Asteroidet: Dallime mes rishikimesh
[Redaktim i kontrolluar] | [Redaktim i kontrolluar] |
Content deleted Content added
përmirësime teknike, zëvendësova: '''' → ''', Mars → mars (6) duke përdorur AWB |
→Asteroidët: Rregullova gabimet Etiketat: Redaktim nga celulari Redaktim në versionin web nga celulari |
||
Rreshti 3:
== '''Asteroidët''' ==
'''Asteroid (planet i vogel
Ne vitin 1772, [[Johan Bode]], duke llogaritur largesine e planeteve te njohur, verejti një farë lidhjeje reciproke ndërmjet tyre (Rregulli i Bodes) dhe arriti ne përfundimin se ndërmjet marsit dhe Jupiterit duhej te ndodhej edhe një planet i panjohur gjer atehere. Me 1800, astronomi italian Piaci zbuloi një objekt te ngjashem me një yll, qe rezultoi se vertitej rreth Diellit pikerisht ne largesine qe pritej. Ky trup u quajt Ceres (Cerera). Ne vitin 1802 Olbersi zbuloi një planet tjetër te vogle, Pallasin (Palladën). Një vitin 1804 u zbulua Junona, me 1807 Vesta, dhe pas shumë vite shkeputjeje, me 1845 Astreja, e kështu me radhe. Që atëherë janë zbuluar një numer i madha asteroidesh. Ky numer pati rritje pas vitit 1891, kur u përdor fotografia. Tashmë u janë llogaritur orbitat më shumë se 1700 trupave të tille. Mendohet se numri i pergjithshem i tyre arrin ne disa dhjetra mijera, megjithese shumë prej tyre janë teper te vegjel dhe nuk mund te vrojtohen. Rreth 97% e asteroideve te studiuar qarkullojne rreth Diellit ne orbita qe perfshihen midis atyre te marsit dhe te Jupiterit. Jashtë qendersia e mesatare e orbitave te tyre është 0.15, por ka disa perj tyre qe e kalojne mjaft këtë madhesi: kështu asteroidi Albert e ka jashteqendersine 0.54; Hidalgoja 0.65 etj. edhe pjerresia e tyre leviz ne kufij mjaft te gjere, duke filluar nga zeroja e deri ne 43o.
|