEAR
      • JAGM
      • Raketa Storm Shadow
      • SOM
    • Raketa ajër-det:
      • JSM
      • LRASM
  • Bomba:
    
    • Mark 84, Mark 83 dhe Mark 82
    • Mk.20 Rockeye II bombë thërmuese
    • Paveway bomba të drejtuara me lazer
    • SDB
    • JDAM
    • B61 bombë bërthamore

Sistemet elektronike

• Northrop Grumman Electronic Systems AN/APG-81 AESA radari
• Northrop Grumman Electronic Systems AN/AAQ-37 Distributed Aperture System (DAS) sistemi i lajmërimit të raketave
• BAE Systems AN/ASQ-239 (Barracuda) sistemi i luftës elektronike
• Harris Corporation Multifunction Advanced Data Link (MADL) sistemi i komunikimit

Ndryshimet e varianteve

	F-35A CTOL (Ulje vetëm në pistë të drejtë)	F-35B STOVL (Ulje në pistë vertikalisht)	F-35C CATOBAR (Projektuar për aeroplanmbajtëse)
Gjatësia	15.7 m	15.6 m	15.7 m
Hapja e krahëve	10.7 m	10.7 m	13.1 m
Sipërfaqja e krahëve	42.7 m²	42.7 m²	62.1 m²
Pesha bosh	13,300 kg	14,700 kg	15,800 kg
Karburanti i brendshëm	8,280 kg	6,125 kg	8,860 kg
Peshsa maksimale e ngritjes	31,800 kg	27,300 kg	31,800 kg
Rrezja e veprimit	2,220 km	1,670 km	2,520 km
Rrezja e luftimit me karburant të brendshëm	1,082 km	869 km	1,141 km
Shtytje/peshë  • 100% karburant:  • 50% karburant:	0.87 1.07	0.90 1.04	0.75 0.91