Persona non grata
- Për përdorime të tjera të kësaj fjale, shiko Persona non grata (kthjellim).
Në diplomaci, një persona non grata (Latinisht: "person jo i mirëpritur", shumësi: personae non gratae) është një diplomat i huaj të cilit i kërkohet nga vendi pritës të tërhiqet në vendin e tij të origjinës. Nëse personi nuk tërhiqet siç kërkohet, shteti pritës mund të refuzojë ta njohë personin në fjalë si anëtar të misionit diplomatik (duke përfshirë heqjen e imunitetit diplomatik). Vendi pritës mund të shpallë persona non grata status për çdo anëtar të stafit diplomatik në çdo kohë pa asnjë shpjegim.
Diplomacia
RedaktoSipas nenit 9 të Konventës së Vjenës për Marrëdhëniet Diplomatike, një shtet pritës mundet "në çdo kohë dhe pa pasur nevojë të shpjegojë vendimin e tij" të shpallë çdo anëtar të stafit diplomatik persona non grata. [1] Një person i deklaruar kështu konsiderohet i papranueshëm dhe zakonisht kthehet në vendin e tij të origjinës. Nëse nuk tërhiqet, shteti pritës "mund të refuzojë të njohë personin në fjalë si anëtar të misionit". [2] Një person mund të shpallet persona non grata edhe para se ai person të hyjë në vend. [1]
Me mbrojtjen e personelit të misionit nga ndjekja penale për shkelje të ligjeve civile dhe penale, në varësi të gradës, sipas neneve 41 dhe 42 të Konventës së Vjenës, ata janë të detyruar të respektojnë ligjet dhe rregulloret kombëtare. Shkeljet e këtyre artikujve mund të çojnë në një deklaratë persona non grata që përdoret për të ndëshkuar stafin që ka gabuar. Përdoret gjithashtu për të dëbuar diplomatët e dyshuar për spiunazh, të përshkruar si "aktivitete të papajtueshme me statusin diplomatik", [3] [4] ose ndonjë akt kriminal të hapur si trafikimi i drogës. Deklarata mund të jetë gjithashtu një tregues simbolik i pakënaqësisë. [5]
Kanë ndodhur shkëmbime të ashtuquajtura "grup për gjyq" (ku vendet e përfshira në një mosmarrëveshje dëbojnë secili ambasadorin ose diplomatët e tjerë të vendit tjetër), veçanërisht gjatë Luftës së Ftohtë. Një dukuri e dukshme jashtë Luftës së Ftohtë ishte një shkëmbim midis Shteteve të Bashkuara dhe Ekuadorit në vitin 2011: qeveria ekuadoriane dëboi ambasadorin e Shteteve të Bashkuara, si rezultat i rrjedhjes së kabllogrameve diplomatike (WikiLeaks); Shtetet e Bashkuara u përgjigjën duke dëbuar ambasadorin e Ekuadorit. [6]
Përdorim tjetër
RedaktoPersona të ndryshëm nga diplomatët mund të shpallen persona non grata nga një vend. [1]
Në përdorim jodiplomatik, duke iu referuar dikujt si persona non grata do të thotë që personi nuk është i popullarizuar apo i pranuar nga të tjerët. [7]
Në Filipine, legjislaturat lokale të provincave, qyteteve dhe qyteteve mund të deklarojnë njerëz ose grupe të caktuara, duke përfshirë jodiplomatë dhe shtetas filipinas, si persona non grata për të shprehur një ndjenjë negative ndaj një personi të caktuar nëpërmjet një rezolute jodetyruese. Kjo mund të jetë si përgjigje ndaj personit që shkel urdhëresat ose ligjet lokale. [8] Kjo ka ndodhur edhe në Spanjë. [9]
Shiko gjithashtu
Redakto- ^ a b c VanOpdorp, Davis (6 mars 2019). "What does it mean to be declared persona non grata?". Deutsche Welle. Marrë më 23 maj 2019.
{{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) Gabim referencash: Invalid<ref>tag; name "DW" defined multiple times with different content - ^ "Vienna Convention on Diplomatic Relations". eDiplomat. Article 9. Marrë më 18 shkurt 2014.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Eaton, William J. (20 tetor 1986). "Soviets Oust 5 U.S. Diplomats as Spies : Shultz Promises Action in Response to Unprecedented Mass Expulsion". Los Angeles Times. Marrë më 23 maj 2019.
The Soviet Foreign Ministry accused the five Americans of engaging in "actions which are incompatible with their official status"--the normal diplomatic jargon for espionage.
{{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "Spain-Russia spy row leads to diplomats' expulsion". BBC News. 6 mars 2012. Marrë më 23 maj 2019.
The Spanish foreign ministry spokesman said the two Russians had been expelled "for activities incompatible with their status as diplomats" - the diplomatic term for spying.
{{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Cavell, Anna (14 nëntor 2012). "'Persona non grata' in South Sudan". Al Jazeera. Marrë më 23 maj 2019.
"Persona non grata" (PNG), is the most serious form of censure a government can take against a person with diplomatic immunity and often used by governments as symbolic expressions of displeasure.
{{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "US expels Ecuadorian ambassador in diplomatic tit-for-tat". France 24. Agence France-Presse. 4 prill 2011. Marrë më 23 maj 2019.
{{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "Persona non grata definition in the Cambridge English Dictionary". Cambridge Dictionary. Marrë më 23 maj 2019.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Dumlao, Artemio (28 qershor 2017). "Fariñas declared persona non grata by his home province". The Philippine Star. Marrë më 13 dhjetor 2020.
{{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "Pozoblanco (Córdoba) declara personas 'non gratas' a los miembros de 'La Manada'" (në spanjishte evropiane). Europa Press. 30 tetor 2018. Marrë më 6 nëntor 2018.