|
== Gjeografia ==
Piroku ka mbi 5000 banore, te gjithegjithë te etnicitetit Shqiptar. EshteËshtë nderndër fshatrat me te medhamëdha te komuneskomunës se Bogovines.
PIROKU shtrihet kah pjesa e fundit e POLOGUT TE EPERM dhe me njenjë forme te padefinuar gjeometrike lidhet perpër rrezen e Bjeshkeve te Sharrit, bjeshkebjeshkë te cilat gati-gati e mbanembanë nenë preher fshatin. Nga ana e lindjes kufizohet me fushenfushën e vet (Pirokun), nenë perendimperëndim me Malet e Sharrit, nenë veri me fshatin Bogovine dhe nenë jug me fshatin Gradec.
Territori i fshatit kufizohet me me territorin e ketyrekëtyre fshatrave : nenë veri me Bogovinen dhe Zherovjanin,nenë lindje me Radiovcen dhe njenjë pjesepjesë me Tenoven, nenë jug me Gradecin dhe nenë perendimperëndim me territorin e fshatit Rakovec.
Piroku se bashku me territorine vet shtrihet nenë njenjë syperfaqe prej 9,25 km². LartesiaLartësia mbidetare e fshatit eshteështë 515 m. Territori i fshatit ka ketokëto lartesilartësi mbidetare : 889 m Maja e Stermecit nenë kufi me Gradecin ; 633 m Maja e Kodres ; 603 m Fundi i Shullanes ; 492,6 m Lisi i Thate ; 477,7 metra Udha e Kocijave ; 469,8 m Langu.
Rruga automobilistike qeqë lidh Tetoven me Gostivarin me gjatesigjatësi prej 25 km gjendet vetemvetëm 3 km larg Pirokut dhe vet fshati gjendet pikerishtepikërishte midis kesajkësaj rrugerrugë. MegjitheseMegjithëse gjindet 12,5 km larg Tetoves, Piroku i takon kesajkësaj bashkesiebashkësie territorialo-administrative. Me ane te Udhes se Madhe, Piroku lidhet me vargun e gjate te fshatrave te rrezes se Bjeshkeve te Sahrit, qeqë bashkojnebashkojnë Tetoven me Gostivarin me shtrirjen e tyre. PervecPërveç rrugeverrugëve automobilistike, Piroku e ka aferafër edhe stacionin hekurudhor nenë Bandovine-Zherovjan nepermjetnëpërmjet te cilit lidhet me rjetinrrjetin hekurudhore.
Fshati eshteështë mjaft i dendur. Sipas perberjespërbërjes, ai ndahet nenë ketokëto mehalla-lagje :
# Lagjia e Eper, qeqë dhtrihet nenë perendimperëndim te fshatit ose perpër mbi Udhen e Madhe, qeqë quhet edhe Udha e Pazarit.
# Lagja-mahalla Petej Ujit-qeqë gjendet nen ujin, jazin, prej te cilit e ka mare emrin. Lagjia perfshinepërfshine siperfaqensipërfaqen nen jaz Vine e Katundit-dhe arine deri nenë Zbiralle drejt Udhes se Rekes.
# Lagjia-mahalla e Velajsheve. Gjendet nenë mes te fshatit. Sipas gojedhenes, emrin e ka marre prej emrit te njenjë Veliu, i cili ka ardhe prej fshatit Vidushe dhe eshteështë vednosur nenë Pirok. ShtepijaShtëpija e tij shumezohet dhe arrine te formoje lagjen e vet-Mahallen e Velajsheve.
# Lagja-mahalla e Xhamise. Gjendet nenë pjesenpjesën jugore te fshatit ; prej lagjeve te tjera e ndan Rruga e Madhe. Gjate viteve te fundit fshati eshteështë zgjeruar nenë te katerkatër anetanët e territorit te vet.
== Ekonomia ==
== Kultura ==
Duke mos braktisur traditat e vjetra, por edhe duke kujtuar deshmoretdëshmoret e liriselirisë, nenë Pirok formohet njenjë grup kengetareshkëngëtaresh te talentuar, qeqë mer emrin e Qahil Osmanit-Azganit. Ky grup punoi i paorganizuar deri kur u formua ShoqeriaShoqëria Kulturo-Arsimore me emrin e te njejtitnjëjtit deshmoredëshmore.
Ky grup si keshillkëshill iniciativ i perberpërber prej Samet Kurtishit, Burhan Mehmedi, Abidin Shabani, Beqir Zulfiut dhe Mujdin Bajramit nenë prezencenprezencën e anetareveanëtareve te te gjitha organizatave shoqeroroshoqëroro-politike te fshatit, me [[10 marsi]] [[1976]] doli me propozim qeqë nenë keteketë fshatefshatë edhe formalisht te formohet ShoqeriaShoqëria Kulturoro-Artistike "Qahil Osmani". NeNë keteketë mbledhje u vendose qeqë nenë gjirin e shoqeriseshoqërisë se permendurpërmendur te zhvillojnezhvillojnë veprimtarineveprimtarinë e vet kulturo artistike ketokëto seksione : grupi i valevevalëve, grupi folkloriko-vokal, orkestrina, dhe grupi i drames.
== Historia ==
Emri i fshatit Pirok vjen nga gjuha greqishte PIRG, qeqë d.m.th. KESHTJELLE. Edhe sipas lashtesise se emrit del se fshati eshteështë mjaft i vjetervjetër, i ndertuarndërtuar qeqë nenë kohen e Bizantit, d.m.th. para ardhjes se sllaveve. Vet pozita gjeostrategjike e kesajkësaj treve na shtyne te mendojmemendojmë se kjo keshtjelle -ky pirg-eshteështë ngritur me qellimqëllim qeqë ti keteketë nen mbykqyrje vendet e tjera rreth e perqarkpërqark. Nga ana tjetertjetër ky fshat -keshtjelle- nenë ateatë kohe mund te keteketë sherbyershërbyer si vend-mbrojtesmbrojtës apo fortifikate perpër qytetin e afertafërt te asaj kohe me emrin Drauddakum, sot fshati Gradec.
Sipas disa gojedhenavegojëdhënave, Piroku vendbanimin e pare e ka pasur nenë lindje te territorit te sotemsotëm, nenë vendin te KISHA nenë AXHEMKA ose buze rrugesrrugës se dikurshme, qeqë ka lidhur Shkupin me Oherin. Edhe sot e kesajkësaj dite njenjë pjesepjesë e fshatareve kesajkësaj udheudhë i thonethonë UDHA E SHKUPIT, kurse pjesa tjetertjetër UDHA E KOCIJAVE.
NjeNjë shenimshënim interesant e gjejmegjejmë tek rrugepershkruesirrugëpershkruesi arab me emrin Idriz qeqë i perketpërket vitit 1153. Ai shkruan se nenë keteketë rrugerrugë gjendet qyteti BOLLOG. Kjo na shtyne te menojmemenojmë se BOLLOG-POLLOG i dikurshemdikurshëm mund te keteketë qene nenë vendin e meparshemmëparshëm te Pirokut. Sipas njenjë shenimishënimi del se ky fshat nenë lashtesi eshteështë quajtur DRAGOSH dhe se pergjatepërgjatë shek. XVIII dhe nenë filim te shek. XIX eshteështë shperngulurshpërngulur perpër shkak te sulmeve te kalimtareve keqbereskeqbërës qeqë kalonin buze rrugesrrugës,ku gjendej fshati.
ShenimetShënimet e para perpër Pirokun i gjejmegjejmë nenë defteret turq i vitit 1453, deftere ketakëta te regjistruar, ku fshati Pirok pervecpërveç ketijkëtij emrin mban edhe emrin : Modurishte dhe Pirgos.
Emri MODURISHTE mund te keteketë ardhur nga emri i manastirit nenë perendimperëndim te fshatit te sotemsotëm, kurse emrin PIRGOS rrjedh nga turqishtja,i huazuar nga gjuha greke.
ShenimeShënime perpër emrin gjenden edhe nenë vakufnamet e Mehmet Beut te vitit 1461 ose 1462 dhe te shenimetshënimet e Qebir Mehmet Celebise te vitit [[1470]].
== Shih edhe ==
| 