Kirenea, Libi: Dallime mes rishikimesh

[Redaktim i kontrolluar][Redaktim i kontrolluar]
Content deleted Content added
Etiketa: përpunim burimi 2017
Rreshti 70:
Grinus, biri i Aesanius-it një pasardhës i Theras, dhe mbret i ishullit Thera, kishte vizituar orakullin dhe i ofroi atij një hektomb në orakull për çështje të ndryshme. Orakulli kishte ofruar këshilla për të gjetur një qytet të ri në [[Libia|Libi]]. Pasi kaluan shumë vite dhe këshilla nuk ishte marrë, Thera ishte dorëzuar nga një thatësirë e tmerrshme dhe të gjitha kulturat dhe pemët ishin prishur. Ata përsëri dërguan në Delfi dhe u kujtoi se oraku kishte thënë disa vite më parë për t'u vendosur në vendin e Libisë, por këtë herë ajo tha në mënyrë specifike për të gjetur një vendbanim në tokën e Kireneas. Duke mos ditur se si të shkonin në Libi, ata dërguan një lajmëtar në Kretë për të gjetur dikë që i udhëhiqte për udhëtimin e tyre. Ata gjetën një tregtari në ngjyra vjollce me emrin Corobius. Ai kishte udhëtuar një herë në një ishull nga Libia i quajtur Platea. Grinus dhe Corobius lundruan në Platea, kur arritën në destinacionin e tyre ata e lanë Corobiusin me furnizime për disa muaj dhe Grinus u kthye në Thera për të mbledhur njerëz që ti vendosë në koloninë e sapokrijuar. Pas dy vitesh të vendosjes së kolonisë ata patën pak sukses dhe u kthyen në orakulli për të marrë këshilla. Orakulli kishte përsëritur këshillën e saj për të lëvizur drejtpërdrejt në tokën e Libisë, dhe jo në ishullin përball Libisë. Kështu ata u zhvendosën në një vend të quajtur Aziris. Ata u vendosën atje për gjashtë vjet dhe ishin shumë të suksesshëm derisa libianët vizituan vendbanimin e Aziris për ti bindur njerëzit që të lëviznin më tej në brendësi. Ata u lëkundën nga libianët për të lëvizur dhe për t'u vendosur në atë që tani është Kirenea. Mbreti i atëhershëm Battus mbretëroi për 40 vite, deri kur vdiq dhe më pas biri i tij, Arcesilaus, mori udhëheqjen dhe mbretëroi për 16 vite, me jo më shumë ose më pak ndryshim të popullsisë deri kur Orakulli i kishte treguar mbretit të tretë, një Battus tjetër, të sjellë më shumë grekë në vendbanim dhe me atë zgjerim libianët kishin humbur shumë tokë rreth Kireneas.<ref>{{Cite web|url=http://sourcebooks.fordham.edu/halsall/ancient/630cyrene.asp|title=Internet History Sourcebooks|website=sourcebooks.fordham.edu|access-date=2016-12-03}}</ref>
=== Periudha greke ===
[[File:Temple of Zeus - Cyrene.jpg|thumb|Tempulli i Zeusit, Kirenea]]
Sipas traditës greke, Kirenea u themelua në vitin 631 pes si një vendbanim i grekëve nga ishulli [[Santorini|Thera]], tradicionalisht e udhëhequr nga Battus I,<ref>{{cite book||last=Osborne|first=Robin|year=2009|title=Greece in the Making: 1200&ndash;479 BC|publisher=Routledge|location=London|page=8}}</ref> në një vend {{convert|10|mi|km|order=flip}} larg nga porti i saj Apollonia (Marsa Sousa). Detajet tradicionale lidhur me themelimin e qytetit gjenden në ''"[[Historitë e Herodotit|Historitë]] e [[Herodoti|Herodotit]] IV"''. Kirenea menjëherë u bë kryeqyteti i Libisë së lashtë dhe krijoi marrëdhënie tregtare me të gjitha qytetet greke, duke arritur kulmin e prosperitetit të saj nën mbretërit e vet në shekullin e V-të pes. Menjëherë pas vitit 460 pes u bë republikë. Në vitin 413 pes, gjatë Luftës së Peloponezit, Kirenea furnizoi forcat spartane me dy triremë dhe pilotë.<ref>Thucydides, The Peloponnesian War (The Landmark Thucydides edition, Robt. B. Strassler, editor), Touchstone, New York, 1998, sec.7.50</ref> Pas vdekjes së [[Leka i Madh|Aleksandrit të Madh]] të [[Maqedonia e lashtë|Maqedonisë]] (323 pes), republika Kireneane iu nënshtrua dinastisë Ptolemaike.
 
[[File:Apollo Kitharoidos BM 1380.jpg|right|thumb|Apollo Kitharoidos nga Kirenea. Statuja romake nga shekulli i II-të es tani në Muzeun Britanik.]]
[[File:Flickr - Nic's events - British Museum with Cory and Mary, 6 Sep 2007 - 381.jpg|right|thumb|Detail e kokës së bronzi nga Kirenea në Muzeun Britanik (300 pes).]]
 
=== Periudha romake ===