[Redaktim i kontrolluar][Redaktim i kontrolluar]
Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Rreshti 50:
'''Prirja instinktive'''. Proçesi në të cilin sjellja e kushtëzuar ndryshon e shkon drejt sjelljes me instinktive.
 
'''Formimi i gjurmës'''. Ndikimet instinktive mbi të mësuarin i kanë detyruar psikologët të studiojnë me kujdes faaktin sesi përberja biologjike e përgatit individin për të mësuar gjatë zhvillimit të tij. Rosat e vogla dhe disa kafshë të tjera, mësojnë t'i shkojnë pas nënës apo një objekti lëvizës vetëm 11-18 orë pas daljes nga veza. <ref>Hess, E. H. (1959). Imprinting. ''Science, 130'', 133-141</ref> Kjo formë e të mësuarit të hershëm në një periudhë kritike quhet <u>formimi i gjurmës</u>. Periudha kritike është një kohë shumë e shkurtër gjatë së cilës individi është shumë i ndjeshëm ndaj ndryshimeve në një mjedis dhe ndikohet shumë prej tyre. Ka gjëra që normalisht duhen mësuar gjatë kësaj periudhe. Nëse kjo nuk ndodhe atëherë individi mun t'a ketë të vështirë që t'i mësojë ato më vonë.
[[Skeda:Anas platyrhynchos -Boston Harbor, Massachusetts, USA- parent and chicks-8.ogv|Anas platyrhynchos -Boston Harbor, Massachusetts, USA- parent and chicks-8|thumb]]
Rosat e vogla dhe disa kafshë të tjera, mësojnë t'i shkojnë pas nënës apo një objekti lëvizës vetëm 11-18 orë pas daljes nga veza. <ref>Hess, E. H. (1959). Imprinting. ''Science, 130'', 133-141</ref> Kjo formë e të mësuarit të hershëm në një periudhë kritike quhet <u>formimi i gjurmës</u>. Periudha kritike është një kohë shumë e shkurtër gjatë së cilës individi është shumë i ndjeshëm ndaj ndryshimeve në një mjedis dhe ndikohet shumë prej tyre. Ka gjëra që normalisht duhen mësuar gjatë kësaj periudhe. Nëse kjo nuk ndodhe atëherë individi mun t'a ketë të vështirë që t'i mësojë ato më vonë. Pas formimit të gjurmës, rosat e vogla do të vazhdojnë të ndjekin në të ardhmen objektin që ka lënë gjurmë. Një punë të madhe në këtë drejtim ka bërë fituesi i [[Çmimi Nobel|çmimit Nobel]], [[Konrad Lorenz]].Një nga studimet e tij të shquara ishte ai i vitit 1937, në të cilin ai u mësoi patave të vogla ta ndiqnin atë nga pas kudo që ai të shkonte. Formimi i gjurmës i ndihmon speciet që të përshtaten. Foshnjat kanë nevojë që të qëndrojnë pranë nënave dhe të mësojnë të identifikojnë speciet.
 
 
 
 
'''Kontinuumi i përgatitjes biologjike'''. [[Martin Seligman]] më [[1970]] propozoi një <u>kontinuum të përgatitjes biologjike</u> për të mësuar.