Gjuhët indo-evropiane: Dallime mes rishikimesh

<span class="notranslate" onmouseover="_tipon(this)" onmouseout="_tipoff()"><span class="google-src-text" style="direction: ltr; text-align: left">[[Skeda:IE countries.png|thumb|380px|Gjuhët indo-evropiane në botë.<br /> Portokall: vende ku shumica e folësve janë indo-evropianë.<br />Verdhë: vende me një pakicë gjuhësore indo-evropiane të njohur zyrtarisht.]] Në [[Gjuhësia|gjuhësi]] me '''Gjuhë indo-evropiane''', quhet një familje (grup) [[gjuha|gjuhësh]] dhe dialektesh me prejardhje të përbashkët, të cilat fliten sot në pjesën më të madhe të botës, si në [[Evropa|Evropë]], [[Azia Jugperëndimore|Azinë jugperëndimore]], [[Azia Qendrore|Azinë qendrore]], dhe [[Azia Jugore|Azinë jugore]].</span> [[File: IE countries.png | thumb | 380px | Indo-European languages ​​in the world. <br /> Orange: countries where most are Indo-European speakers. <br /> Yellow: countries with an Indo-European language minority officially recognized.]] In [[Linguistic | Linguistics]] with '' Indo-European languages ​​'', called a family (group) [[language | languages]] and dialects common origin, spoken today in most of the world, as in [[Europe | Europe]], [[Southwest Asia | Southwest Asia]], [[Central Asia | Central Asia]], and [[South Asia | South Asia]].</span> <span class="notranslate" onmouseover="_tipon(this)" onmouseout="_tipoff()"><span class="google-src-text" style="direction: ltr; text-align: left">Gjuhë të veçanta të kësaj familjeje gjuhësh fliten nga më shumë se 100 milionë folësa amtarë, si për shembull [[hindi]], [[Spanjishtja|spanjisht]], [[Anglishtja|anglisht]], [[Gjuha portugeze|portugalisht]], [[Gjuha bengali|bengali]], [[Gjuha shqipe|gjuha shqipe]], [[Rusishtja|rusisht]], [[frëngjishtja|frëngjisht]], [[Gjermanishtja|gjermanisht]] dhe [[punxhabi]].</span> Specific language of this family of languages ​​spoken by more than 100 million native speakers, such as [[hindi]], [[Spanish | Spanish]], [[English | English]], [[Portuguese language | Portuguese]] [[language bengali | bengali]], [[Albanian Language | Albanian]], [[Russian | Russian]], [[French | French]], [[German | German]], [[Japanese]] and [[Punjabi]].</span> <span class="notranslate" onmouseover="_tipon(this)" onmouseout="_tipoff()"><span class="google-src-text" style="direction: ltr; text-align: left">Sot gjuhët indo-evropiane kanë numrin më të madh të folësve në botë në krahasim me familjet e gjuhëve të tjera.</span> Today Indo-European languages ​​have the largest number of speakers in the world compared to other families of languages.</span> <span class="notranslate" onmouseover="_tipon(this)" onmouseout="_tipoff()"><span class="google-src-text" style="direction: ltr; text-align: left">Këto gjuhë fliten prej rreth 3 miliardë folësash amtarë.</span> These languages ​​are spoken by about three billion native speakers.</span> <span class="notranslate" onmouseover="_tipon(this)" onmouseout="_tipoff()"><span class="google-src-text" style="direction: ltr; text-align: left">[[Gjuhët Indo-Iraniane]] formojnë nëndegën më të madhe të gjuhëve indo-evropiane.</span> [[Indo-Iranian Languages]] form the largest sub-branch of Indo-European languages.</span> <span class="notranslate" onmouseover="_tipon(this)" onmouseout="_tipoff()"><span class="google-src-text" style="direction: ltr; text-align: left">Gjuhët ndahen përgjithësisht në grupe të mëdha, por dallimësia më e rëndësishme i përket ndryshimit mes gjuhëve të quajtura [[satem]] (p.sh. gjuhët indo-iraniane dhe gjuhët sllave) dhe atyre të quajtura [[centum]] (p.sh. [[latinishtja]], [[greqishtja]], [[keltishtja]]) kundërshti që i ndan pastër, përjashtim bëhet për gjuhët e shuara tokarike (Turkistani kinez).</span> Languages ​​generally divided into large groups, but the most important dallimësia of the difference between language called [[SATEMA]] (eg Indo-Iranian languages ​​and Slavic languages) and called [[centum]] (p. eg. [[Latin]], [[Greek]], [[keltishtja]]) separates clean controversy, exception made for tokarike extinguished languages ​​(Chinese Turkestan).</span> <span class="notranslate" onmouseover="_tipon(this)" onmouseout="_tipoff()"><span class="google-src-text" style="direction: ltr; text-align: left">[[Skeda:Gjuhet indo-evropiane.jpg|thumb|550px|Pema e gjuhëve indo-evropiane.]] == Klasifikimi == [[Skeda:IndoEuropeanTree.svg|thumb|300px|Gjuhët indo-evropiane]] == [[Grupi Sllav]] == * [[Gjuha proto-sllave|Gjuha Sllave e përbashkët]]* ** Lindore *** [[Gjuha ruse|Rusishtja]] (Rusishtja e madhe) *** [[Gjuha bjelloruse|Biellorusishtja]] (Rusishtja e bardhë) *** [[Gjuha ukrainase|Ukrainishtja]] (Rusishtja e vogël) *** [[Ruthene]] ** Perëndimore *** [[Gjuha Çeke|Çekishtja]] **** [[Moraviane]] *** [[Gjuha sllovake|Sllovakishtja]] *** Serbo-lusaziane (e epërme dhe e poshtme) *** Gjuhët lekitike **** [[Gjuha polake|Polonishtja]] **** [[Gjuha polaba|Polabishtja]]* **** [[Gjuha kashube|Kashubishtja]] **** Sllovince* ** Jugore *** [[Gjuha bullgare|Bullgarishtja]] *** [[Gjuha boshnjake|Boshnjakishtja]] *** [[Gjuha kroate|Kroatishtja]] *** [[Gjuha maqedone|Maqedonishtja]] *** [[Gjuha malazeze|Malazezishtja]] *** [[Gjuha serbe|Serbishtja]] *** [[Sllavishtja e lashte kishtare]] *** [[Gjuha sllovene|Sllovenishtja]] == Grupi Gjermanik == * [[Gjuhët gjermanike]] ** Gjermanikja veriore *** Nordikja e lashtë (Norron) *** Nordikja moderne (Gjuhët skandinave) **** Perëndimore ***** [[Gjuha islandeze|Islandishtja]] ***** [[Faroezja]] ***** [[Norn]] ***** [[Gjuha norvegjeze]] (''Nynorsk'') **** Lindore ***** [[Gjuha daneze|Danishtja]] ***** [[Gjuha norvegjeze]] (''Bokmål'') ***** Skanikja ***** [[Gjuha suedeze|Suedishtja]] **** Gutnikja ** Gjermanike lindore *** [[Gotikja]]* *** [[Burgunde]]* *** [[Longobarde]]** ** Gjermanike perëndimore *** [[Gjermanishtja]] **** Gjermanishte e vjetër ***** Gjermanisht ***** Gjermanishtja e mesme ****** [[Gjuha gjermane|Gjermanishtja standarte]] ose Hochdeutsch (Hohdojç) ****** [[Gjuha luksemburgeze|Luksemburgishtja]] ***** Gjermanishte e vjetër ****** [[Alemane]] (''schwyzertütsch'') ****** [[Bavareze]] ***** [[Jiddish]] **** Gjermanishte e Ulët ***** Frankone e Ulët ****** [[Gjuha holandeze|Hollandishtja]] ******* Hollandishtja ******* Flame ******* [[Gjuha afrikane|Afrikaansja]] ******* [[Gjuha limburge|Limburgeja]] ***** [[Saksone e Ulët]] ***** [[Gjuha gjermane e ulët lindore]] *** Anglo-frizone ose Gjermanike ishullore **** [[Gjuha frizone|Frizonishtja]] **** [[Gjuha angleze|Anglishtja]] ***** Anglishtja britanike ***** Gjuha skoceze (''lallans'') ***** Gjuha merikane == Grupi Keltik == * Keltike ** Kontinentale *** [[Gjuha galeze|Galishtja]]* *** [[Lepontike]]* *** [[Galate]]* *** [[Keltiberike]]* ** Ishullore *** [[Bretone]] **** [[Gjuha e uellsit|Uellsisht]] **** [[Gjuha kornike|Kornikja]]* **** [[Gjuha bretone|Bretonishtja]] *** [[Goidelikja]] **** [[Gjuha skoceze|Gaelike skoceze]] **** [[Gjuha maneze|Manezja]] (''manx'')* **** [[Gjuha irlandeze|Gaelike irlandeze]] == Grupi Italik == * [[Italike]] ** [[Gjuha venedike|Venedikja]] (Paleoveneto)* <!-- †--> ** [[Umbre]] *** Të folme (dialekte) sabelike ** [[Oske]] (Sanite) ** Latino-falisko *** [[Faliske]]* *** Latine **** Latine e lashtë* **** [[Gjuha latine|Latinishtja klasike*]] **** Latinoe vulgare* ***** Romake ****** Ishullore ******* Sardo logudoreze (shiko [[Gjuha sarde]]) ******* Sardo kampidaneze (shiko [[Gjuha sarde]]) ******* Sardo sasareze (shiko [[Gjuha sarde]]) ****** Lindore ******* Italoromake ******** [[Gjuha italiane|Italishtja]] ******** Sardo galureze (shiko [[Gjuha sarde]]) ******** Korso çismontane (vedi [[Gjuha corse]]) ******** Korso oltremontane (vedi [[Gjuha corse]]) ******* Dakoromake ******** [[Gjuha rumune|Rumanishtja]] (Dakorumene) ******** [[Istrorumene]] ******** [[Meglenorumene]] ******** Arumene (Maqedorumene) ******** Dalmate ****** Perëndimore ******* Galoromake ******** Jugore (Oqitanike) ********* [[Oqitane]] ********** [[Provencale]] ********** Alverniate ********** [[Gjuha doqiane]] ********** Guaskone ********* [[Gjuha katalane|Katalanishtja]] ********** Katalanishtja veriore ********** Valenciane ********** Balearike ******** Veriore (Oitanike) ********* Françane ose [[Gjuha frënge|Frëngjishtja]] ********* Pitavine ********* Normane (Normando) ********* Pikardo ********* Galó ********* Champenois ********* Lorenece ********* [[Gjuha valone|Valonishtja]] ******** Arpitane ose [[Gjuha frankoprovencale|Frankoprovencalja]] ******** Galoitalike ********* Perëndimore ********** [[E folmja piemonteze|Piemontezja]] ********** [[Gjuha lombarde|Lombardja]] ********** [[E folmja emiliane|Emiliania]]-[[E folmja romanjolo|Romanjole]] ********** [[Ligure]] ********* [[Gjuha venete|Venete]] ******* [[Retoromance]] ******** Romanço ******** [[Gjuha ladine|Ladine]] ******** [[Gjuha friulane|Friulane]] ******* Iberoromanco ******** [[Spanjolle]] ********* [[Gjuha spanjolle|Kastiljane]] ********* Estremenje ********* [[E folmja andaluze|Andaluzishtja]] ******** [[Gjuha aragoneze|Aragonezishtja]] ******** [[Gjuha asturiane|Asturiane]] ********* [[Gjuha mirandeze|Mirandezja]] ******** [[Gjuha portugeze|Portugishtja]] ********* Lusitanja ********* [[Galiciane]] ********* [[Braziliane]] ****** Jugore ******* Mocarabe* **** Latinishte e vonë* **** Latinshte humanistike == Grupi Trako-Frigjian == * [[Trak]]* * [[Frigjian]]* * [[Dak]]* == Grupi Balltik == * gjuhët balltike perëndimore ** [[Prusishte e lashtë]]* *** Sudoviane apo Jatvingje* *** gjuhet balltike lindore **** [[Gjuha lituane|Lituanishtja]] edhe dialekti [[Gjuha samogitiano|Samogitianisht]] **** [[Gjuha letoneze|Letonishtja]] **** Kurlandeze apo Kuroniane* **** Semigale* **** Seloniane* == Grupi Grek == * [[Greqishtja]] ** Ionike *** Atike* *** Greqishte moderne ** Dorike *** Zakonike ** Eolike* == Grupi ilirik == * [[Gjuha e Ilirëve|Ilirishtja]] ** [[Gjuha shqipe|Shqipja]] *** [[Gegë|Gegishtja]] *** [[Toskë|Toskishtja]] *** Arbërishtja *** Arvanitishtja == Grupi Anadollik == * [[Gjuha nesiane|Hititja]]* * Palaikja* * Lidi* * Karie* * Luvike (apo Arcavane)* ** Liçe* ** Milikja* ** Pisidikja* ** Sidetikja* == Grupi Iranik == * [[Gjuha kurde|Kurde]] * [[Osete]] * Persishte e lashtë (Avestike)* * Persishte e mesme* * [[Gjuha perse|Persishtja moderne]] (pârsi/fârsi) * Pashtishte * Balokishte * Sogdiane* == Grupi Indoarik == * Gjuha Indiane ** [[Sanskritja]]* *** [[Gjuha hindi|Hindi]] *** [[Gjuha urdu|Urdu]] *** Panxhabi *** [[Gjuha bengali|Bengali]] == Grupi Armenik == * [[Gjuha armene|Armenishtja]] == Grupi Tokarik == * [[Tokarishtja]] ** Tokarike A* ** Tokarike B* == Gjuhë të tjera indoevropiane të veçuara == * [[Maqedonishtja e lashtë]]* * [[Peonikja]]* * Lusitane* * [[Ligure e lashtë]]* == Shiko edhe == == Lidhje të jashtme == [[Kategoria:Gjuhët Indo-Evropiane| ]] |</span> [[File: Indo-evropiane.jpg | thumb | 550px | The Tree of Indo-European languages.]] == Classification == [[File: IndoEuropeanTree.svg | thumb | 300px | Indo-European languages]] == [ [Group Slav]] == * [[proto-Slavic language | common Slavic language]] * ** *** Eastern [[Russian language | Russian]] (major Russian) *** [[Belarusian language | Biellorusishtja ]] (White Russian) *** [[Ukrainian language | Ukrainian]] (small Russian) *** [[Ruthenia]] Western ** *** [[Czech Language | Czech]] **** [ [Moravian]] *** [[Slovak language | Slovakian]] *** Serbo-lusaziane (upper and lower) Languages ​​lekitike *** **** [[Polish Language | Polish]] **** [ [Language polaba | Polabishtja]] * **** [[Language Kashuba | Kashubishtja]] South **** *** ** * Sllovince [[Bulgarian language | Bulgarian]] *** [[Language Bosnian | Bosnian] ] *** [[Croatian language | Croatian]] *** [[Macedonian Language | Macedonian]] *** [[Montenegrin Language | Malazezishtja]] *** [[Serbian Language | Serbian to]] *** [[ ancient Church Slavonic]] *** [[Language Slovenian | Slovene]] == == * Germanic group [[Germanic languages]] ** *** northern Germanic ancient Nordic (Norron) *** modern Nordic (Languages Scandinavian) Western **** ***** [[Icelandic language | Icelandic]] ***** [[Faroese]] ***** [[Norn]] ***** [[Norwegian language] ] ('' Nynorsk '') Eastern **** ***** [[Danish | Danish]] ***** [[Norwegian language]] ('' Bokmål '') ***** Skanikja ***** [[Swedish language | Swedish]] Gutnikja **** *** ** East Germanic [[Gothic]] * *** [[Burgunde]] * *** [[LONGOBARDA]] ** West Germanic ** *** [[German]] ***** **** old German German German middle ***** ****** [[German language | German standard]] or Hochdeutsch (Hohdojç) ****** [[Language Luxembourg | Luksemburgishtja]] old German ***** ****** [[Alemane]] ('' schwyzertütsch '') ****** [ [Bavarian]] ***** [[Jiddish]] German Lower **** ***** ****** Lower Franconia [[Dutch | Dutch]] ******* Dutch Flame ******* ******* [[African Language | Afrikaans]] ******* [[Language Limburg | Limburgeja]] ***** [[Lower Saxony] ] ***** [[low eastern German language]] *** or Germanic Anglo-Frisian island **** [[Frisian language | Frizonishtja]] **** [[English language | English]] ** *** ***** British English speaker Scottish ('' lallans '') ***** speaker merikane == == * Celtic Celtic Group Continental *** ** [[Language Galezia | Gaulish]] * ** [[Lepontike]] * *** [[Galatae]] * *** [[Keltiberike]] * ** *** island [[Breton]] **** [[Welsh | Welsh]] **** [[Language Kornik | Kornik]] * **** [[Language Breton | Bretonishtja]] *** [[Goidelikja]] **** [[Language Scottish | Scottish Gaelic]] **** [[Language MANEZ | MANEZ]] ('' Manx '') * **** [[Irish | Irish Gaelic]] == == Italic Group * [[Italics]] ** [[Language Venice | Venice] ] (Paleoveneto) * <! - † -> ** [[Umbria]] *** The dialect (dialects) Sabelikan ** [[Osk]] (Sanita) Latin falisko ** *** [[Faliske ]] * Latin *** **** **** * ancient Latin [[Latin language | Latin classics *]] **** Latino Roman vulgar * ****** ***** Island * ****** logudoreze Sardo (see [[Sardinian language]]) ******* kampidaneze Sardo (see [[Sardinian language]]) ******* sasareze Sardo (see [[language Sardinian ]]) Eastern ****** ******* ******** Italoromake [[Italian language | Italian]] ******** galureze Sardo (see [[language Sardinian ]]) ******** KORSON çismontane (vedi [[language corse]]) ******** KORSON oltremontane (vedi [[language corse]]) ******* Dakoromake * ******* [[Romanian language | Romanian]] (Dakorumene) ******** [[Istrorumene]] ******** [[Meglenorumene]] ****** ** Arumene (Maqedorumene) Dalmatian ****** ******** ******** Galoromake ******* South West (Oqitanike) ******** * [[Oqitane]] ********** [[provencal]] Alverniate ********** ********** [[Language doqiane]] ** Guaskone ******** ********* [[Catalan language | Catalan]] ********** ********** northern Catalan Valenciana * ********* ******** Balearike North (Oitanike) ********* Françane or [[French language | French]] ********* ********* Pitavine Norman (Normando) Pikardo ********* ********* ********* gallon CHAMPENOISE ****** Lorenece *** ********* [[Walloon | Valonishtja]] ******** Arpitane or [[Language frankoprovencale | Frankoprovencalja]] ******** ** Galoitalike Western ******* ********** [[dialect Piedmont | Piedmont]] ********** [[Language Lombardy | Lombardy]] ***** ***** [[dialect EMILIANE | Emiliana]] - [[dialect romanjolo | Romanjole]] ********** [[Ligure]] ********* [[ Language Venetia | Venetia]] ******* [[Retoromance]] ******** ******** Romanço [[Language LADINIA | LADINIA]] ******* * [[Friulian | Friulian]] Iberoromanco ******* ******** [[Spanish]] ********* [[Spanish language | Castilian]] *** Estremenje ********* ****** [[dialect Andalusia | Andaluzishtja]] ******** [[Language aragoneze | Aragonezishtja]] ******** [ [Language ASTURIANA | ASTURIANA]] ********* [[Language mirandeze | Mirandezja]] ******** [[Portuguese language | Portuguese,]] ********* Lusitania ********* [[Galician]] ********* [[Brazil]] South ****** ******* **** * Latin Mocarabe the * **** Latinshte later humanistic Trako-Frigjian == == Group * [[Thracian]] * [[Frigjian]] * [[Dak]] == * == * Group Baltic languages ​​Western Baltic ** [ [Prusishte ancient]] * *** * *** Jatvingje Sudoviane or eastern Baltic languages ​​**** [[Language Lithuanian | Lithuanian]] dialect [[Language samogitiano | Samogitianisht]] **** [[Latvian Language | Latvian]] Kurlandeze or Kuroniane * **** **** **** Seloniane Semigale * * Greek Group == == * [[Greek]] ** Attica Ionian *** * *** * Modern Greek * Doric Eolic * ** *** Zakonike Illyrian Group == == * [[Illyrian language | Illyrian]] ** [[Albanian language | English]] *** [[Gege | Gegishtja]] *** [ [Tosk | Toskishtja]] *** *** Arbërishtja Arvanitishtja Anadollik Group == == * [[Language nesiane | Hittite]] * * * * Lydia Palaikja Karie * * * * Luvike (or Arcavane) * ** * Lice Pisidikja Milika ** * ** * ** * Sidetikja Iranik Group == == * [[Kurdish | Kurdish]] * [[Ossetians]] * Ancient Persian (Avestike) * middle * Persian * * [[Language Persian | modern Persian]] (Parsi / Farsi) * * Balokishte Pashtishte Sogdiana * == * == * Group Indoarik Indian Language ** [[Sanskrit]] * *** [[Hindi Language | Hindi]] *** [ [Urdu | Urdu]] Punjabi *** *** [[language bengali | Bengali]] == == Armenik Group * [[Language Armenian | Armenian]] == == Tokarik Group * [[Tokarishtja]] * Tokarike * A * B * == ** Tokarike other Indo-European languages ​​separate == * [[Ancient Macedonian]] * [[Peonikja]] Lusitania * * * * [[ancient Ligure]] == * View also == == External Links == [[Category: Indo-European Languages ​​| Indo-European Languages ​​]] |</span>▼