[Redaktim i kontrolluar][Redaktim i kontrolluar]
Content deleted Content added
Hatake (diskuto | kontribute)
No edit summary
Hatake (diskuto | kontribute)
No edit summary
Rreshti 12:
{{Leter Tabela Fund}}
 
'''Gjon Shllaku''' ([[Shkodra|Shkodër]], [[27 korrik]] [[1907]] - [[4 Mars|4 mars]] [[1946]]) ishte frat françeskan, publicist me një interes të veçantë për kah shkencat humane.
 
== Jeta ==
Ishte biri i Loros dhe Marë Ashtës, në pagëzim i dhanë emrin Kolë. Ende i vogël hyri në kolegjin françeskane të qytetit., ku kreu filloren e gjimnazin e ultë. U krezmua më 23 maj 1917 nga Dioqeza e Shkodrës. Në noviciat në [[Troshan]] hyri ditën e [[Shën Françesku|Shën Françeskut]], më 4 tetor 1922. Kushtet e para rregulltare i dha më 5 tetor 1923, po në Troshan. Më 13 shtator 1928 i dha kushtet e përjetshme, duke ndërruar emrin dhe duke u quajtur kësodore Gjon. Kreu shkëlqyeshëm liceun "[[Illyricum (shkollë)|Illyricum]]" dhe kursin e filozofisë në atdhe, dhe për studimet e larta u dërgua në [[Holanda|Hollandë]]; siç ishte praktikë e atëhershme të dërgoheshin jashtë. U shugurua meshtar më 15 mars 1931. Studimet e larta në [[Hollanda|Hollandë]] për filozofi-teologji. U dërgua nga Provinciali i atëhershëm françeskan, P. V. Prennushi OFM të vazhdonte studimet në Universitetin e Louvain-it, së pari në degën e shkencave dhe më tej në histori dhe filozofi. Doktoroi në Universitetin e Sorbonës në [[Paris]] (1936-1937) për filozofi, me temën "Aktualizmi i [[Giovanni Gentile|G. Gentile]]".
Ishte biri i Loros dhe Marë Ashtës, në pagëzim mori emrin Kolë.
 
Mbas doktorimit kthehet në atdhe duke u përfshirë në trupën mësimore të shkollës që e gatiti për universitet. Pak mbrapa, posë filozofisë, mori përsipër të japë orë frëngjishteje.
U konfirmua me 23 maj 1917 nga Dioçeza e Shkodres. Po aty kreu edhe shkollën fillore dhe të mesmen. Në noviciat në [[Rubiku|Rubik]] hyri ditën e [[Shën Françesku|Shën Françeskut]], më 4 tetor 1922. Kushtet e para rregulltare i dha më 5 tetor 1923. Më 13 shtator 1928 i dha kushtet e përjetshme. Teologjinë e kreu në [[Holanda|Hollandë]]. U shugurua meshtar më 15 mars 1931. Studimet e larta në [[Hollanda|Hollandë]] për filozofi-teologji. Vazhdoi studimet e filozofisë në Universitetin e Louvain-it, në [[Belgjikë]] për fiziko-kimi bërthamore dhe kibernetikë. Doktoroi në Universitetin e Sorbonës në [[Paris]] (1936-1937) për filozofi, me temë "Aktualizmi i [[Giovanni Gentile|G. Gentile]]", duke i rënë kundër filozofisë së mendimtarit të fashizmit italian. Gjithashtu një laurea për gazetari në [[Köln]], [[Gjermania|Gjermani]]. Kështu hyri në rradhën e fretërve më të shkolluar të kohës së vet.
 
I qe ngarkuar edhe drejtimi i “Djelmnisë Antoniane”, më të cilën merrshin pjesë, veç nxënësve të liceut, edhe shumë nga ish-nxënësat e gjimnazit “Illyricum”, të rinj, profesorë, artistë, shkrimtarë, punëtorë, zanatlinj në shenj.
=== Kthimi ===
 
Vepronte si profesor në gjimnazin françeskan "[[Illyricum (shkollë)|Illyricum]]", si drejtor i revistës "[[Hylli i Dritës]]" dhe i shoqatës rinore "Antonianum". (Pas lirimit të fesë në Shqipëri Shkodra ende kishte 50 antonianë të gjallë, të cilët në rini i drejtonte p. Gjoni.) Botoi një numër të madh studimesh, polemikash, kritikash, etj., në revistën “Hylli i Dritës” ku mbi të gjitha shquhen: “''Filozofia dhe ditunia''”, 1934; “''Zija në Rusi''”, 1934; “''A po kuptohemi?!''”, 1938; “''Problemi i njohjes''”, 1938; “''Breznisë së re''”, 1938; “''Dokumenta historije kombtare''”, 1940; “''Shqyptari, Frati, Shqypnia''”, 1941; “''Rreth çashtjes s’alfabetit të Manastirit''”, 1943<ref>A ka rilindas populli shqiptar? në hotig.info</ref>.
Me pushtimin italian për shkak të qendrimit antifashist, qe shtërnguar të largohet në Jugosllaví. Ktheu në Atdhé me 13 qershor 1940, mbas shumë ndërhymjesh. Qëndrimi i tij si antifashist vazhdoi, dhe me dukjen e ndikimit partizan dhe premisave që kishin për marrjen e pushtetit, P. Gjoni mban ligjërata në Kishën Françeskane në Gjuhadol<ref>[[Daniel Gjeçaj|Gjeçaj D.]], "Galeria e Artit të Martirizimit. Faqe nga tragjedia e Krishtenimit në Shqipní", Botime Françeskane, Shkodër, 2012, f. 36-49.</ref>.
Në kohën e [[Pushtimi italian i Shqipërisë|okupimit italian]] (1939-1943) dallohej dhe përsekutohej si antifashist, duke u përpjekur për ruajtjen e identitetit kombëtar shqiptar, të gjuhës shqipe dhe të kulturës shqiptare.
 
Pas [[Lufta e Dytë Botërore|Luftës II. botërore]] e akuzuan për antikomunizëm, si themelues i partisë Demokristiane. E arrestuan gjatë ligjërimit, në klasë, në janar 1946. U mbrojt me të pandehurit e tjerë nga av. [[Muzafer Pipa]]. Në burg pësoi tortura të rënda. Më 22 shkurt e dënuan për vdekje dhe më 4 mars 1946 e pushkatuan, së bashku me dy jezuitë: P. [[Giovanni Fausti]]n dhe P. [[Daniel Dajani]]n, me Mark Çunin, seminarist, dhe me disa laikë të tjerë. U varros në vend të panjohur, jashtë [[Varrezat e Rrëmajit|varrezave katolike të Rrëmajit]]. Dëshmitarët thonë se fjalët e fundit që i kanë thënë ishin: