Igballe Rogova: Dallime mes rishikimesh
| [Redaktim i kontrolluar] | [Redaktim i kontrolluar] |
Content deleted Content added
U largua krejt përmbajtja e artikullit. Etiketa: Duke zbrazur |
No edit summary |
||
Rreshti 1:
'''Igballe Rogova''', e njohur dhe vetëm si Igo, u lind në një familje liberale.Fëmijërinë e kaloi në Gjakovë, para se të jetonte në Prishtinë.
Ajo është vajza e gjashtë, e fëmiu i nëntë dhe i fundit në familje. Igo është aktiviste e njohur kosovare për të drejtat e grave, që u njoh edhe në nivelet ndërkombëtare si avokuese për të drejtat e grave dhe orjentimin seksual.
==Jeta Personale==
Igballe Rugova, ishte gruaja e parë në ish Jugosllavi që u martua me një grua dhe atë në vitin 1996. Ajo ka rrëfyer historinë e saj për Kosovo 2.0 në formë te shkëmbimit të letrave me aktivisten lezbike nga Beogradi, ([[Lepa Mladjenovic]]<ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Lepa_Mladjenovic
</ref>). Ajo rrëfen për sfidat dhe stigmatizimin e saj.
"Unë mbaj imazhin si gruaja e parë grua te martohet me një grua në [[Jugosllavia|Ish-Jogusllavi]]. Të kujtohet dasma ime ne vitin 1996, Rachel? Partnerja ime atëherë, kishte veshur fustan dhe në kokë kishte vënë kurorë të punuar nga lulet e freskëta. Unë kisha veshur pantollona, binte shi, por nuk na ndaloi të vallëzonim në një gëzim të tillë, sikurse do të vallëzonte cdo cift në dasmën e tyre. Por, ata që dikur i quaja miq në Kosovë, shtrembëruan historinë tonë të bukur... Atë kohë, ata shkarraviten shpifje dhe informata të rreme, duke e quajtur madje dasmën tonë, orgji në shi."!
Në Festivalin Femart, të dyja gratë u ftuan për të folur mbi modelin e tyre të aktivizmit feminist. Para se të flasin, audienca pa një dokumentar të titulluar “If We Can Dance” (2013) nga regjisori Siobhan Cleary. Dokumentari tregon punën dhe jetën e grave aktiviste shqiptare të Kosovës gjatë viteve të aparteidit të viteve 1990 – duke përfshirë Rogovën.
Pas shfaqjes së dokumentarit, Rogova shpjegon se si Mladjenovic vizitoi kampin, nën pretekstin se ishte një grua italiane me emrin “Maria.” Ajo vazhdon të shpjegojë se si filloi miqësia e tyre, kur ajo shkoi të vizitojë Gratë në të Zeza në Beograd në mes të vitit 1990. “Julie Mertus më tha:”a e di se ka gra në Beograd që protestojnë kundër Millosheviçit? ” Nuk e besova. Duhet ta shikoja me sytë e mi”, tha Rogova. Kjo vizitë do të çojë në dy dekada ndarje ideshë, libra, përvoja me Mladjenovic – por edhe vallëzimi.<ref>file:///C:/Users/Edona%20Haziraj/Downloads/Libri%20Shqip%20Versioni%20Final%201111%20(1).pdf</ref>
Mladjenovic e përshkruan vizitën e saj në Prishtinë në vitet 1995 dhe 1996 për të marrë pjesë në “partinë e grave” organizuar privatisht në restorante në pronësi të të njohurve të Rogovës. Ajo e përshkruan atë parti si një mundësi për ta njohur me të vërtetë “tjetrin”.”Vallëzimi është një akt politik”, thotë Mladjenovic, ” është shërues dhe është një mënyrë se si të tregojmë solidaritet me tjetrin, duke treguar se ju doni të njihni muzikën dhe vallet e tjetrit.”
Familja
Motër: Safete Rugova, aktore e atëhershme.
==Veprimtaria==
Më 1989, së bashku me motrën e saj, Safete Rogova dhe disa intelektualë, themeluan shoqatën Motrat Qiriazi. Vitet e rezistencës së madhe kolektive e kombëtare u pasuruan me një aktivitet largpamës të shoqatës Motrat Qiriazi, e cila u përqendrua në sensibilizimin e të drejtës së
gruas për të qenë e barabartë, për të pasur iniciativa kreative drejt
së ardhmes së saj, për të qenë më këmbëngulëse në organizimin e
familjes, në afirmimin e vlerave të saj, madje edhe në relacione
ndërkombëtare.
Gjatë viteve 1994-1995 aktiviteti i shoqatës u përqendrua në
regjionin e Hasit, duke mbajtur takime të pareshtura me gratë dhe
vajzat e Hasit për emancipimin e tyre dhe vetëdijesimit për të
drejtat e tyre. U realizuan shumë projekte për ndërtimin e
shkollave të reja, hapjen e shkollave të mesme, pasurimin e
shkollave me biblioteka. Paralelisht u hapën kurse për mësimin e
anglishtes, kurse për amvisni, frizere, rrobaqepësi, autoshkollë etj.
Shoqata Motrat Qiriazi sensibilizoi problemin e infrastrukturës,
ujit, kështu që së shpejti filloi asfaltimi i rrugëve, furnizimi me ujë
të pijshëm, hapja e disa ambulancave në bashkëpunim me
shoqatën Nëna Tereze e tjera. Shoqata veproi qetë por secilën ditë
gjithnjë e më bindshëm. Botoi revistën Të jesh Grua, bëri filma
dokumentarë për problemet e gruas, mori pjesë në protestat për
masakrat tejembanë Kosovës, si Protestat 98, Kosova është djepi im,
Në Reçak po thërret një zë. Ndihmoi dhe për botimin e librave,
kështu që panë dritë monografia e vlefshme Motrat Qiriazi e
Dhimitër Dishnicës, poezitë e Shqipe Malushit me titull Për ty dhe
poezitë e Flora Brovinës Thirrje e Kosovës. Aktiviteti nuk mbeti
vetëm në këto drejtime. Ndërkodë u bënë audiokaseta, të cilat u
shpërndanë fshat më fshat, bibliotekë më bibliotekë, si Përrallëza
për fëmijë, Qiriri i pashuar, Poezi e uratë (në përkujtim të njëvjetorit të
kalimit në amshim të Nënës Terezë), Harqet e Urave, Vargjet e
Poeteshave, Klithje e Kosovës, Rrëfimet Tona dhe T’i Njohim të Drejtat
Tona.
Kontribut të madh për realizimin e aktiviteteve ofroi përvoja e
artistes së skenës Safete Rogova dhe zëri i saj i veçantë me
shqiptim të lakmueshëm artistik. Nga kjo shoqatë, vetëm brenda
dy stinorëve, vjeshtë 1999 - pranverë 2000, u bënë përpjekjet për
realizimin e tekstit dramatik për Nënën Terezë Nëna lutet për ne të
Abdullah Zenelit e deri te filmi televiziv Ringjallja, sipas novelës së
Margitë Markajt.
Sigurisht se të gjitha veprimtaret e shoqatës u ndodhën me ato
që kishin më së tepërmi nevojë për ndihmë e përkrahje, për kurajë
e ngushëllim, për ta pasur dhimbjen më të paktë, duke fisnikëruar
jetën e tyre me kurse, me lexim librash, me veprimtari përcjellëse
si puna me fëmijët, dhuratat shpresëdhënëse nga lodrat deri te
fletore e blloqe vizatimi, ekspozita punimesh të më të vegjëlve etj.
Nuk mund të harrohet kurrë klima e krijuar me gratë e
zhvendosura në Shipol, nëpër kampet e Bllacës dhe, më pas, në
Çegran, Neproshten dhe Tetovë të Maqedonisë.
Paslufta ishte kapitull tjetër. Igballja gjeti përkrahje edhe nga
shoqata simotra gjithandej Evropës dhe Shteteve të Bashkuara të
Amerikës, për të ndihmuar ringjalljen e shpirtit të traumatizuar të
gruas shqiptare. Në këtë drejtim kontakti në raporte
ndërkombëtare i takoi të palodhshmes Igballe, e cila me kulturën e
saj, guximin për të protestuar në çdo postbllok të egër policor që e
pati përditshmëri gjatë viteve të 90-ve, arriti të mos ndalej kurrë,
duke treguar kështu se ende mbetet shumë për t‟u bërë. Në çdo
segment të punës e të veprimtarisë së saj dilte në pah ajo më
qenësorja: angazhimi i gruas për të avancuar gjendjen e saj në
veçanti, por edhe të vet popullit në përgjithësi, e pjesës më të
goditur - gruas.
Për 20 vjet rresht, sa vepron shoqata Motrat Qiriazi, ia doli
mbanë ta rikthejë dinjitetshëm figurën e ndritshme të dy motrave
Sevasti e Parashqevi Qiriazi, të cilat e hapën shkollën e parë shqipe
të vashave në Korçë (1892) dhe që ishin nismëtare të shumë
zhvillimeve me interes gjithëkombëtar.
Në vitin 2000 bashkëthemeloi Rrjetin e Grupeve të Grave, ku
edhe sot është drejtoreshe. Rrjeti numëron 87 organizata të grave
nga të gjitha etnitetet dhe rajonet e Kosovës dhe avokon për të
drejtat e grave, duke përkrahë, promovuar dhe mbrojtur ato.
Igballja kontribuoi edhe në rrjetëzimin e organizatave të tjera
në rajon. Në vitin 2006 ishte iniciatore për themelimin e Koalicionit
të Grave për Paqe. Po ashtu dha kontribut shumë të madh për
themelimin e Lobit Rajonal për Paqe, Drejtësi dhe Siguri në
Evropën Juglindore.
==Cmime dhe Mirënjohje==
Për punën e saj Igballja është shpërblyer dy herë
ndërkombëtarisht. Në vitin 1997 mori shpërblimin Gruaja e Vitit në
San Francisko, ndërsa në Amsterdam, në vitin 1998, mori
shpërblimin mes dhjete aktivisteve më të suksesshme në botë.
==Referencat==
{{reflist}}
https://www.youtube.com/watch?v=wHOGfeO5EV0
http://oralhistorykosovo.org/sq/3942/
| |||