David Ben-Gurion: Dallime mes rishikimesh

[Redaktim i kontrolluar][Redaktim i kontrolluar]
Content deleted Content added
v →‎Referencat: All info is kept in Wikidata / removed a deleted template, removed: {{Link FA|ca}} using AWB (10903)
No edit summary
Rreshti 1:
{{pp-semi-protected|small=yes}}
{{Kutia Politikan
| Emri = David Ben-Gurion
| Figura = David BG.jpg
| Madhësia e Figurës = 230 px
Rreshti 41:
}}
 
'''David Ben-Gurion''' (, lindur si '''David Grün''' më [[16 Tetor]] [[1886]], vdekur më [[1 Dhjetor]] [[1973]]) ishte kryeministër i Izraelit. Pasioni i Ben-Gurionit për Zionizmin, që i pati rrënjët që në fillim të jetës së tij, kulminoi në rolin e tij instrumental në themelimin e shtetit të Izraelit. Pasi drejtoi Izraelin drejt fitores në Luftën Izraelito-Arabe të vtit 1948, Ben-Gurion ndihmoi në ndërtimin e institucioneve të shtetit dhe vëzhgoi thithjen e një numri të madh hebrenjsh nga mbarë bota. Pas tërheqjes nga jeta politike në vitin 1970, ai u shpërngul në Sde Boker, një kibuc në shkretëtirën Negev, ku ai jetoi deri sa vdiq. Pas vdekjes, Ben-Gurion u emërua sipas Revistës Time si një nga 100 Njerëzit Më Të Rëndësishëm Të Shekullit Të 20-të.
 
== Jeta e hershme ==
Rreshti 66:
 
=== Arabët e Palestinës ===
Ben-Gurion e kuptoi lidhjen e fortë të Arabëve të Palestinës me tokën por shpresoi se kjo do të merrte fund me kalimin e kohës. Nahum Goldman, presidenti i Kongresit Botëror Hebre, shkroi në një bisedim rreth "problemit arab" se më 1956, Ben-Gurion tha : "Pse do të donin arabët paqe? Nëse unë do të isha një lider arab nuk do bëja kurrë marrëveshje me Izraelin. Kjo është e natyrshme: ne kemi marrë vendin e tyre... Ka paturpasur anti-semitizëmantisemitizëm, nazistët, Hitleri, Aushvici, por ishte kjo faji i tyre? Ata shohin vetëm një gjë : ne kemi ardhur këtu dhe kemi vjedhur vendin e tyre. Pse duhet ta pranojnë këtë gjë ata? Ata ndoshta mund ta harrojnë këtë pas një ose dy brezash, por për momentin nuk ka shans. Kështu që është e thjeshtë: ne duhet të qëndrojmë të fortë dhe të mbajmë një ushtri të fuqishme."<ref name=Goldman>Nahum Goldman, 'The Jewish Paradox', translated by Steve Cox, 1978, ISBN 0-448-15166-9, p. 98, p. 100, p. 99</ref>
 
Goldman e kritikoi Ben-Gurionin për atë që e quajti përballjen e Ben-Gurionit me botën arabe. Goldman shkroi se "Ben-Gurion është njeriu i përgjegjshëm për politikën anti-arabe, sepse është ai që formoi idenë e brezave të Izraelit."<ref name=Goldman/>
Rreshti 87:
 
=== Lidershipi ushtarak dhe Eksodi palestinez i vitit 1948 ===
 
Gjatë luftës mes Arabisë dhe Izraelit në vitin 1948 Ben-Gurion mbikqyri operacionet ushtarake të shtetit të sapolindur. Gjatë javëve të para të pavarësisë së Izraelit, ai urdhëroi të gjithë milicitë të zëvendësoheshin nga një ushtri kombëtare, Forcat Mbrojtëse të Izraelit (Israel Defense Forces ose IDF). Për këtë qëllim, Ben-Gurion përdori një dorë të fortë gjatë Çështjes Altalena, një anije që mbante armë e blerë nga Irguni. Ai insistoi që të gjitha armët ti jepeshin IDF-së. Kur luftimet plasën në plazhin e Tel-Avivit ai urdhëroi që Altalena të merrej me forcë dhe ta zhvoshkë anijen. Gjashtëmbëdhjetë luftues të Irgunit dhe tre ushtarë të IDF-së u vranë në këtë betejë. Duke ndjekur politikën e një force ushtarake të unifikuar, ai urdhëroi gjithashtu që shtabi qendor i Palmach-ut të shpërbëhet dhe të integrohet me pjesën tjetër të IDF-së, me zhgënjimin e shumë prej anëtarëve të tij.
 
Line 93 ⟶ 92:
 
== Themelimi i Izraelit ==
Më 14 Maj, në ditën e fundit të Mandatit Britanik, Ben-Gurion deklaroi pavarësinë e shtetit të Izraelit. Në deklaratën për pavarësi të Izraelit, ai tha se një komb i ri do të "përkrahë barazinë e plotë sociale dhe politike pa dallim race, besimi apo gjinie."
 
 
Më 14 Maj, në ditën e fundit të Mandatit Britanik, Ben-Gurion deklaroi pavarësinë e shtetit të Izraelit. Në deklaratën për pavarësi të Izraelit, ai tha se një komb i ri do të "përkrahë barazinë e plotë sociale dhe politike pa dallim race, besimi apo gjinie."
 
== Kryeministër i Izraelit ==
Line 116 ⟶ 113:
 
== Çmimet ==
 
* Në vitin 1951 dhe 1971, Ben-Gurioni u shpërblye me çmimin Bialik për mendimin hebre.<ref name=bialik>{{Cite web| title = List of Bialik Prize recipients 1933-2004 (in Hebrew), Tel Aviv Municipality website| url = http://www.tel-aviv.gov.il/Hebrew/_MultimediaServer/Documents/12516738.pdf}}</ref>