Karl Gurakuqi: Dallime mes rishikimesh
| [Redaktim i kontrolluar] | [Redaktim i kontrolluar] |
Content deleted Content added
Vendosa një pikë që jam e sigurt që duhet vendosur. |
Sejko (diskuto | kontribute) |
||
Rreshti 14:
{{Leter mirnjohje|}}
{{Leter Tabela Fund}}
'''Karl Gurakuqi''' ([[Shkodra|Shkodër]], [[24 Mars|24 mars]] [[1895]] - [[Palermo|Palermë]], [[6 dhjetor]] [[1971]]) ka qenë drejtori i parë i Bibliotekës Kombëtare, arsimtar, gjuhëtar dhe pedagog shqiptar.
==
Lindi në [[Shkodra|Shkodër]] me [[24 mars]] 1895. Mësimet fillore i bëri në shkollën Françeskane ku filloi edhe të mesmet, të cilat i mbaroi në Salzburg; kreu fakultetin e filozofisë në Gratz dhe u kthye në atdhe.
Nga 1917, qe sekretar i parë i [[Komisia Letrare Shqipe|Komisís Letrare]], u ngarkua që me fondin e librave të bibliotekës së komisisë të formohej bërthama e një biblioteke albanologjike, që ishte baza e Bibliotekës Kombëtare. U caktua inspektor arsimi në [[Vlora|Vlorë]] më 1921, ku u bë edhe sekretar i Federatës "Atdheu" deri vitin e ardhshëm. Më 1922, u bë drejtori i parë i Bibliotekës. Më pas qe shef Seksioni në Ministrinë e Arsimit, drejtor liceu, anëtar i Komisionit Teknik, profesor i shqipes dhe [[Gjuha latine|latinishtes]] në [[Instituti "Nana Mbretneshë"|Institutin "Nana Mbretneshë”]].<ref>{{Cite book|title=Instituti Femnor "Nana Mbretneshë"|last=Lalaj|first=Meri|publisher=Qendra Kombëtare e Artit dhe Kulturës|year=2013|isbn=978-99943-51-90-9|location=Tiranë|pages=61}}</ref> Veproi edhe si mis, qortues librash shkollorë, si Inspektor Epror pranë Ministrisë s’Arsimit dhe ishte pjesëtarë efektiv i [[Akademia e Shkencave e Shqipërisë|Institutit të Studimeve Shqiptare]] me cilësi letrari dhe lëvruesi të gjuhës shqipe deri më 1944.<ref name="Karli">Osmani T., ''Karl Gurakuqi, një mendje e ndritur'', [[Shekulli (gazetë)|Shekulli]]. - Nr. 4, 8 janar, 2007, f. 13.</ref>
Kohët e fundit i kaloi pranë të birit, Gilbert në Bressanone (Bolzano), vdiq në Palermo më [[6 dhjetor]] 1971.<ref name="Karli"/>▼
Në 1944 shkoi për pushime në Austri, por pasi nuk mund të kthehej në vendlindje, u largua drejt [[Itali|Italisë]].<ref name="Karli" /> Më 1948 u vendos në Palermo ku bashkëthemeloi Institutin Ndërkombëtar për Studime shqiptare dhe nga 1949 zëvendësonte [[Gaetano Petrotta|Petrottën]] në katedrën e gjuhës dhe [[Letërsia shqipe|letërsisë shqipe]] në Universitetin e Palermos, dhe nga 1953 dha mësim Historinë e institucioneve islame.<ref>{{Cite book|title=Kuvend letrash me miqtë|last=Kruja|first=Mustafa|publisher=Omsca-1|year=2013|isbn=9789928132277|location=|pages=126|last2=Gurakuqi|first2=Karl|authorlink=Mustafa Kruja}}</ref> Më 1957 u emërua këshilltar i Komitetit "Shqipëria e Lirë" drejtuar nga [[Rexhep Krasniqi]], bashkë me [[Mehdi Frashëri]]n dhe [[Ali Këlcyra|Ali Këlcyrën]].<ref>Lamaj I., Përpjekjet e Xhafer Devës dhe të Rexhep Krasniqit për ndërkombëtarizimin e çështjes së Kosovës në ShBA</ref>
▲Kohët e fundit i kaloi pranë të birit, Gilbert në Bressanone
=== Në Austri ===
Line 28 ⟶ 32:
=== Tek "[[Shêjzat]]" ===
Mund të përmendim shkrimet, kryesisht, përkujtimore për Marko la Pianën.
== Veprat ==
Veprim i tij letrar u zhvillua kryekreje në lamën fletorare dhe të përkthimeve, gadi përherë rreth argumentash gjuhësorë-letrarë. Qe Drejtor i të përkohëshmevet “Agimi” (1920-1922), “Revista Pedagogjike” (1925-1927), “Mësuesi”, (1928), “Shkolla kombëtare” (1938) dhe redaktuar i revistavet “Atdheu”, e “Illyria” (në periudhën e dytë, (1935-1936), ku botoi në 36 numra rresht një fjalorth fjalësh të rralla me shpjegime. Bashkëpunoi ndër fletore të ndryshme të Shqipërisë. Botimet e tija janë: “Libër leximi”, për shkolla të mesme me [[Mati Logoreci]]n e L. Naraçin (1920) ; “Gjenovefa” dramë 5 veprimesh, me L. Naraçin (1921) ; “Ilirët” nga Dr. [[Karl Patsch]] (1923); “Ditunija gjuhore indogjermane” nga Dr. Paul Kretschmer (1923); “Zemra” nga Edmondo de Amicis (1924 e 1932) ; “Gjendja ekonomike e kulturore e Shqipnís në kohën e kalueme” nga Dr. Karl Patsch (1925) ; “Serbët dhe Shqiptarët” nga Dr. Milan Sufflay me Z. Fekeçin (1926) ; “Rrjedhja e punëve në Shqipní” nga Alfred Rappaport (1928) ; “Lule” roman historik i gjermanit Fabjan Barcata (1930) ; “Si u shkaktue lufta e Madhe” nga Dr. A. Wegerer (1931) ; “Visaret e Kombit” vëllim I dhe “Visaret e Kombit” vëllim III në bashkëpunim me [[Filip Ndoc Fishta|Filip Fishtën]] (1937) ; “Gramatikë latine” (1938) ; “Ushtrimet e gramatikës latine” (1938) ; “Syntaksa latine” (1939) ; “Visaret e Kombit” vëllim IV (1939) ; “Te praku i jetës” (1940) dhe “Rreze Drite” (1941) nën kujdesin e [[Ernest Koliqi]]t në bashkëpunim me [[Kolë Kamsi]]n ; “Historija e letërsís romake” nga F. Vivona (1941), etj.
==
<references />
| |||