Wikipedia

Sotir Papahristo: Dallime mes rishikimesh

Browse history interactively
[Redaktim i kontrolluar][Redaktim i kontrolluar]
← Redaktim më i vjetërNdryshimi më pas →
Content deleted Content added
PamorTekst wiki
Hatake (diskuto | kontribute)
7.597 edits
No edit summary
No edit summary
Rreshti 1:
{{Kutia Politikan|Emri=Sotir Papahristo|Figura=Sotir Papahristo.JPG|Madhësia e Figurës=200px|Detyra=Drejtor i Përgjithshëm i Arsimit|Fillimi i afatit=mars|Mbarimi i afatit=tetor 1925|Paraardhësi=|Pasardhësi=|Datëlindja=11 dhjetor, 1887|Vendlindja=Vembel, [[Principata e Shqipërisë]]|Datëvdekja=21 shtator, 1979|Vendvdekja=[[Republika Popullore e Shqipërisë]]|Kombësia=Shqiptare|Profesioni=arsimtar, përkthyes|Shkolla=|Grada shkencore=|Partia=|Bashkëshortja=Evdhoksi Mano|Fëmijë=|Feja=|Nënshkrimi=|Nënshkrimi_madhësia=|Nënshkrimi_përshkrim=|Emblema=|Emblema_madhësia=|Emblema_përshkrim=|Fillimi i afatit2=|Detyra2=|Mbarimi i afatit2=|Paraardhësi2=|Pasardhësi2=}}
[[Figura:Sotir Papahristo.JPG|thumb|250px]]
'''Sotir Papahristo''' bir i një prifti fshati u lind më [[11 dhjetor]] [[1887]] në katundin [[Vembel]] në lindje të qytezës së [[Bilishti]]t. Pedagog i talentuar me veprimtari të frytshme praktike e teorike, drejtues e organizator i shquar arsimi, përkthyes e studiues prodhimtar në fushë të pedagogjisë, intelektual erudit dhe humanist. Sotir Papahristo, njeriu i arsimit.
 
'''Sotir Papahristo''' (Vembel, [[11 dhjetor]] [[1887]] - [[21 Shtator|21 shtator]] [[1979]]) ka qenë arsimtar, studjues i pedagogjisë dhe helenist shqiptar.
Pedagog i talentuar me veprimtari të frytshme praktike e teorike, drejtues e organizator i shquar arsimi, përkthyes e studiues prodhimtar në fushë të pedagogjisë, intelektual erudit, helenisti dhe humanisti Sotir Papahristo i dha vendit dhe popullit të vet, nga jeta e tij fatmirësisht e gjatë, 56 vjet të mira pune me rendiment të begatshëm.
 
== KarrieraBiografia ==
Lindi në Vembel, fshat në lindje të [[Bilishti|Bilishtit]], i biri i priftit të fshatit. Mësimet e para i mori në shkollën e vendlindjes, më pas të mesmen në gjimnazin e Korçës. Shkon tek disa të afërm në Manastir, ku vazhdoi gjimnazin serb të atjeshëm, por më pas u kthye në gjimnazin grek të Korçës - që e përfundoi më 1907.
Mësimet të para i mori në shkollën e fshatit, ku nuk pati mësues për të qënë, të cilët me metodat e tyre të çala, "më lanë shumë të dobët, - thotë vetë Papahristoja, - gjë që e ndjeva kur u regjistrova në Gjimnazin e Korçës". Disa të afërm patën ndërhyre që të shkonte në Manastir, për të vijuar shkollën në gjimnazin serb të atjeshëm. Mirëpo shpejt, me dëshirën dhe vendosmërinë e tij, u largua nga Manastiri dhe me kujdesin e të atit, që ishte prift i kënduar, vijoi Gjimnazin grek të Korçës. Mëgjithë zbrazëtitë dhe mungesat nga Manastiri, me inteligjencën dhe etjen për mësim i kaloi shpejt dobësitë fillestare dhe erdhi e u bë një nga nxënësit më të mirë të gjimnazit, për ta përfunduar atë me sukses më 1907.
 
Pastaj me ndihmën e disa miqve të babait, Mitropolia e Korçës i siguroi njëmundësoi bursë, për të vijuar studimet në Fakultetin e Filologjisë të Universitetit të Athinës, të cilën e priti me kënaqësi. Pas pesë vjetvitesh studimeshstudime, më 5 tetor 1912, moriu diplomëndiplomua me përfundime të lavdëruaralavdërime. U kthye në Korçë dhe, me meritë vetjakë, u emërua në Gjimnazin e Korçës, ku përnisi dhjetëtë vjetjapë rresht, deri më 1922, dhamësim greqishten e vjetër, latinishten dhe historinë e përgjithshme. deri Këtomë vite1922. tëPas turbulltambylljes mesë shqetësimeshkollave tëgreke mëdhadhe përdëbimit Korçëntë dhe për gjithëmitropolit ShqipërinëJakovit, profesoriPapahristoja i rinisi t'i Gjimnazitpërkushtohej grek,më i përjetoi me dhimbje prej shqiptari të vendosur. Metërë qëndresënenergjitë e tij paqësore,arsimit eshqip. cila eMë kaliti30 dhejanar e1922 brumosiu mëmartua etjeme siEvdhoksi atdhetarManon, provoibijë bindshëme senjë bëntefamiljeje pjesëtë nëdëgjuar atakorçare. joShkon tësi paktëmis shqiptare,i të cilët studiuanKorçës në shkolla të huaja dhe ku përthithen etshëm kulturën, pa u bërë pre e saj dhe e politikave e ideologjive, qëKongresin mundArsimor të fshiheshinTiranës rrezikshëmpo prapaatë tyre. Ai e bëri pronë të tij gjuhënvit dhe kulturënmë klasikëtej helenë dhe e shndërroi atë në armë për t'u bërëemërua përpjekëskryeinspektorë i vendosur për kulturën në gjuhën e pasur dheshkollave të bukurprefekturës tësë nënësKorçës.
 
Në mars 1925, ai u ftua në Tiranë, për të marrë në dorë drejtimin e arsimit shqiptar në postin e drejtorit të Drejtorisë së përgjithshme të Arsimit shqiptar, që në atë kohë zëvendësoi Ministrinë e Arsimit, detyrë që e kreu per 5 muaj. Thirri në Tiranë një komision specialistësh, ndër to [[Aleksandër Xhuvani]], Leonidha Naci, [[Mirash Ivanaj]] e [[Ndue Paluca]]. Ky komision, me në krye Papahriston, punoi për 3 muaj rresht dhe bëri këto punë të rëndësishme:
Ngjarjet e mëdha të 1920-tës, sollën ndryshime të rëndësishme në jetën e vendit për konsolidimin e Pavarësisë dhe të zhvillimit të brendshëm politik, shoqëror e kulturor. Pas mbylljes së shkollave greke dhe dëbimit të mitropolitit famëkeq, Jakovit, Sotir Papahristoja i përtërirë, nisi t'i përkushtohej më tërë energjitë e tij arsimit shqip, duke u bërë shpejt një figurë kryesorë. Më 30 janar 1922, pati fatin të martohet me Evdhoksi Manon, bije e një familjeje të dëgjuar korçarë. Falë dhuntive njerëzorë dypalëshe dhe dashurisë së ndërsjellte, ata bënë një jetë bashkëshortorë, që siç na e thotë vatë Papahristoja në kujtimet e tij "me harmoni e dashuri të pashembullt".1)
 
* a- programin për shkollat e katundeve ; ▼
Punëtor i merituar i arsimit, Sotiri mori pjesë si delegat i Korçës në Kongresin Arsimor të Tiranës më 1922, ku ra në sy për përgatitjen e lartë profesionalë dhe prirjet përparimtarë për reformimin e shkollës shqiptarë. Pas kësaj, u emërua kryeinspektorë i shkollave të prefekturës së Korçës. Në kushtet e vështira të shumanshme të kohës, Sotir Papahristoja u përpoq për t'i vënë shkollat në udhë të mbarë. Më durim e ngulm përpara vështirësive, më pasion për punën dhe me dashuri për vendin lindor, që priste gjithnjë ringjallje nga bijtë e tij intelektualë, Papahristoja, bëri shumë e shumë, që të gjente zgjidhjet më optimalë për problemet e shumta që i dolën përpara si mësues e inspektor. Atij iu desh të bëhej edhe mësues i mësuesve me anë kursesh kualifikimi. Pa marrë parasysh vështirësi e ndalesa dhe pa u trembur nga kërcënimet e shumta të elementëve grekomanë, Papahristoja eci përpara në udhën e tij prej misionari atdhetar për shkollimin e bijve të popullit. Me mbështetjen edhe të autoriteteve arsimorë në kryeqytet, sidomos të ministrit të Arsimit, Rexhep Mitrovica, puna e tij ndoqi sukses pas suksesit, duke qënë gjithnjë shumë aktiv edhe me artikuj të ndryshëm pedagogjikë në shtypin e kohës. Shkrimet e tij pasuan njëri-tjetrin në gazeta e revista, ku përveç çështjeve të drejtpërdrejta të arsimit, ai rrahu edhe çështje të kulturës në përgjithësi, të artit, të muzikës dhe të sportit.
* b - programin për shkollat plotore 6-klasëshë ; ▼
* c - programin për shkollat Normalë mashkullorë dhe femërorë, ▼
* d - programin dhe rregulloren për kopshtet e fëmijëve ; ▼
* e - programin për gjimnazet shtetërorë ; ▼
* e - modele oraresh të ndryshme për shkollat fillorë ; ▼
* f - shqyrtoi disa tekste mësimore dhe u dha përgjigje autorëve që prisnin përfundimin.4) ▼
 
Në lidhje me librat shkollorë, Papahristoja i shqetësuar për abuzimet që bëheshin në shitjen e tyre dhe për shumë parregullsi në shpërndarjen e tyre nxori një qarkorë të botuar në "Revistën Pedagogjikë", ku me masa të posaçme, u vihej fre shpërdorimeve dhe futej në udhë të mbarë shpërndarja e tyre në të gjithë vendin.5) Te kësaj kohë janë çelja e disa shkollave të mesme dhe rimëkëmbja e disa të tjerave. Më rëndësi është çelja e disa shkollave fillore-konvikt në zonat malorë të vendit. ▼
Në postin e inspektorit të arsimit të qarkut të Korçës, ai tregoi cilësi të rralla organizimi, duke punuar me ngulm e optimizëm për të vënë në udhë të themeltë punët e shkollës, sipas shembullit të kombeve të tjera të përparuara. Në raportin e zakonshëm të fundit të vitit shkollor 1923-1924, ai shënonte edhe këto : "Siç e kemi shkruar edhe herë të tjera, gjendja e arsimit të kësaj prefekturë, ndodhet edhe larg prej shkallës, në të cilën duhet të arrijë. Kjo shkallë, do të arrihet natyrisht, dalëngadalë sipas normave historikë të zhvillimit të kombeve. Çështja është duke u përmirësuar gjithmonë dhe për këtë guxon kjo inspektori që të sigurojë atë ministri".2) Sistematik dhe i palodhur siç që, pasi mbaronte inspektimin, ku futej në çdo qelizë të punës së shkollës, bënte pastaj një konferencë pedagogjikë me trupin mësimor përkatës, duke analizuar punën e secilit mësues, një për një. Pastaj po të ishte nevoja, bëhej edhe orë mësimi shembullorë, për të demonstruar praktikisht, këtë apo atë çështje të orës së mësimit, që duhej ndriçuar apo sqaruar mirë. Disa vjet më vonë, sintezën e punës së Papahristos si inspektor arsimi i prefekturës së Korçës, e bëri "Gazeta e Korçës", kur shkruante : "Si inspektor i arsimit të Korçës, ka vepruar me zell e zotësi të rrallë, me konferencat e mësimet pedagogjikë, këshillat dhe udhëzimet e vlefshme që u jepte arsimtarëve të qarkut shënoi një stacion të paharrueshëm në zhvillimin e arsimit fillor të Korçës".3)
 
Për kualifikimin e mësuesve, Papahristoja ka meritën që gjatë pushimeve verore shkollorë të vitit 1925, u organizuan kurse kualifikimi për mësuesit e shkollave fillore.<ref>{{Cito uebin|url=http://www.forumishqiptar.com/threads/55165-Sotir-Papahristo-njeriu-i-arsimit|title=Sotir Papahristo, njeriu i arsimit|date=30 shtator 2005|website=forumishqiptar.com|publisher=Korrieri. - Nr. 241|last=Gogaj|first=Iljaz|pages=14}}</ref>
Sukseset e dukshme në punën si inspektor arsimi në prefekturën e Korçës, bënë që emri i Sotir Papahristos, të dalë nga kufijtë lokalë e të njihet kudo në qarqët arsimorë në mbarë vendin. Autoritetet përkatëse në kryeqytet, ditën të vlerësojnë personalitetin njerëzor dhe intelektual të Papahristos dhe në mars 1925, ai u ftua në Tiranë, për të marrë në dorë drejtimin e arsimit shqiptar në postin e drejtorit të Drejtorisë së përgjithshme të Arsimit shqiptar, që në atë kohë zëvendësoi Ministrinë e Arsimit.
 
Në krye të punëve të arsimit shqiptar Sotir Papahristoja qëndroi pak kohë, por falë kompetencës profesionalë, vullnetit, energjive dhe atdhetarizmit, në atë kohë 5-mujorë në Drejtorinë e Përgjithshme të Arsimit, u bë punë voluminozë dhe mjaft frytdhënëse, e cila i shërbeu shumë shkollës shqiptarë në rrugën e rëndësishme të mëkëmbjes së saj.
 
Kur e mori në dorëzim Papahristoja Drejtorinë e Përgjithshme të Arsimit, në zyrat e saj kishte pak ligje, rregullore e programe, ose një pjesë e mirë e atyre që ishin, duheshin ndryshuar e përtërirë. Së pari, u bë ligji i kategorizimit të arsimtareve për t'u dhënë fund ankimeve të arsimtarëve dhe çrregullimeve, të cilat rridhnin nga mungesa e një ligji që të rregullonte statusin e arsimtarit. Pastaj u hartua Ligji organik i dikasterit të arsimit, rregullorja për arsimin fillor, si edhe rregullorja e njësuar për konviktet e shkollave të mesme. Po në dikasterin e arsimit, mungonin specialistët e kualifikuar për t'iu përgjigjur detyrave që kërkonte koha, gjithnjë në zhvillim. Prandaj ai thirri në Tiranë një komision specialistësh të njohur e autoritarë, si Aleksandër Xhuvani, Leonidha Naci, Mirash Ivanaj e Ndue Paluca. Ky komision, me në krye Papahriston, punoi për 3 muaj rresht dhe bëri këto punë të rëndësishme :
▲* a- programin për shkollat e katundeve ;
▲* b - programin për shkollat plotore 6-klasëshë ;
▲* c - programin për shkollat Normalë mashkullorë dhe femërorë,
▲* d - programin dhe rregulloren për kopshtet e fëmijëve ;
▲* e - programin për gjimnazet shtetërorë ;
▲* e - modele oraresh të ndryshme për shkollat fillorë ;
▲* f - shqyrtoi disa tekste mësimore dhe u dha përgjigje autorëve që prisnin përfundimin.4)
 
▲Në lidhje me librat shkollorë, Papahristoja i shqetësuar për abuzimet që bëheshin në shitjen e tyre dhe për shumë parregullsi në shpërndarjen e tyre nxori një qarkorë të botuar në "Revistën Pedagogjikë", ku me masa të posaçme, u vihej fre shpërdorimeve dhe futej në udhë të mbarë shpërndarja e tyre në të gjithë vendin.5)
 
Te kësaj kohë janë çelja e disa shkollave të mesme dhe rimëkëmbja e disa të tjerave. Më rëndësi është çelja e disa shkollave fillorë-konvikt në zonat malorë të vendit.
 
Për kualifikimin e mësuesve, Papahristoja ka meritën që gjatë pushimeve verorë shkollorë të vitit 1925, u organizuan kurse kualifikimi për mësuesit e shkollave fillore. Gazeta "Zëri i Korçës" e datës 5 gusht 1925, lajmëronte : "Drejtoria e Përgjithshme e Arsimit, nën drejtoratin e të palodhurit prof. Sotir Papahristo, për përmirësimin e arsimtarëve të qyteteve dhe aq më tepër të katundeve, vendosi me kohë që të hapën kurse pedagogjikë në të gjithë qytetet qendra të Shqipërisë".6)
 
Mëgjithë vështirësitë dhe pengesat e shumta, puna e Papahristos po ectë përpara me ritme të shpejta dhe po jepte përfundime të lakmueshme. Mirëpo një ditë papritur ai dha dorëheqjen nga posti më i lartë i arsimit shqiptar. Po pse vallë kjo dorëheqje, nga një njëri i punës së kualifikuar dhe të ndërgjegjshme, prej të cilit shkolla shqiptarë, kishte të drejtë të priste shumë? "Gazeta e Korçës", na thotë : "Aty-këtu, flitet së që i shtrënguar nga pengimet që e ndalojshin për të vëmë në zbatim mendime përparimtare, të cilat kishin për të vënë në udhë të mbarë arsimin e kaq vuajtur shqiptar".7) Më konkretisht, atëherë u fol se, Papahristoja i drejte, nuk mund të duronte ndërhyrjet e shumta që i bëheshin nga pushtetarë, ose autoritete të tjera, për bursa studimi dhe për emërime mësuesish. Aq më tepër, Papahristoja i ndershëm, nuk mund të pranonte ryshfetin. Sado të paplota që të jenë këto argumente, janë të besueshme, po të kemi parasysh koherencën ë personalitetit të tij, që kishte dhënë dhe do të jepte gjithnjë prova të një karakteri të qëndrueshëm dhe të papërlyer. Kur dorëzoi çelësat e dikasterit të arsimit, Papahristoja e vuri vetën në një provë të madhe, duke mos pranuar që të zhgërryhej rreth kolltukut të pozitës së lartë shtetërorë. Ishte personifikimi i intelektualit më cohë të zgjedhur për burrë shteti. Shtypi i kohës shfaqi keqardhje të madhe për largimin e Papahristos nga kreu i punëve të shkollës shqiptarë. Elementët përparimtare, ditën ta vlerësojnë me nota lartësish kualifikuese punën e tij. Gazeta "Koha" e Mihal Gramenos e quajti hiç më pak, por kolosalë veprën e tij në krye të dikasterit të arsimit. "Për punën që bëri zoti Papahristo si drejtues i përgjithshëm i arsimit, çdo lëvdim na duket i vogël", - shkruajti gazeta e mirënjohur demokratikë. Dhe më tutje vijonte : "Më të vërtete, në një kohë tepër të shkurtër bëri aq shumë punë, sa që mund të themi se u vunë themelet e arsimit"8) Duke lënë mënjanë panegjerizmin e këtyre tiradave, është fakt se krahas Mirash Ivanajt e Rexhep Mitrovicës, edhe Sotir Papahristoja bën pjesë ndër titullarët më përparimtarë dhe më të përkushtuar të zyrës së lartë të shkollës së shtetit shqiptar në vitet '20-'30 të shekullit XX-të.
 
Dëshira e Papahristos ishte që të kthehej në Korçën e tij të bukur dhe të dashur. Dhe ashtu u bë. Në shtator 1925, profesor Sotir Papahristoja u emërua drejtor administrativ i Liceut. Posti i drejtorit administrativ të asaj shkollë të rëndësishme, nuk nënkuptonte thjeshte punë administrativë dhe shkresurie, por edhe mjaft punë të tjera të rëndësishme mësimore pedagogjikë. Ishte një vlerësim dhe një ndër që i bëhej të parit shqiptar në atë vend punë. Në këtë mes, Papahristoja u vu në provë të vështirë në një trupë pedagogjikë, ku pjesa më e madhe, deri atëherë ishte francezë, mësues me një barrë kulturë e me përvojë. Këtë provë, Papahristoja e kaloi me sukses me një veprimtari, e cila nuk ra kurrë më poshtë se ajo e francezëve.
 
{{cung}}
 
== Referencat ==
<references />
[[Kategoria:Biografi shqiptarësh]]
[[Kategoria:Lindje 1887]]
[[Kategoria:Vdekje 1978]]
[[Kategoria:Mësues shqiptarë]]
[[Kategoria:Përkthyes shqiptarë]]
[[Kategoria:Njerëz nga Devolli]]
Marrë nga "https://sq.wikipedia.org/wiki/Sotir_Papahristo"