Republika Kroate e Herceg-Bosnjës (Kroatisht: Hrvatska Republika Herceg-Bosna) ishte një entitet gjeopolitik dhe kuazi-shtet i panjohur në Bosnje dhe Hercegovinë. Ajo u shpall më 18 nëntor 1991 me emrin Komuniteti Kroat i Herceg-Bosnjës (Hrvatska Zajednica Herceg-Bosna) si një "tërësi politike, kulturore, ekonomike dhe territoriale" në territorin e Bosnjë-Hercegovinës dhe u shfuqizua më 14 gusht. 1996.

Flamuri i Herceg-Bosnjës.

Komuniteti Kroat i Posavinës Boshnjake, i shpallur në Bosnjën veriore më 12 nëntor 1991, u bashkua me Herzeg-Bosnjë në tetor 1992. Në kufijtë e saj të shpallur, Herceg-Bosnja përfshinte rreth 30% të vendit, por nuk kishte kontroll efektiv mbi i gjithë territori pasi pjesë të tij u humbën nga Ushtria e Republikës Serbe (VRS) në fillim të Luftës së Bosnjës. Forcat e armatosura të Herceg-Bosnjës, Këshilli Kroat i Mbrojtjes (HVO), u formua më 8 prill 1992 dhe fillimisht luftoi në një aleancë me Ushtrinë e Republikës së Bosnje dhe Hercegovinës. Marrëdhëniet e tyre u përkeqësuan gjatë fundit të vitit 1992, gjë që çoi në Luftën Kroato-Boshnjake.

Gjykata Kushtetuese e Republikës së Bosnje dhe Hercegovinës e shpalli Herceg-Bosnjën jokushtetuese më 14 shtator 1992. Herceg-Bosnja njohu zyrtarisht Qeverinë e Republikës së Bosnje dhe Hercegovinës dhe funksionoi si një shtet brenda një shteti, ndërsa disa në udhëheqjen e saj mbrojtën shkëputja e entitetit dhe bashkimi i tij me Kroacinë.

Më 28 gusht 1993, Herceg-Bosnja u shpall republikë pas propozimit të Planit Owen-Stoltenberg, që parashikonte Bosnjën dhe Hercegovinën si një bashkim të 3 republikave. Kryeqyteti i saj ishte Mostari, i cili atëherë ishte një zonë lufte, dhe qendra efektive e kontrollit ishte në Grude. Në mars 1994, u nënshkrua Marrëveshja e Uashingtonit që i dha fund konfliktit midis kroatëve dhe boshnjakëve. Sipas marrëveshjes, Herceg-Bosnja do të bashkohej në Federatën e Bosnjë dhe Hercegovinës, por ajo vazhdoi të ekzistonte derisa u shfuqizua zyrtarisht në 1996.

Shiko edhe

Redakto

Referime

Redakto