Nikolla II
Nikolla II I Rusisë (Rusisht: Nikolai II Aleksandrovich, lindi me 18 maj te vitit 1868 ne Pallatin Aleksander ne Shen Petersburg Tsarskoye Selo) njihet ndryshe ne kishen ortodokse ruse edhe si Shën Nikolla Pasion-Bartesi eshte Cari I fundit i Perandorise Ruse nga Dinastia Romanov, Sundimi I tij filloi me 1 nentor te vitit 1894 dhe pa fundin e njeres nga Perandorive me te medha ne bote sepse me 2 mars te vitit 1917 abdikoi fronin e tij. Ju dha emri si Nikolla I pergjakshem apo I lige sepse gjate kohes si Car i Rusise ndodhen nje mori tragjedish si ajo e Khodinkes, Revolucionit Rus, Te dieles se pergjakshme etj. Nga shume historian konsiderohet si nje lider I dobet dhe inkompetent ku vendimet e të cilit çuan në humbje ushtarake dhe në vdekjen e miliona subjekteve të tij.
Jeta dhe familja
RedaktoNikolla ka lindur në Pallatin e Aleksandrit në Shën Petersburg, Perandorinë Ruse, djali i madh i perandorit Aleksandër III dhe perandoreshes Maria Feodorovna nga Rusia (Princesha Dagmar nga Danimarka). Ai kishte pesë motra dhe vellezer më të vegjël: Aleksandër , Xhorxh , Xenia , Mikhail dhe Olga . Nikolla shpesh i referohet babait të tij me nostalgji në letra pas vdekjes së Aleksandrit në 1894. Ai ishte gjithashtu kishte nje afersi nënën e tij, siç u zbulua në letrat e tyre te publikuara te korresponduara me njëri-tjetrin. Gjyshërit e tij atdhetarë ishin Perandori Aleksandër II dhe perandoresha Maria Aleksandrovna (princesha Marie e Hessen dhe nga Rhein). Gjyshërit e tij të nënës ishin Mbreti i Kristian IX dhe Mbretëresha Louise nga Danimarka. Nikolla kishte kryesisht prejardhje gjermane dhe daneze, paraardhësi i tij i fundit etnikisht rus, ishte Dukesha e madhe Anna Petrovna e Rusisë (1708-1728), e bija e Pjetrit të Madh .Nikolla kishte lidhje fisnore edhe me disa monarkë në Evropë. Vëllezërit e motrës së nënës së tij përfshinin Mbretërit Frederik VIII të Danimarkës dhe George I të Greqisë, si dhe Mbretëresha Aleksandra e Mbretërisë së Bashkuar (bashkëshortja e Mbretit Edward VII). Nicholas, gruaja e tij Alexandra dhe perandori gjerman Wilhelm II ishin të gjithë kushërinjtë e parë të Mbretit George V të Mbretërisë së Bashkuar. Nicholas ishte gjithashtu një kushëri i parë i Mbretit Haakon VII dhe Mbretëresha Maud të Norvegjisë, si dhe Mbreti Kristian X i Danimarkës dhe Mbreti Konstandini I i Greqisë. Car Nikolla II ishte kushëri i parë, i Dukes së Madh Nikolla Nikolaevich. Për të dalluar mes tyre, Dukës së Madh iu vu nofka “Nikolasha" ose "Nikolla I gjate ", ndërsa Car Nikolles se II ishte "Nikolla I shkurte".
Në fëmijërinë e tij, Nikolla, prindërit dhe vëllezërit e motrat bënë vizita vjetore në pallatet mbretërore daneze të Fredensborg dhe Bernstorff për të vizituar gjyshërit e tij, mbretin dhe mbretëreshën. Vizitat shërbyen gjithashtu si bashkim familjar, pasi vëllezërit e motrat e nënës së tij do të vinin gjithashtu nga Mbretëria e Bashkuar, Gjermania dhe Greqia me familjet e tyre.Pas vdekjes se gjyshit te tij Aleksanderit te II,Nikolla merr titullit e Tsarevichit si I dyti ne fron pas babait te tij ,gjate rinise se tij Nikolla bashke me vellaun dhe kusheririn e tij bejne nje udhetim boteror kryesisht rreth vendeve aziatike ku ne Otsu te Japonise behet nje tentim asasinimi ndaj tij por pa sukses,po ashtu gjate rinise te tij Nikolla njohu edhe gruan e tij te ardhshme Princeshen Alix te hessenit e cila kishte marre pjese ne dasmen e motres se saj dhe Dukes Sergei,edhe pse Alix dhe Nikolla kishin ndjenja per njeri tjetrin ,Alix nuk ishte gati te jepte fejen e saj luterane dhe te konvertohej ne fene ortodokse per tu martuar me Nikollen.Nikolla po ashtu njihej edhe per aferen e tij me balerinen e njohur Mathilde Kschessinska. megjithëse Nikolla ishte trashëgimtar në fron, babai i tij nuk arriti ta përgatiste për rolin e tij të ardhshëm si car. Ai ndoqi mbledhjet e Këshillit të Shtetit; megjithatë, pasi babai i tij ishte vetëm në të dyzetat, pritej që do të ishte shumë vite para se Nicholas të arrinte në fron. Sergei Witte, ministri i financave i Rusisë, i pa gjërat ndryshe dhe i sugjeroi carit që Nicholas të caktohej në Komitetin Hekurudhor të Siberisë. Aleksandri argumentoi se Nikolla nuk ishte mjaft e pjekur për të marrë përgjegjësi serioze, ndaj të cilave Witte u përgjigj se nëse Nikolla nuk u fut në çështjet e shtetit, ai kurrë nuk do të ishte i gatshëm t'i kuptonte ato. Supozimet e Aleksandrit se ai do të jetonte një jetë të gjatë dhe kishte vite për ta përgatitur Nikollën për t'u bërë cari, u treguan të gabuara, pasi që nga 1894, shëndeti i Aleksandrit po dështonte.
Ardhja ne fron, fejesa dhe martesa
RedaktoNë prill të vitit 1894, Nikolla u bashkua me xhaxhain Sergei dhe tezen Elizabeth në një udhëtim në Koburg të Gjermanisë, për martesën e vëllait të Elizabetës dhe të Alixit, Ernest Louis, Duka i Madh i Hessenit, me kushëririn e tyre të përbashkët të parë Princess Victoria Melita nga Sakse-Koburg Gotha. Mysafirë të tjerë përfshinin Mbretereshen Victoria, Kaiserin Wilhelm II etj , Xhaxhai i Nikollës, Princi i Uellsit dhe prindërit e nuses, Duka dhe dukesha e Sakse-Koburg dhe Gotha. Pasi në Koburg Nikolla I propozoi Alixit, por ajo hodhi poshtë propozimin e tij, duke hezituar të konvertohet në Orthodoksinë. Kaiseri më vonë i tha asaj se ajo kishte një detyrë ndaj zotit të martohej me Nikollën dhe të konvertohej, ashtu si motra Elizabeta kishte bërë vullnetarisht në 1892. Kështu Nicholas dhe Alix u fejuan zyrtarisht më 20 prill 1894. Prindërit e Nicholas fillimisht hezituan të japin bekimin e tyre, pasi Alix kishte bërë përshtypje të dobëta gjatë vizitave të saj në Rusi. Ata dhanë pëlqimin e tyre vetëm kur panë që shëndeti i Car Alexander u përkeqësua. Atë verë, Nicholas udhëtoi për në Angli për të vizituar Alixin dhe Mbretëreshën. Vizita përkonte me lindjen e Dukës dhe dukeshës së fëmijës së parë të Jorkut, mbretit të ardhshëm Edward VIII. Në atë vjeshtë, Aleksandri III vdiq. Pasi mësoi se ai do të jetonte vetëm dy javë,Cari kishte ftuar Nikollën Alixin në pallatin perandorak në Livadia. Alix mbërriti më 22 tetor; Cari insistoi ta priste në uniformë të plotë. Nga shtrati i vdekjes, ai i tha djalit të tij që të ndiqte këshillën e Wittes, ministrit të tij më të aftë. Dhjetë ditë më vonë, Aleksandri III vdiq në moshën dyzet e nëntë vjeq , duke lënë Nikollen njëzet e gjashtë vjeçar si perandor të Rusisë. Atë mbrëmje, Nikolla u shenjtërua nga prifti i babait të tij si Car Nikolla II dhe, të nesërmen, Alix u prit në Kishën Ortodokse Ruse, duke marrë emrin Alexandra Feodorovna me titullin e Dukeshës së Madh dhe stilin e Lartësisë Perandorake. Nikolla mund të jetë ndjerë i papërgatitur për detyrat e kurorës, ai kërkoi kushëririn dhe kunatin e tij, Dukën e madh Aleksandër, duke e pyetur "Çfarë do të ndodhë me mua dhe gjithë Rusinë?" Ndonëse ndoshta I nën-përgatitur dhe pakualifikuar, Nikolla nuk ishte krejtësisht i patrajnuar për detyrat e tij si Car. Ai zgjodhi të mbajë politikat konservatore të favorizuara nga babai i tij gjatë gjithë mbretërimit të tij. Ndërsa Aleksandri III u përqëndrua në formulimin e politikës së përgjithshme, Nikolla i kushtoi shumë më tepër vëmendje detajeve të administratës . Dasma e Nikollës dhe Alixit fillimisht ishte planifikuar për pranverën e vitit 1895, por ajo u shty përpara në këmbënguljen e Nikollës. Duke u ngushtuar nën peshën e zyrës së tij të re, nuk kishte ndërmend të lejonte një person që i jepte besimin që të linte anën e tij. Në vend të kësaj, dasmën e Nicholas për Alix u zhvillua më 26 nëntor 1894, e cila ishte ditëlindja e nenes se tij Marie Feodorovnes . Alexandra kishte veshur veshjen tradicionale të nuseve Romanov, dhe Nicholas një uniformë Hussar. Nikolladhe Alexandra, secili duke mbajtur një qiri të ndezur, u përballën me priftin e pallatit dhe u martuan ne një pasdite.
Sundimi
RedaktoKurorezimi dhe Tragjedia e Hodinkes
RedaktoPas ardhjes ne pushtet ai kishte Vizituar The House of Commons ne Angli ku kishte pare se si funksiononte mekanizmi I monarkise konstitucionale edhe pse shprehi pelqim per monarkine konstitucionale ao nuk mori ne konsiderate aplikimin e te njejtes menyre edhe ne Rusi duke ndjekur politikat e njejta si te babait te tij,edhe pse nje delegacion I fshatareve njohur ndryshe si zemsvot u paraqit ne pallatin e dimrit duke propozuar nje mori reformash per shtresat e ulta ,Nikolla nuk I mori ne konsiderate ato dhe I injoroi duke paraqitur zemerate se Rusia do te ishte nje autokraci,nuk do kishte involvim te shtresave te uleta ne qeveri dhe do qeveriste ne menyren e njejte si I ati. Kurorezimi I Nikolles dhe Alexandres u be me 26 maj 1896 ne katedralen Uspensky,Kremlin Gjate kurorezimit jashte Moskes ne nje province e njohur si Khodinka I shtrua nje tryeze e madhe me buke,birre falas per popullin,populli I cili ishte dezinformuar se nuk do kishte mjaftueshem per te gjithe Si rezultat, turma nxituan për të marrë pjesën e tyre dhe individët u vranë dhe u shkelën, duke un mbytur në tokë të papastër. Nga përafërsisht 100,000 të pranishëm, vlerësohet se 1,389 persona vdiqën dhe rreth 1,300 u plagosën. Tragjedia e Khodynka u pa si një omen I lige dhe Nikolla gjeti fitimin e besimit popullit të vështirë që nga fillimi i mbretërimit të tij.Nikolla njihet si nje person fetar dhe I devotshem I cili gjente ngushellim ne lutje.Duke mbajtur zi I mbyllur ne dhome per popullin dhe tragjedine qe kishte ndodhur ai vendosi qe te mos merrte pjese ne ballon qe ishte shtruar per ndere te aleances franceze-ruse por u keshillua nga pjestaret e familjes qe te paraqitej se mosparaqitja do te shfaqte ofendim,Nikolla vendosi te paraqitet gjate mbremjes kjo nga populli u konsiderua si mosrespekt per personat qe kishin vdekur ku edhe njehere Cari I ri I Rusis humbi simpatine e popullit te tij. Vitet e para të mbretërimit të tij panë pak më shumë sesa vazhdimi dhe zhvillimi i politikës së ndjekur nga Aleksandri III. Nicholas i dha paratë për ekspozitën ruse të vitit 1896. Në 1897, restaurimi i standardit të arit nga Sergei Witte, Ministri i Financave, përfundoi serinë e reformave financiare, të iniciuar pesëmbëdhjetë vjet më parë. Deri në vitin 1902, hekurudha Trans Siberiane ishte afër përfundimit; kjo ndihmoi tregtinë e rusëve në Lindjen e Largët, por hekurudha ende kërkonte sasi të mëdha pune.
Politika e jashtme
RedaktoNë marrëdhëniet e jashtme, Nikolla ndoqi politikat e babait të tij, duke forcuar Aleancën Franko-Ruse dhe duke ndjekur një politikë të pacifikimit të përgjithshëm evropian, i cili kulmoi në konferencën e famshme të paqes në Hagë. Kjo konferencë, e sugjeruar dhe e promovuar nga Nikolla II, u mblodh me qëllim të përfundimit të garës së armëve dhe ngritjes së mekanizmave për zgjidhjen paqësore të mosmarrëveshjeve ndërkombëtare. Rezultatet e konferencës ishin më pak se sa pritej për shkak të mosbesimit reciprok ekzistues midis fuqive të mëdha. Megjithatë, konventat e Hagës ishin midis deklaratave të para formale të ligjeve të luftës. Në vitin 1901 Nikolla II (dhe diplomati i famshëm rus Friedrich Martens) u propozuan për Çmimin Nobel për Paqen - për nismën për të mbledhur Konferencën e Paqes të Hagës dhe për të kontribuar në zbatimin e saj.
Lufta Ruso-Japoneze
Redaktou luftua midis Perandorisë Ruse dhe Perandorisë së Japonisë mbi ambiciet imperialiste rivale në Mançurinë dhe Korenë. Teatrot kryesore të operacioneve ishin Gadishulli Liaodong dhe Mukden në Manchuria Jugore dhe detet rreth Koresë, Japonisë dhe Detit të Verdhë. Rusia kërkoi një port me ujë të ngrohtë në Oqeanin Paqësor për flotën e saj dhe për tregtinë detare. Vladivostok ishte operacional vetëm gjatë verës, ndërsa Port Arthur, një bazë detare në Provinca Liaodong me qira në Rusi nga Kina, ishte operacionale gjatë gjithë vitit. Që nga fundi i Luftës së Parë Sino-Japoneze në 1895, Japonia kishte frikë nga shkeljet e Rusisë në planet e saj për të krijuar një sferë të ndikimit në Kore dhe Mançurinë. Rusia kishte demonstruar një politikë ekspansioniste në Lindjen e Largët Siberiane që nga sundimi i Ivanit të tmerrshëm në shekullin e 16 . Duke parë Rusinë si një rivale, Japonia ofroi të njohë dominimin rus në Mançurinë në këmbim të njohjes së Koresë si brenda sferës së influencës japoneze. Rusia refuzoi dhe kërkoi që Koreja e Veriut të paralel 39 të jetë një zonë neutrale tampon midis Rusisë dhe Japonisë. Qeveria japoneze perceptoi një kërcënim rus për planet e saj për zgjerim në Azi dhe zgjodhi të shkonte në luftë. Pasi negociatat u prishën në 1904, marina japoneze hapi armiqësi duke sulmuar Flotën Lindore Ruse në Port Arthur, Kinë, me një sulm të papritur.
Rusia pësoi humbje të shumta nga Japonia, por Car Nikolla II ishte i bindur se Rusia do të fitonte dhe zgjodhi të mbetet e angazhuar në luftë; në fillim, të presin rezultatet e betejave të caktuara detare, dhe më vonë të ruajnë dinjitetin e Rusisë duke shmangur një "paqe nënçmuese". Rusia injoroi gatishmërinë e Japonisë që herët të binte dakord për një armëpushim dhe hodhi poshtë idenë për të sjellë mosmarrëveshjen në Gjykatën e Arbitrazhit në Hagë. Lufta përfundoi me Traktatin e Portsmouth, ndërmjetësuar nga Presidenti i SHBA Theodore Roosevelt. Fitorja e plotë e ushtrisë japoneze i habiti vëzhguesit botërorë. Pasojat shndërruan balancën e pushtetit në Azinë Lindore, duke rezultuar në një rivlerësim të hyrjes së fundit të Japonisë në skenën botërore. Kjo ishte fitorja e parë e madhe ushtarake në epokën moderne të një fuqie aziatike mbi një evropiane. Dijetarët vazhdojnë të debatojnë për rëndësinë historike të luftës.
E diela e pergjakshme
Redakto1905 në Shën Petërsburg, Rusi, kur demonstruesit e paarmatosur të udhëhequr nga ati Georgy Gapon u qëlluan nga ushtarët e Gardës Perandorake ndërsa marshuan drejt Pallatit të Dimrit për të paraqitur një peticion ndaj Car Nikollës II të Rusisë. E diela e përgjakshme shkaktoi pasoja të rënda për autokracinë cariste që qeverisnin Rusinë Perandorake: ngjarjet në Shën Petersburg nxitën zemërimin publik dhe një sërë grevash masive që përhapeshin shpejt në qendrat industriale të Perandorisë Ruse. Masakra në të Dielën Bloody konsiderohet të jetë fillimi i fazës aktive të Revolucionit të vitit 1905. Përveç fillimit të Revolucionit të vitit 1905, historianë të tillë si Lionel Kochan në librin e tij Rusia në Revolucionin 1890-1918 shikojnë ngjarjet e së Dielës së përgjakshme në të jetë një nga ngjarjet kryesore që çuan në Revolucionin Rus të vitit 1917 Numri zyrtar i viktimave ishte 92 të vdekur dhe disa qindra të plagosur. Gapon u zhduk dhe liderët e tjerë të marshimit u kapën. I dëbuar nga kryeqyteti, ata qarkulluan përmes perandorisë, duke rritur viktimat. Ndërsa plumbat i mbushnin ikonat e tyre, parulla e tyre dhe portretet e tyre të Nikollës, njerëzit thërrisnin: "Cari nuk do të na ndihmojë!" Jashtë Rusisë, kryeministri i ardhshëm britanik i punës Ramsay MacDonald sulmoi Carin duke e quajtur atë "gjakatar dhe një vrasës i zakonshëm ". Atë mbrëmje Nikolla shkroi në ditarin e tij: Ditë e vështirë! Në Shën Petersburg ka pasur shqetësime serioze për shkak të dëshirës së punëtorëve për të shkuar në Pallatin e Dimrit. Trupat duhej të qëllonin në vende të ndryshme të qytetit, kishte shumë të vdekur dhe të plagosur. Zot, sa e dhimbshme dhe e keqe
.jpg)
Revolucioni I 1905
RedaktoTë përballur me opozitën në rritje dhe pas konsultimit me Witte dhe Prince Sviatopolk-Mirsky, Car lëshoi një reformë më 25 dhjetor 1904 me premtime të paqarta. Me shpresën e shkurtimit të rebelimit, shumë demonstrues u qëlluan në të Bloody Sunday (1905), ndërsa ata u përpoqën të marshonin në Pallatin e Dimrit në Shën Petersburg. Dmitri Feodorovich Trepov u urdhërua të merrte masa drastike për të ndaluar aktivitetin revolucionar. Grand Duke Sergei u vra në shkurt nga një bombë revolucionare në Moskë kur u largua nga Kremlini. Më 3 mars, Car dënoi revolucionarët. Ndërkohë, Witte rekomandoi që të lëshohej një manifest. Skemat e reformës do të përpunohen nga Goremykin dhe një komision i përbërë nga përfaqësues të zgjedhur të zemstvos dhe këshillat bashkiake nën presidencën e Witte. Në qershor, Potemkin, pjesë e Flotës së Detit të Zi, goditi ankthet. Rreth gushtit / shtatorit, pas suksesit të tij diplomatik në përfundimin e Luftës Ruso-Japoneze, Witte i shkroi Carit duke theksuar nevojën urgjente për reforma politike në shtëpi. Car mbetet mjaft i pasigurt dhe i këndshëm; ai kaloi shumicën e atij gjueti të vjeshtës. Me humbjen e Rusisë nga një pushtet jo-perëndimor, prestigj dhe autoritet i regjimit autokratik ranë ndjeshëm. Car Nikolla II, i befasuar nga ngjarjet, reagoi me zemërim dhe hutim. Ai i shkroi nënës së tij pas disa muajsh çrregullimi: Kjo më bën të sëmurë për të lexuar lajmin! Asgjë, përveçse goditjet në shkolla dhe fabrika, vranë policë, kozakë dhe ushtarë, trazira, çrregullime, mutinë. Por ministrat, në vend që të veprojnë me vendim të shpejtë, vetëm të mblidhen në këshill si shumë pula të frikësuar dhe të shqetësohen për sigurimin e veprimeve të bashkuara ministrore ... filluan ditë të qeta dhe të zymta, të qeta, me të vërtetë, sepse kishte rrugë të plotë në rrugë, njëkohësisht të gjithë e dinin se diçka do të ndodhte - trupat po prisnin sinjalin, por pala tjetër nuk do të fillonte. Njëri kishte të njëjtën ndjenjë, si para një stuhie në verë! Të gjithë ishin të buzëqeshur dhe jashtëzakonisht nervozë dhe natyrisht, ky lloj i tensionit nuk mund të vazhdonte shumë ... Ne jemi në mes të një revolucioni me një aparat administrativ që është krejt i çorganizuar dhe në këtë qëndron rreziku kryesor. Në tetor, një grevë hekurudhash u zhvillua në një grevë të përgjithshme që paralizoi vendin. Në një qytet pa energji elektrike, Witte i tha Nikollës II "se vendi ishte në prag të një revolucioni kataklizmik". Sipas Orlando Figes Car, kërkoi xhaxhai i tij Grand Duke Nicholas të marrë rolin e diktatorit. "Por Duka i Madh ... nxorri revolverin dhe kërcënoi të qëllonte atje dhe pastaj nëse Cari nuk pranoi të mbështeste memorandumin e Witte-s." Nikolla II nuk kishte zgjidhje tjetër përveçse të bënte një numër hapash në drejtimin liberal kushtetues. Car pranuar draftin, përshkruar me ngut nga Aleksei D. Obolensky.Perandori dhe autokrat i të gjitha rusëve u detyrua të nënshkruante Manifestin e Tetorit duke rënë dakord me themelimin e Dumës perandorake dhe të heqë dorë nga një pjesë e autokracisë së tij të pakufizuar. Për gjashtë muajt e ardhshëm, Witte ishte kryeministër. Sipas Harold Williams: "Kjo qeveri pothuajse u paralizua që nga fillimi. Më 26 tetor Cari caktoi Masterin e Pallatit Trepov (pa konsultuar Witte) dhe kishte kontakte të përditshme me Perandorin, ndikimi i tij në gjykatë ishte i dorës së parë. Më 1 nëntor 1905, Princesha Milica e Malit të Zi paraqiti Grigori Rasputin tek Car Nikolla dhe bashkëshortja e tij në Pallatin Peterhof.
Nikolla dhe Aleksandara patën katër fëmijë.
- Dukesha e Madhe Ollga Nikolaevna Romanov
- Tatjana Nikolaevna Romanov
- Marija Nikolaevna Romanov
- Anastasija Nikolaevna Romanov e njohur edhe si Anastasia
- Cari trshigimtar Aleksej Nikolaevič Romanov
Me fillimin e Revulucionit bolshevik Car Niklolla abdikoj nga froni më 23 shkurt 1917. Familja Romanov arrestohet nga regjimi i ri dhe mendohet se janë vrarë më 16 ose 17 shkurt 1918 me urdhër të Vladimir Iliç Lenin.
Lidhjet e jashtme
Redakto
- Nicholas_II në Open Directory Project
- Stampa:Findagrave
- Stampa:Nndb
- The Execution of Czar Nicholas II, 1918, EyeWitness to History.
- Brief Summary of Czar
- Abdication Proclamation, 2 March 1917 (the signature was put in pencil) (translation included)
- Alexander Palace Time Machine
- Nicholas and Alexandra Exhibition
- Frozentears.org A Media Library to Nicholas II and his Family.
- Scientists Reopen Czar Mystery Arkivuar 7 tetor 2008 tek Wayback Machine
- Ipatiev House — Romanov Memorial An immensely detailed site on the historical context, circumstances and drama surrounding the Romanov's execution.
- Stampa:Ru icon The Murder of Russia's Imperial Family, Nicolay Sokolov. Investigation of execution of the Romanov Imperial Family in 1918.
- Stampa:Ru icon Nikolay II — Life and Death, Edvard Radzinski. Later published in English as The Last Czar: the Life and Death of Nicholas II.
- New Russian Martyrs. Czar Nicholas and His Family. A story of life, canonization. Photoalbum.
- Russian History Magazine Articles about the Romanovs from Atlantis magazine.
- Russia's Last Czar Declared Victim of Repression - October 2008 (TIME magazine)