Wikipedia

Objektivat e Zhvillimit të Qëndrueshëm

Objektivat e Zhvillimit të Qëndrueshëm (SDGs) ose Objektivat Globale janë një koleksion prej shtatëmbëdhjetë objektivash të ndërlidhura të krijuara për të shërbyer si një "projekt i përbashkët për paqen dhe prosperitetin për njerëzit dhe planetin, tani dhe në të ardhmen".[1][2][3] SDG-të janë:

  1. Pa varfëri
  2. Zero uri
  3. Shëndet i mirë dhe mirëqenie
  4. Arsim cilësor
  5. Barazi gjinore
  6. Ujë të pastër dhe kanalizime
  7. Energji e përballueshme dhe të pastër
  8. Punë e denjë dhe rritje ekonomike
  9. Industria, inovacioni dhe infrastruktura
  10. Pabarazitë të reduktuara
  11. Qytete dhe komunitete të qëndrueshme
  12. Konsumi dhe prodhimi i përgjegjshëm
  13. Veprimi klimatik
  14. Jetë nën ujë
  15. Jetë në tokë
  16. Paqe, drejtësi dhe institucione të forta
  17. Partneritetet për qëllimet

SDG-të theksojnë aspektet e ndërlidhura mjedisore, sociale dhe ekonomike të zhvillimit të qëndrueshëm duke e vënë qëndrueshmërinë në qendër të tyre.[4][5]

Në vitin 2015, Asambleja e Përgjithshme e Kombeve të Bashkuara (UNGA) krijoi SDG-të si pjesë e Agjendës së Zhvillimit pas 2015. Kjo axhendë synonte të hartonte një kornizë të re zhvillimi global, duke zëvendësuar Objektivat e Zhvillimit të Mijëvjeçarit, të cilat u përfunduan po atë vit.[6] Këto synime u artikuluan zyrtarisht dhe u miratuan në një rezolutë të OKB-së të njohur si Axhenda 2030.[7] Më 6 korrik 2017, SDG-të u bënë më të zbatueshme nga një rezolutë e OKB-së që identifikon objektiva specifikë për secilin qëllim dhe ofron tregues për të matur progresin.[8] Shumica e objektivave duhet të arrihen deri në vitin 2030, megjithëse disa nuk kanë datë përfundimi.[9] Fondi Monetar Ndërkombëtar (FMN) gjithashtu ka marrë iniciativën për arritjen e SDG-ve duke ofruar mbështetjen e tyre për vendet në zhvillim.[10] Për shembull, FMN-ja punon për të reduktuar varfërinë në vendet në zhvillim me të ardhura të ulëta duke ofruar mbështetje financiare gjatë pandemisë COVID-19.

Ekzistojnë çështje ndërsektoriale dhe sinergji midis qëllimeve të ndryshme; për shembull, për SDG 13 për veprimin klimatik, IPCC sheh sinergji të fuqishme me SDG-të 3 (shëndeti), 7 (energjia e pastër), 11 (qytetet dhe komunitetet), 12 (konsumimi dhe prodhimi i përgjegjshëm) dhe 14 (oqeanet).[11] Nga ana tjetër, kritikët dhe vëzhguesit kanë identifikuar gjithashtu shkëmbime ndërmjet qëllimeve,[12]  si p.sh., ndërmjet dhënies fund të urisë dhe promovimit të qëndrueshmërisë mjedisore.  Për më tepër, shqetësimet janë ngritur për numrin e tepërt të qëllimeve, duke çuar në komplikime të komplikuara , një theks i dobët në qëndrueshmërinë mjedisore dhe vështirësi në gjurmimin e treguesve cilësorë.

SDG-të monitorohen nga OKB-ja (Kombet e Bashkuara) Forumi Politik i Nivelit të Lartë për Zhvillimin e Qëndrueshëm (HLPF), një forum vjetor që mbahet nën kujdesin e Këshillit Ekonomik dhe Social të Kombeve të Bashkuara. Megjithatë, HLPF vjen me grupin e vet të problemeve për shkak të mungesës së lidershipit politik dhe interesave kombëtare të ndryshme.  Për të lehtësuar monitorimin e progresit në zbatimin e SDG, gjurmuesi i SDG në internet u lançua në qershor 2018 për të paraqitur të gjitha të dhënat e disponueshme në të gjithë treguesit.[13] Pandemia e COVID-19 pati ndikime serioze negative në të 17 SDG-të në vitin 2020.[14] Një vlerësim shkencor i ndikimeve politike të SDG-ve zbuloi në vitin 2022 se SDG-të kanë pasur vetëm ndikim të kufizuar politik transformues deri më tani. Së paku, ato kanë ndikuar në mënyrën se si aktorët kuptojnë dhe komunikojnë rreth zhvillimit të qëndrueshëm.[15]

Shiko edhe

Redakto

Referime

Redakto
  1. ^ "The 17 Goals". Sustainable Development Goals. UN. Marrë më 2022-08-10. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  2. ^ United Nations (2017) Resolution adopted by the General Assembly on 6 July 2017, Work of the Statistical Commission pertaining to the 2030 Agenda for Sustainable Development (A/RES/71/313 Arkivuar 28 nëntor 2020 tek Wayback Machine)
  3. ^ Isnaeni, Nur Meily; Dulkiah, Moh; Wildan, Asep Dadan (2022-11-18). "Patterns of Middle-Class Communities Adaptation to the Village SDGS Program in Bogor Regency". Temali: Jurnal Pembangunan Sosial. 5 (2): 173–82. doi:10.15575/jt.v5i2.20466. ISSN 2615-5028. S2CID 255705934. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  4. ^ Schleicher, Judith; Schaafsma, Marije; Vira, Bhaskar (2018). "Will the Sustainable Development Goals address the links between poverty and the natural environment?". Current Opinion in Environmental Sustainability. 34: 43–47. Bibcode:2018COES...34...43S. doi:10.1016/j.cosust.2018.09.004. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  5. ^ Bali Swain, R.; Yang-Wallentin, F. (2020). "Achieving sustainable development goals: predicaments and strategies". International Journal of Sustainable Development & World Ecology. 27 (2): 96–106. doi:10.1080/13504509.2019.1692316. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  6. ^ Biermann, Frank; Kanie, Norichika; Kim, Rakhyun E (2017-06-01). "Global governance by goal-setting: the novel approach of the UN Sustainable Development Goals". Current Opinion in Environmental Sustainability. Open issue, part II (në anglisht). 26–27: 26–31. Bibcode:2017COES...26...26B. doi:10.1016/j.cosust.2017.01.010. ISSN 1877-3435.
  7. ^ United Nations (2015) Resolution adopted by the General Assembly on 25 September 2015, Transforming our world: the 2030 Agenda for Sustainable Development (A/RES/70/1 Arkivuar 28 nëntor 2020 tek Wayback Machine)
  8. ^ United Nations (2017) Resolution adopted by the General Assembly on 6 July 2017, Work of the Statistical Commission pertaining to the 2030 Agenda for Sustainable Development (A/RES/71/313 Arkivuar 28 nëntor 2020 tek Wayback Machine)
  9. ^ "SDG Indicators – Global indicator framework for the Sustainable Development Goals and targets of the 2030 Agenda for Sustainable Development". United Nations Statistics Division (UNSD). Marrë më 6 gusht 2020. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  10. ^ "IMF and the Sustainable Development Goals (SDG)". IMF (në anglisht). Marrë më 2023-04-29.
  11. ^ IPCC, 2018: Global Warming of 1.5°C.An IPCC Special Report on the impacts of global warming of 1.5°C above pre-industrial levels and related global greenhouse gas emission pathways, in the context of strengthening the global response to the threat of climate change, sustainable development, and efforts to eradicate poverty [Masson-Delmotte, V., P. Zhai, H.-O. Pörtner, D. Roberts, J. Skea, P.R. Shukla, A. Pirani, W. Moufouma-Okia, C. Péan, R. Pidcock, S. Connors, J.B.R. Matthews, Y. Chen, X. Zhou, M.I. Gomis, E. Lonnoy, T. Maycock, M. Tignor, and T. Waterfield (eds.)]. In Press
  12. ^ Berg, Christian (2020). Sustainable action: overcoming the barriers. Abingdon, Oxon. ISBN 978-0-429-57873-1. OCLC 1124780147. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Mungon shtëpia botuese te vendodhja (lidhja)
  13. ^ "SDG Tracker". Our World in Data. Marrë më 6 gusht 2020. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  14. ^ United Nations Economic and Social Council (2020) Progress towards the Sustainable Development Goals Report of the Secretary-General Arkivuar 30 dhjetor 2020 tek Wayback Machine, High-level political forum on sustainable development, convened under the auspices of the Economic and Social Council (E/2020/57), 28 April 2020
  15. ^ Biermann, Frank; Hickmann, Thomas; Sénit, Carole-Anne; Beisheim, Marianne; Bernstein, Steven; Chasek, Pamela; Grob, Leonie; Kim, Rakhyun E.; Kotzé, Louis J.; Nilsson, Måns; Ordóñez Llanos, Andrea; Okereke, Chukwumerije; Pradhan, Prajal; Raven, Rob; Sun, Yixian (2022-06-20). "Scientific evidence on the political impact of the Sustainable Development Goals". Nature Sustainability (në anglisht). 5 (9): 795–800. doi:10.1038/s41893-022-00909-5. ISSN 2398-9629.   Text was copied from this source, which is available under a Creative Commons Attribution 4.0 International License
Marrë nga "https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=Objektivat_e_Zhvillimit_të_Qëndrueshëm&oldid=2595916"