Genti: Dallime mes rishikimesh
| [Redaktim i kontrolluar] | [Redaktim i kontrolluar] |
Content deleted Content added
No edit summary |
pak pp |
||
Rreshti 3:
{{Vini Re!}}
'''Genti''' ishte mbret ilir që sundoi nga viti 181 [[p.e.s.]] deri në vitin 168 p.e.s. Ishte biri i mbretit [[Pleurati]]t (lat. Pleuratos) i cili u bëri rezistencë romakëve në zgjerimin e aspiratave të tyre në tokat Ilire. Genti ia arriti që të forcoje shtetin e tij politikisht, ushtarakisht si dhe ekonomikisht.
[[File:KingdomofGentius.png|thumb
[[File:2000 lek 2009 ob.jpg|thumb|
Filloi të priste monedhat e para nga bronzi me emrin e tij. Mirëpo rrethe viteve 170-ta p.e.s. Roma kishte vendosur pushtimin e Maqedonisë dhe të ndërhyjë në punët e [[Perseu]]t, mbretit Maqedonas. Sipas [[Polibi]]t, [[Perseu]] kërkoi përkrahje tek Genti i cili pranoi dhe së bashku dërguan ambasadorët tek aleatët e tyre në Rodë (Rhodes) që të zgjedhin çështjen e kësaj krize por nuk patën sukses. Romakët kishin vendosur më në fund që të ndërhynin ushtarakisht në Gadishullin Ballkanik.
Pas, betejës së Pidnas ''([[Pydna]])'', (qytet në pellgun e Thesalonikut) më [[22 qershor]] të vitit 168 p.e.s. Perseu pësoi disfatë dhe brenda ditës ushtria e tij dhe falanga e famshme maqedonase u thye nga [[Pol Emili]] ([[Paulus Aemilius]]) ku dhe Genti e pësoi duke rënë në duart e romakëve pas tri dite rezistencë në [[Kalaja e Shkodrës|Kalanë e Shkodrës]].
Si rob lufte u dërgua në Itali së bashku më familjen e tij. Atje pjesën e jetës së mbetur ia kushtoi mjekësisë bimore duke u marrë më studime të bimëve me veti shëruese. Atje ai zbuloi një bimë që mban edhe sot emrin e tij si ilaç shërues me emrin [[Gentiane]].
Line 18 ⟶ 17:
[[Skeda:MausuleumiimbretitGent.jpg|thumb|Mauzoleumi ku u varros Mbreti Gent]]
Mbreti Gent ka qene i fundit sovran i Ilirise tone antike, pasues i denje i Bardhylit, Pleuratit, Agronit, Teutes, Skerdilajdes e Pines. Gjate luftes se trete romano-ilire, nga kryeqyteti i Ilirise Skodra (Shkodra), ai organizoi rezistencen ndaj superfuqise te asaj kohe, Romes. Megjithe qendresen e tij stoike, legjonet romake me te shumta ne numer arriten ta thyejne rezistencen ilire mbas luftimesh te ashpra e te pergjakshme. Keshtu qe, ne pamundesi per te rezistuar me gjate ne fushe te hapur, sebashku me garden e tij pretoriane, u izolua brenda mureve te kryeqytetit Shkodra. Me pas romanet filluan nje sere raprezaljesh ndaj popullsise ne rrethinat e kryeqytetit. Ne pamundesi qe tu vinte ne ndihme qytetareve te tij, per shkak te forcate te pakta qe i kishin mbetur akoma ne dispozicion, pas nje akordi me konsullin romak Anicio, Genti pranoi te dorezohet me gjithe familjen e tij me kusht qe te ndalej gjenocidi ndaj njerezve te pafajshem. Ishte 15 qershori i vitit 168 para krishtit e njohur ne histori si “ La caduta di Skodra ”. Me pas romaket do te respektojne akordet e marra por duke bere vetem me nje perjashtim:per te shmangur mundesine e organizimit te nje ribelimi vendosin qe familjen mbreterore se bashku me Gentin dhe vellain e tij Karavantin, ta egzilojne ne Itali, pikerisht ne Gubbio, ku ju dhane prona e ofiqe te denja per nje mbret te defronizuar. Ketu Genti do nderroje jete ne nentor te vitit 146 para krishtit dhe per nder te tij do ngrihet nje Mausole madheshtor per te cilin na ka lene deshmi te qarte Tito Livio. Mbreti Gent kujtohet nder te tjera nga historia edhe si nje mjek i mire, pasi zbuloi efektet kurative te nje bime medicinale, shume te rendesishme per kohen e qe mban emrin e tij, pikerisht Genziana . (marre nga libri “24 perandore shqiptar ne udheheqje te Romes” – shkruar nga Alban Kraja)]]
| |||