Louis Braille
Louis Braille (4 janar 1809 - 6 janar 1852) ishte një arsimtar dhe shpikës francez i një sistemi të leximit dhe shkrimit për përdorim nga të verbrit ose të atyre me shikim të dëmtuar. Sistemi i tij mbetet praktikisht i pandryshuar edhe sot e kësaj dite, dhe është i njohur në të gjithë botën thjesht si Alfabeti i Brajit.
Duke qenë edhe vet i verbër në të dy sytë si rezultat i një aksidenti nga periudha e fëmijërisë, Louis Braille arriti që të zotëronte paaftësinë e tij ndërsa ishte ende një djalë i ri. Ai shkëlqeu në arsimin e tij duke arritur që të siguronte edhe një bursë nga Instituti Mbretëror Francez për Rininë e Verbër. Ndërsa ishte akoma një student ai filloi të zhvillonte një sistem të koduar prekës që mund të ndihmonte që edhe të verbrit të lexojnë dhe shkruajnë shpejt dhe me efikasitet. Frymëzuar nga kriptografia ushtarake e Charles Barbier, Braille ndërtoi një metodë të re të ndërtuar posaçërisht për nevojat e të verbërve. Ai prezantoi veprën e tij për bashkëmoshatarët e tij për herë të parë në vitin 1824.
Në moshën e rritur, Louis Braille shërbeu si profesor në Institutin për Shikim të Dëmtuar dhe pati një avokim si muzikant, por ai kryesisht e kaloi pjesën e mbetur të jetës së tij duke rafinuar dhe shtrirë sistemin e tij. Megjithatë alfabeti i tij mbeti i papërdorur nga shumica e arsimtarëve për shumë vite pas vdekjes së tij, por pasardhësit e mëvonshëm e kanë njohur Alfabetin e Braillit si një shpikje revolucionare duke e përshtatur për ta përdorur në gjuhë të ndryshme në të gjithë botën. [1] [2] [3] [4] [5] [6] [4] [3] [7]
Shih edhe
RedaktoReferime
Redakto- ^ "Who was Louis Braille". Royal Blind (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 8 prill 2019. Marrë më 3 janar 2018.
- ^ Mellor, p. 14.
- ^ a b Weygand, p. 282.
- ^ a b Kugelmass (1951), pp. 13–23.
- ^ Marsan, Colette (2009). "Louis Braille: A Brief Overview" (në frëngjisht). Association Valentin Haüy. Arkivuar nga origjinali më 7 gusht 2015.
- ^ Davidson, Margaret (1971): Louis Braille, the boy who invented books for the blind
- ^ Kugelmass (1951), pp. 24–39.
Literatura
Redakto- Bickel, Lennard (1989). Triumph Over Darkness: The Life of Louis Braille (në anglisht). Leicester: Ulverscroft. ISBN 978-0708920046. (also large print)
- Farrell, Gabriel (1956). The Story of Blindness (në anglisht). Cambridge: Harvard University Press. OCLC 263655.
- Kugelmass, J. Alvin (1951). Louis Braille: Windows for the Blind (në anglisht). New York: Julian Messner Inc. OCLC 8989771.
- Lorimer, Pamela (1996). A critical evaluation of the historical development of the tactile modes of reading and analysis and evaluation of researches carried out in endeavours to make the braille code easier to read and to write (Ph. D. thesis) (në anglisht). University of Birmingham. OCLC 49619181. Arkivuar nga origjinali më 30 mars 2012.
- Olstrom, Clifford E. (2012-07-10). Undaunted By Blindness (në anglisht). Watertown, MA: Perkins School for the Blind. ISBN 978-0-9822721-9-0. Marrë më 4 dhjetor 2011.
- Reynolds, Cecil R.; Fletcher-Janzen, Elaine (2007). Encyclopedia of Special Education: A-D (në anglisht). John Wiley and Sons. ISBN 978-0-471-67798-7.
- Mellor, C. Michael (2006). Louis Braille: A Touch of Genius (në anglisht). Boston: National Braille Press. ISBN 978-0-939173-70-9.
- Weygand, Zina (2009). The Blind in French Society: From the Middle Ages to the century of Louis Braille (në anglisht). Stanford, CA: Stanford University Press. ISBN 978-0-8047-5768-3.
- La vie et l'oeuvre de Louis Braille: Inventeur de l'alphabet des aveugles (1809–1852) by Pierre Henri. Paris: Pr. universit. de France (1952).
Franca
