Minosi: Dallime mes rishikimesh
| [redaktim i pashqyrtuar] | [redaktim i pashqyrtuar] |
Content deleted Content added
v r2.6.4) (roboti ndryshoj: sk:Minós |
No edit summary |
||
Rreshti 16:
Ndoshta mund të na zihet për të madhe për shkak të të dhënave të shumta për Minosin, nuk jemi të detyruar të merremi edhe me historinët antikë. Tek e fundit mjafton edhe ajo që për të ka shkruar Homeri dhe përpunuesit e tjerë të miteve antike. Mirëpo, çështja nuk është aq e thjeshtë. Me emrin e Minosit merren edhe hulumtueist modern. Në vitin 1900, arkeologu anglez, Artur Evansi, në kodrinën Kefala (përafërsisht 5 km. në jug të Iraklionit, kryeqytet të Kretës, pikërisht në vendin, ku sipas Homerit, qysh në vitin 1883 e ka përcaktuar zbuluesi i Trojës, Hajnrih Shliman, i zbuloi gërmadhat e pallatit të madh. Gjatë gërmimeve i zbuloi shumë oda, shkallë, salla me shtylla, përveç kësaj edhe piktura murale, qeramikë, mbeturina të stabilimenteve etj., që më në fund përputheshin me përshkrimet e Homerit. Simbole të shumta në formë të brirëve të demit dhe piktura të tija e dëshmonin kultin e demit. Por kurrfarë gjurme të mureve nuk gjeti. Nga kjo përfundoi se ky qytet, kryeqendër e mbretërve të shtetit ujëdhesor është dashur të mbrohet ndryshe: me DHE MINOSI THA: n e Knososit Evansi ka gërmuar më se trddhjetë vjet me ekipe të tëra ekspertësh. Ka depertuar deri te shtresat e saj më të lashta dhe historinë e tij tekstualisht e lexoi nga guri. E ka ndarë në tri epoka të mëdha (3000-1200 para e.s.), që e quajti "minoike". Arkeologët e tjerë i kanë gërmuar pallatet që i përmendin mitet greke lidhur me Minosin dhe pasardhësit e tij në fron. Mirëpo, askund nuk e kanë zbuluar dëshminë e drejtpërdretë që flet për ekzistencën historike të mbretit të Kretës që kishte për t'u quajtur Minos, por e zbuluan bërthamën historike të tregimit që ka të bejë me të.
Kërkimet e Kretës antike dhe të përmendoreve të Kretës as për së largu nuk përfunduan. Në vitin 1952 i shkon për dore anglezit. M. Ventris ta lexojë njërin prej tri llojeve të shkrimit të Kretës (i ashtuquajturi
"). U tregua se tekstet e shkruar me këtë janë në gjuhën e lashtë greke dhe se për nga koha janë nga e ashtuquajtura periudhë e re minoike (përafërsisht prej viteve 1580-1200 para e.s.).
Chadwick & Ventris:
=]-to a-no-zo-jo DA 1 TA 1 (MUL) 9 pe di 2 ko-wa me-zo-e 7 ko-wa me-wi-jo-e 10 ko-wo me-zo-e 2 ko-wo me-wi-jo-e 10=
Killen & Olivier:
=da-*22-to , / a-no-zo-jo TA 1 DA 1 (MUL)[ ]9 pe di 2 ko-wa / me-zo-e 7 ko-wa / (me)-wi-jo-e 10 ko-wo / me-zo-e 2 ko-wo / (me)-wi-jo-e 10=
Chadwick & Ventris 1973:
=to-te-ja DA 1 TA 2 MUL 10[ ] (de)-di-ku-ja MUL 1 [ ] ko-wa me-zo-e 4 ko-wo me-wi-jo 1= mendoj se këtu gjejmi rrokje që kuptohen permes shqipes ?
Killen 1972:
KN Ak 612 A TA 1 ‘DA 1' MUL 9 B ko-wa , / me-zo 1 ko-wa / me-u-jo 1 C da-te-we-ja / ko-wo / me-zo 1 [ [ (ko)-(wo) / Ak 613 / qa-mi-ja ,/ TA 1 ‘DA 1= /(MUL)[ ko-wa , me-u-jo-e 9 ko-wo=
Chadwick & Ventris:
=]-to a-no-zo-jo DA 1 TA 1 (MUL) 9 pe di 2 ko-wa me-zo-e 7 ko-wa me-wi-jo-e 10 ko-wo me-zo-e 2 ko-wo me-wi-jo-e 10
KN Ak 7001 ](ke)-ti-ri-ja , MUL 1[ ](wi)-jo-e 4 ko-wa [ ] vacat =mendoj se =vacat= ndoshta bëhet fjale per =vaza ose vajza, sepse =kova= siaps deshifriit grekë është i barabart me "vajzat" pra teksti ndoshat êshte ne dy gjuhë ?
Te shkrimi i mëtejshëm i Kretës, shkrimi linear "B" shkencëtarët kanë arritur vetëm suksese të pjesërishme. Mirëpo, hieroglifet kretase, me siguri më të lashtat, po u rezistojnë të gjitha përpjekjeve të deshifrimit të tyre. Prandaj, nuk mund të thuhet edhe fjala e fundit rreth asaj që ndoshta Minosi nuk do të dalë nga miti dhe legjenda si njeri dhe mbret i cili me të vërtetë ka sunduar në Kretë dhe në det.
[[Kategoria:Mitologji]]
| |||