Shkenca dhe teknologjia në Izrael
Shkenca dhe teknologjia në Izrael është një nga sektorët më të zhvilluar të vendit. Izraeli shpenzoi 4.3% të prodhimit të brendshëm bruto (PBB) për kërkimin dhe zhvillimin civil në 2015, raporti më i lartë në botë.[1] Në vitin 2019, Izraeli u rendit vendi i pestë më inovativ në botë nga Indeksi i Inovacionit të Bloomberg.[2] Ai renditet e 13-ti në botë për prodhimin shkencor, e matur me numrin e botimeve shkencore për milion qytetarë.[3] Në vitin 2014, pjesa e Izraelit e artikujve shkencorë të botuar në mbarë botën (0.9%) ishte 9 herë më e lartë se pjesa e tij e popullsisë globale (0.1%).[4][5]
Izraeli numëron 140 shkencëtarë dhe teknikë për 10,000 punonjës, një nga raportet më të larta në botë. Në krahasim, ka 85 për 10,000 në Shtetet e Bashkuara dhe 83 për 10,000 në Japoni.[6] Në vitin 2012, Izraeli numëronte 8,337 studiues ekuivalent me kohë të plotë për një milion banorë.[7] Kjo krahasohet me 3,984 në SHBA, 6,533 në Republikën e Koresë së Jugut dhe 5,195 në Japoni. Industria e teknologjisë së lartë izraelite ka përfituar nga fuqia punëtore me arsim të lartë dhe të kualifikuar teknologjikisht të vendit, së bashku me praninë e fortë të firmave të huaja të teknologjisë së lartë dhe qendrave të sofistikuara kërkimore.[8][9]
Izraeli është shtëpia e kompanive të mëdha në industrinë e teknologjisë së lartë dhe ka një nga popullsitë më të arsimuara teknologjikisht në botë.[10] Në vitin 1998, Tel Avivi u emërua nga Newsweek si një nga dhjetë qytetet më me ndikim teknologjik në botë.[11] Që nga viti 2000, Izraeli ka qenë anëtar i EUREKA, organizatës pan-evropiane të financimit dhe koordinimit të kërkimit dhe zhvillimit, dhe ka mbajtur kryesinë e rradhës të organizatës për 2010-2011. Në vitin 2010, gazetari amerikan David Kaufman shkroi se zona e teknologjisë së lartë në Yokneam, Izrael, ka "përqendrimin më të madh në botë të kompanive estetike-teknologjike".[12] Kryetari i Google, Eric Schmidt e komplimentoi vendin gjatë një vizite atje, duke thënë se "Izraeli ka qendrën më të rëndësishme të teknologjisë së lartë në botë pas SHBA-së".[13] Izraeli u rendit i 14-ti në Indeksin Global të Inovacionit në 2023,[14] nga i dhjeti në 2019.[15]
Shiko edhe
RedaktoReferime
Redakto- ^ "Research and development (R&D) - Gross domestic spending on R&D - OECD Data". data.oecd.org. Arkivuar nga origjinali më 14 janar 2017. Marrë më 2016-02-10.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "These Are the World's Most Innovative Countries". Bloomberg.com. 22 janar 2019. Marrë më 24 janar 2019.
{{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Skop, Yarden (2 shtator 2013). "Israel's scientific fall from grace". Haaretz. Marrë më 15 janar 2015.
{{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Ilani, Ofri (17 nëntor 2009). "Israel ranks fourth in the world in scientific activity, study finds". Haaretz. Marrë më 14 tetor 2012.
{{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "Research and development (R&D) - Gross domestic spending on R&D - OECD Data". data.oecd.org. Arkivuar nga origjinali më 14 janar 2017. Marrë më 2016-02-10.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Shteinbuk, Eduard (22 korrik 2011). "R&D and Innovation as a Growth Engine" (PDF). National Research University – Higher School of Economics. Arkivuar nga origjinali (PDF) më 8 gusht 2019. Marrë më 11 maj 2013.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "Research and development (R&D) - Gross domestic spending on R&D - OECD Data". data.oecd.org. Arkivuar nga origjinali më 14 janar 2017. Marrë më 2016-02-10.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "Business Opportunities By Sector". Israeli Embassy. Marrë më 11 nëntor 2014.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "Research and development (R&D) - Gross domestic spending on R&D - OECD Data". data.oecd.org. Arkivuar nga origjinali më 14 janar 2017. Marrë më 2016-02-10.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "Israel profile – Media". BBC News. British Broadcasting Corporation. Marrë më 14 tetor 2012.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "Tel Aviv One of The World's Top High-Tech Centers". Jewish Virtual Library. American-Israeli Cooperative Enterprise. Arkivuar nga origjinali më 14 korrik 2002. Marrë më 14 tetor 2012.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ David; Kaufman (8 qershor 2010). "Israel's Silicon Valley of Beauty Technology". Time Magazine (online). Marrë më 24 prill 2014.
{{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "Top 10 Non-Jews Positively Influencing the Jewish Future 2012". Algemeiner. 9 gusht 2012. Marrë më 20 gusht 2013.
{{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Soumitra Dutta; Bruno Lanvin; Lorena Rivera León; Sacha Wunsch-Vincent (red.). Global Innovation Index 2023 (PDF). www.wipo.int (Reportazh) (në anglisht) (bot. 16th). fq. 22. ISBN 978-92-805-3321-7. Marrë më 2023-10-17. Overview.
- ^ Soumitra Dutta; Bruno Lanvin; Sacha Wunsch-Vincent (red.). Global Innovation Index 2019 (PDF). www.wipo.int (Reportazh) (në anglisht) (bot. 12th). World Intellectual Property Organization. fq. xx. ISBN 979-10-95870-14-2. Marrë më 2 shtator 2021. Overview.