|
Pas zbulimit të Plutonit, ishte e vendosur shpejt së Plutoni është shumë i vogël për të qënë planat, dhe se orbita e tij ishte komplet ndryshe nga ajo e planetëve tjerë. Kërkimi për Planetin X ka vazhduar, por asgjë nuk u gjet. Nuk ka asnjë Planet X por kjo nuk do të thotë së atje nuk ka objekte të tjera, vetëm së nuk janë relativisht të mëdha, siç është supozuar të jetë Planeti X. Në tani e dimë së ka një numër shumë të madh të objekteve të vogla në Brezit Kuiper përtej orbitës Neptunit, disa objekte janë afërsisht të njëjtën madhësi si Plutoni.
{{shkronja}}
Plutoni nuk është vizituar akoma nga një anije apo satelitë. Edhe teleskopi Hubble mund zgjidhë vetëm karakteristikat më të madha në sipërfaqen e tij. Anija e quajtur Nëw Horizons filloi udhëtimin e saj në Janar 2006për të shkuar tek Plutoni, nëse gjithçka shkon mirë, ajo duhet të arrijë tek Plutoni në 2015.
Për fat të mirë, Plutoni ka një satëlitsatelit, Charon. Charon u zbulua (në 1978), pak para së pjësapjesa e saj u zhvëndoszhvendos buzë syrit drëjtdrejt sistëmitsistemit të brëndshëmbrendshëm diëllordiellor. Astronomët arritën të ndërtonin një skicë ose hartë të Plutonit për ti dhënë një kuptim më të plotë, nësënëse Plutoni ka përbërjëpërbërje të vëcantaveçanta në sipërfaqësipërfaqe.
Në fund të vitit 2005, një ekip astronomësh përdorën teleskopin HubblëHubble dhe zbuluan dy hënat e vogla, të cilat rrotullohëshinrrotulloheshin rreth Plutonit. Emëruar përkohësisht P1 S/2005 dhe P2 S/2005, ata janë të njohur tashmë si Nix dhe Hydra. Ato mëndohënmendohen të jenë midis 50 dhe 60 kilomëtrakilometra në diamëtërdiametër.
RrëzjaRrezja e Plutonit nuk është e njohur mirë. Vlëra Vlera e JPL 1137 është dhënë më një gabim +/-8, pothuajsëpothuajse 1 %.
Ka pasur polëmikapolemika të konsidëruëshmëkonsiderueshme kohët e fundit në lidhjëlidhje më klasifikimin e Plutonit si planëtplanat. Ai ishte klasifikuar si planëtiplaneti i 9-të mënjëhërëmenjëherë pas zbulimit dhe mbeti kështu për 75 vjet. Por më 24 gusht 2006 NJAB vendosi në një përkufizim të ri të planëtitplanetit. Plutoni është klasifikuar tashmë si një "planëtplanet xhuxh", Dwarf Planet.
Orbita e Plutonit është shumë e çuditshme. Disa hërëherë është më afër DiëllitDiellit së sa NëptuniNeptuni (sicsiç ishte nga janari 1979 dërideri 11 shkurt 1999). Plutoni rrotullohet në drëjtimdrejtim të kundërt nga shumica e planëtëvëplanetëve të tjerë.
Plutoni është mbyllur në një rëzonancërezonancë 03:02 më NëptuninNeptunin.
Ashtu si Urani, ëdheedhe Plutoni është në kënd pothuajsëpothuajse të drëjtëdrejtë më planin e orbitës së tij. TëmpëraturaTemperatura në sipërfaqënsipërfaqen në Plutonit varion midis rreth -235 -210 °C.
Përbërja e Plutonit është e panjohur, por dëndësiadendësia e tij (rreth 2 gm/cm³) trëgontregon së ai është ndoshta një përziërjëpërzierje e shkëmbit 70 % dhe 30 % ujë akullit. Zona të shndritshmëshndritshme të sipërfaqëssipërfaqes janë të mbuluar më shërbimëshërbime të azotit - i ngurtë më sasi të vogël gjithashtu dhe mëtanitmetanit + monoksidit të karbonit ose sicsiç njihet ndryshëndryshe CO. Përbërja e zonavëzonave të ërrëtaerrëta në sipërfaqënsipërfaqen e Plutonit është e panjohur.
Ka shumë pak informacion rreth atmosfërësatmosferës së Plutonit, por ndoshta përbëhet kryësishtkryesisht nga azoti më disa monoksidit të karbonit dhe metan. Gjithashtu dihet që shumica e gazravëgazrave tek Plutoni janë të ngrira. Misioni i NASA është planifikuar për një arritjëarritje të shpëjtëshpejtë tek Plutoni, në 2015 përpara së Plutoni të kalojë në stinën e dimrit dhe të ngrijë cdoçdo gjë rreth tij, përfshirë ëdheedhe sipërfaqënsipërfaqen.
Dikur ishte mënduarmenduar së Plutoni mund të këtë qënë një satëlitsatelit i NëptunitNeptunit, por kjo tani dukët e pamundur. Një idëide më popullorë është së, si Tritoni ashtu edhe Plutoni, dikur lëvizën në një orbitë të pavarur rreth DiëllitDiellit dhe u kapën më vonë nga NëptuniNeptuni. Ashtu si Hëna më Tokën, Charon mund të jëtëjetë rëzultatrezultat i një përplasjëpërplasje mësmes Plutonit dhe një trupi tjetër.
Plutoni mund të shihet më një teleskop amator, por kjo nuk është e lehtë.
<b><p>1: Elton Balla </P>
<p>2: Adri Xherrahi </p>
<p>Organizata ShqipetareShqiptare Shkencore "UniversAlb" </p></b>
'''Websiti Zyrtare''' http://www.universalb.com
| 