Muzeu Baroni Martin

Muzeu Baroni Martin (frëngjisht: Le Musée Baron-Martin) është një muzeum i artit dhe historisë i qytetit të Greit në Haute-Saône, në Bourgogne-Franche-Comté. Muzeu është hapur që nga viti 1903 në kështjellën e qytetit, me pamje nga Saône dhe posedon një koleksion të pasur veprash arti dhe arkeologjie, duke filluar nga antikiteti deri në ditët e sotme. Emri i muzeut i referohet Baronit Alexandre Martin (ish-pronar i kështjellës).

Historiku Redakto

Kalaja e Greit është para së gjithash një kështjellë mesjetare që daton nga shekulli XIV nga e cila tani ka mbetur vetëm kulla e Paravisit, muret rrethuese dhe harqet e bodrumeve.

Louis Fabry de Montcault, guvernator i kalasë së Besançonit, është ai i cili e shndërroi kështjellën në një vend kënaqësie në fillim të shekullit XVIII. Pikërisht në këtë ndërtesë të rizhvilluar ndodhet aktualisht Muzeu Baron-Martin. Në vitin 1777, ajo u ble nga Louis Stanislas, vëllai i mbretit Louis XVI dhe mbreti i ardhshëm Louis XVIII. Kur shpërtheu Revolucioni, ai duhej të ikte nga Kalaja, e cila më pas u shpall pronë kombëtare.^[1]

Piktori, Pierre-Paul Prud'hon, i cili kishte qenë nxënës i François Devosge, u largua nga Parisi për arsye ekonomike dhe politike dhe shkoi në Rigny, afër Greit në vitin 1794.

Kur mbërriti në Rigny, Prud'hon ishte një piktor neoklasik, një lexues i zjarrtë i Winckelmann. Ai bënte portrete me vaj dhe pastel të njerëzve që takonte. Pikërisht në këtë moment ndjeshmëria e tij ndryshon dhe neoklasicizmi i tij kthehet në pararomantizëm; personazhet e tij fitojnë natyrshmëri dhe tension dramatik. Ky përdorim i pastelit është një parantezë e frytshme gjatë së cilës ai pikturoi portretet e tre personave nga Gray, ato të zotit dhe zonjës Febvre dhe të Perron, kujdestarit të Kështjellës Gray. ^[2]

Ndërsa Prud'hon përfundoi qëndrimin e tij këtu në vitin 1796, Alexandre Martin morri Château de Grey në të njëjtin vit. Ai u martua me vajzën e të zotriut dhe zonjës Febvre dhe e bëri këtë kështjellë vendbanimin e tij. Edmond Pigalle, nipi i tyre, i kalonte rregullisht pushimet e fëmijërisë në Château. Alexandre Martin jetoi në këtë kështjellë deri në vdekjen e tij në 1864. Që nga ajo datë prona kaloi në duart e familjeve të ndryshme nga Gray të cilat e pasuan njëra-tjetrën.

Çështja e marrjes së kështjellës nga Këshilli i qyteti u ngrit në vitin 1788 kur Louis Stanislas propozoi blerjen e saj nga këshilltarët e qytetit1. Kjo temë shfaqet mjaft rregullisht pasi pronarët pasojnë njëri-tjetrin dhe një muze i parë që paraqet një koleksion të vogël të hapur në sallonet e bashkisë në vitet 1850. Megjithatë, blerja e kështjellës u shty gjithmonë për shkak të një çmimi shitjeje tepër të lartë.

Vendimi i trashëgimtarëve të pronarit të fundit për të mos e mbajtur kështjellën, e përshpejtoi blerjen e saj nga qyteti në vitin 1901, me qëllim vendosjen e një muzeu në hapësirat e tij dhe funksione të tjera të ngjashme. Në vitin 1902, këshilltarët bashkiakë vendosën hapjen e muzeut në kështjellë. Kështu, muzeu, i cili u hap në vitin 1903, është i kufizuar në katin e parë të ndërtesës dhe përbëhet nga 14 dhoma, duke përfshirë një "Salon des Glaces" të stilit Louis.^[3]

Funksioni kuratorial iu besua Joseph Roux (profesor i dizajnit në Kolegjin e Greit) i cili hartoi një katalog të parë të muzeut në të cilin renditi 244 referenca. Profesori në Beaux-Arts de Paris, Jean-Léon Gérôme ishte gjithashtu i lidhur me projektin ashtu si edhe studenti i tij Antoine Druet, prandaj koleksionet e muzeut pasurohen nga blerjet e bëra në Salon des artistes français.

Nga viti 1906, pra tre vjet pas hapjes, u përhap ideja për zgjerimin e funksioneve të muzeut. Prandaj, qyteti porositi arkitektin Natey të hartonte plane për zhvillimin e papafingoje për të zgjeruar hapësirën e përdorshme, e cila ofron një hapësirë të madhe ekspozite, gjë e cila përfundoi në vitin 1913. Bombardimet gjermane të vitit 1940 dëmtuan ndërtesën, e cila më pas duhej të riparohej. Bodrumi i kalasë u rehabilitua në vitin 1974 dhe i dha shprehje konkrete dëshirës për të pasur një muze arkeologjik në Grei duke ofruar këtë hapësirë të re tërësisht të përkushtuar ndaj arkeologjisë.^[4]

Kalaja kishte qenë një vend arti në kohën e Baron Martinit, i cili kishte filluar koleksionimin e tij me pastelat e Prud'hon. Pastaj pasardhësit e tij kishin vazhduar mbledhjen e tyre jashtë kështjellës. Kur qyteti morri ndërtesën, koleksionet e baronit nuk mbetën më aty dhe qyteti u përpoq vazhdimisht të krijojë dhe pasurojë një koleksion përmes blerjes së veprave artistike.

Galeria Redakto

Shih edhe Redakto

Literatura Redakto

Christiane Claerr-Roussel (1998). Gray : Haute-Saône. Erti. ISBN 2-903524-99-8. OCLC 45162842. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
Collectif (1991). Gray : reflets de son histoire. Maury. ISBN 2-9505448-0-0. OCLC 463670205. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
Bolopion, Dominique (2017). Gray tisse sa toile. Château d'Autrey éditions. ISBN 978-2-919395-12-5. OCLC 1059297222. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
Félix Davoine (1985). Flâneries au musée Baron Martin. Imprimerie Grayloise. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
Félix Davoine; Albert Pomme de Mirimonde (1993). Musée du Baron-Martin, Gray. Musée Baron-Martin. ISBN 2-9507776-0-0. OCLC 34244979. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
Félix Davoine (1995). Prud'hon à Gray. Gray. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Mungon shtëpia botuese te vendodhja (lidhja)
Foucart-Walter, Elisabeth; Rosenberg, Pierre; Musée du Louvre; Musée Baron Martin (1987). La Collection A.P. de Mirimonde : legs aux musées de Gray et de Tours. Ministère de la culture et de la communication, Editions de la Réunion des musées nationaux. ISBN 2-7118-2151-X. OCLC 21853816. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
Éric Mercier; Brigitte Olivier (2017). La jeune peinture des années 50 (në frëngjisht). éditions Ville de Gray.
Brigitte Olivier (2018). Corps et âme : d'Aman-Jean à Erro : exposition temporaire, 1er juillet-31 octobre 2018, Château-musée Baron Martin, Ville de Gray. Éditions Ville de Gray. ISBN 978-2-9507776-7-6. OCLC 1104316114. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

Referime Redakto

^ "Château fort, château actuellement musée Baron Martin" (në frëngjisht). www.pop.culture.gouv.fr. Marrë më 26 prill 2021.
^ Neil Jeffares, Dictionary of pastellists before 1800 (PDF) (në anglisht), marrë më 4 maj 2021
^ "Visite des salons XVIIIe du château royal de Gray" (në frëngjisht). MUSÉE BARON MARTIN. Marrë më 2021-05-25.
^ Delteil, Loys (1926), Chez la̓uteur (red.), Le peintre-graveur illustré: Besnard (në frëngjisht), marrë më 2021-04-27

[1] "Château fort, château actuellement musée Baron Martin" (në frëngjisht). www.pop.culture.gouv.fr. Marrë më 26 prill 2021.

[2] Neil Jeffares, Dictionary of pastellists before 1800 (PDF) (në anglisht), marrë më 4 maj 2021

[3] "Visite des salons XVIIIe du château royal de Gray" (në frëngjisht). MUSÉE BARON MARTIN. Marrë më 2021-05-25.

[4] Delteil, Loys (1926), Chez la̓uteur (red.), Le peintre-graveur illustré: Besnard (në frëngjisht), marrë më 2021-04-27

[1]

[2]

[3]

[4]