Ruth Handler
Ruth Marianna Handler (në vajzëri Mosko; 4 nëntor 1916 - 27 prill 2002) ishte një biznesmene dhe shpikëse amerikane. Ajo njihet më së shumti për shpikjen e kukullës Barbie në vitin 1959,[2] dhe bashkëthemelimin e prodhuesit të lodrave Mattel me bashkëshortin e saj Elliot. Ajo shërbeu si presidentja e parë e kompanisë nga 1945 deri në 1975.[3]
Ruth Handler | |
|---|---|
 Handler në vitin 1961 | |
| Lindi | Ruth Marianna Mosko 4 nëntor 1916 Denver, Kolorado, SHBA |
| Vdiq | 27 prill 2002 (85 vjeçe)[1] Los Anxhelos, Kaliforni, SHBA |
| Profesioni | Presidente e Mattel (1945–1975) |
Vepra të shquara | Barbie |
| Pasardhësi | Robert A. Eckert |
| Bashkëshorti/ja | |
| Fëmijë |
|
Handlers u detyruan të jepnin dorëheqjen nga Mattel në 1975 pasi Komisioni i Letrave me Vlerë dhe Shkëmbim hetoi kompaninë për falsifikimin e dokumenteve financiare.[3][4]
Jeta e hershme
RedaktoRuth Marianna Mosko[5][2][3] lindi më 4 nëntor 1916, në Denver, Kolorado, nga emigrantët polako-hebrenj Jacob Moskowicz, një farkëtar, dhe Ida Moskowicz, i linduri Rubenstein.[6]
Ajo u martua me të dashurin e saj të shkollës së mesme, Elliot Handler, dhe u transferua në Los Angeles në vitin 1938, ku gjeti punë në Paramount.[7]
Formimi i Mattel-it
RedaktoElliot provoi dorën e tij në një hobi të prodhimit të mobiljeve. Ai vendosi të bënte mobiljet e tyre nga dy lloje të reja plastike, Lucite dhe Plexiglas. Ruth Handler i sugjeroi që të fillonte ta bënte këtë në mënyrë komerciale dhe ata filluan një biznes mobiljesh. Ruth Handler punoi si forca e shitjes për biznesin e ri, kontratat e uljes me Douglas Aircraft Company dhe të tjerë.[7]
Origjina
RedaktoRuth pa potencialin për një përpjekje sipërmarrëse. Ata hynë në partneritet me Harold "Matt" Matson. Ata kombinuan mbiemrin e Matson me emrin e parë të Elliot duke krijuar Mattel. Sipas Elliot, themeluesit nuk mund ta përshtatnin emrin e Ruth-it në emrin e kompanisë.[7] Gjatë Luftës së Dytë Botërore, shitjet e mobiljeve ranë kështu që Mattel filloi të prodhojë mobilje lodrash. Suksesi i këtij biznesi bëri që Ruth dhe Elliott ta zhvendosnin Mattelin plotësisht në prodhimin e lodrave.
Barbie
RedaktoRuth shikoi vajzën e saj Barbara duke luajtur me kukulla letre dhe vuri re se shpesh i pëlqente t'u jepte atyre role të rritur. Në atë kohë, shumica e kukullave lodër për fëmijë ishin përfaqësime të foshnjave. Duke kuptuar se mund të kishte një boshllëk në treg, ajo i sugjeroi idenë e një kukulle me trup të rritur burrit të saj Elliot. Ai nuk ishte entuziast për idenë, ashtu si edhe drejtorët e Mattel.[8]
Gjatë një udhëtimi në Evropë në vitin 1956 me fëmijët e saj Barbara dhe Kenneth, Ruth hasi në një kukull lodër gjermane të quajtur Bild Lilli.[9][10] Kukulla me figurë të rritur ishte pikërisht ajo që Ruth kishte në mendje, kështu që ajo bleu tre prej tyre. Ajo ia dha një vajzës së saj dhe të tjerat i ktheu në Mattel. Kukulla Lilli u bazua në një personazh popullor që shfaqej në një strip komik satirik të vizatuar nga Reinhard Beuthin për gazetën Bild. Kukulla Lilli u shit për herë të parë në Gjermani në vitin 1955, dhe megjithëse fillimisht u shit të rriturve, ajo u bë e njohur me fëmijët të cilëve u pëlqente ta vishnin me veshje që ishin të disponueshme veçmas.[11]
Pas kthimit të saj në Shtetet e Bashkuara, Ruth ridizajnoi kukullën (me ndihmën e shpikësit-dizajnerit vendas Jack Ryan), dhe kukullës iu dha një emër i ri, Barbie, pas vajzës së Handler, Barbara. Premiera në Panairin Ndërkombëtar Amerikan të Lodrave në Nju Jork Siti më 9 mars 1959,[12] Barbie ishte një sukses i menjëhershëm, me Mattel që shiti 351 000 kukulla brenda një viti.[13]
Vitet e mëvonshme
RedaktoHandler u diagnostikua me kancer gjiri në vitin 1970. Për të luftuar këtë, ajo kishte një mastektomi radikale të modifikuar, e cila përdorej shpesh në atë kohë për të luftuar sëmundjen. Për shkak të vështirësive në gjetjen e një proteze të mirë të gjoksit, Handler vendosi ta bënte të sajën. Me ndihmën e partnerit të ri të biznesit Peyton Massey dhe nën kompaninë e saj të re Ruthton Corp., Handler prodhoi një version më realist të gjoksit të një gruaje, të quajtur "Nearly Me". Kjo shpikje u bë mjaft e popullarizuar dhe zonja e parë e atëhershme Betty Ford u përshtat personalisht për një të tillë.
Pas disa hetimeve për prodhimin e raporteve financiare mashtruese, Handler dha dorëheqjen nga Mattel në 1975. Hetimet vazhduan pas dorëheqjes së saj dhe, në vitin 1978, Handler u akuzua për mashtrim dhe raportim të rremë në Komisionin e Letrave me Vlerë dhe Shkëmbim të SHBA-së. Ajo deklaroi se nuk kishte konkurs dhe u gjobit me 57,000 dollarë (ekuivalente me $260,000 në 2022) dhe u dënua me 2500 orë shërbim në komunitet. Ajo fajësoi sëmundjen e saj që e bëri atë të "pa fokusuar" në biznesin e saj.
Handler vdiq në Kaliforni nga ndërlikimet e operacionit për kancerin e zorrës së trashë më 27 prill 2002, në moshën 85 vjeçare[14] Burri i saj Elliot vdiq nëntë vjet më vonë në moshën 95-vjeçare.
Në kulturën popullore
RedaktoHandler portretizohet nga Rhea Perlman në filmin Barbi 2023, ku ajo përshkruhet në vitet e saj më të vjetra si një shpirt që banon në selinë e Mattel në Los Anxhelos dhe ndihmon protagonistin, i cili është modeli i saj stereotipik Barbie (luajtur nga Margot Robbie).
Referime
Redakto- ^ Kershaw, Sarah (29 prill 2002). "Ruth Handler, Whose Barbie Gave Dolls Curves, Dies at 85". The New York Times. Marrë më 12 qershor 2015.
{{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ a b "Ruth Handler, Barbie Doll Invention". Famous Women Inventors (në anglisht). Marrë më 23 janar 2017. Gabim referencash: Invalid
<ref>tag; name "FWI" defined multiple times with different content - ^ a b c Altman, Julie (20 mars 2009). "Ruth Mosko Handler". Jewish Women's Archive (në anglisht). Marrë më 7 janar 2015. Gabim referencash: Invalid
<ref>tag; name "JWA" defined multiple times with different content - ^ Castellitto, Linda M. (22 shkurt 2009). "Scandal tainted long career of Barbie's creator". ABC News (në anglisht). Marrë më 6 korrik 2023.
- ^ "Collection: Papers of Ruth Handler, 1931-2002". HOLLIS Archives (në anglisht). Harvard University Press. Marrë më 23 korrik 2015.
- ^ Cross, Mary (2013). 100 People Who Changed 20th-Century America, Volume 1 (në anglisht). Santa Barbara: ABC-CLIO. fq. 337. ISBN 9781610690867.
- ^ a b c "Who Made America?: Ruth Handler". PBS (në anglisht). Marrë më 20 janar 2014.
- ^ Mary G. Lord, Forever Barbie: The unauthorized biography of a real doll (Bloomsbury Publishing USA, 2004).
- ^ Javaid, Maham (25 maj 2023). "Barbie's 'pornographic' origin story, as told by historians - A new trailer for the Barbie movie shows her visiting the real world. In reality, the doll was based on a German sex toy called Lilli". The Washington Post (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 26 maj 2023. Marrë më 26 maj 2023.
- ^ In an interview with Mary G. Lord, the author of Forever Barbie, Ruth Handler said that she saw the doll in Lucerne, Switzerland.
- ^ "Meet Lilli, the High-end German Call Girl Who Became America's Iconic Barbie Doll". Messy Nessy (në anglisht). 29 janar 2016. Marrë më 10 shkurt 2018.
- ^ "Ruth Mosko Handler unveils Barbie Doll" (në anglisht). Jewish Women's Archive. Marrë më 8 mars 2014.
- ^ "Ruth Handler | Lemelson". lemelson.mit.edu (në anglisht). Marrë më 31 korrik 2023.
- ^ "Creator of Barbie dies at 85". USA Today (në anglisht). Associated Press. 28 prill 2002. Arkivuar nga origjinali më 2 tetor 2022. Marrë më 12 janar 2013.