I ftohti i zakonshëm: Dallime mes rishikimesh
| [Redaktim i kontrolluar] | [Redaktim i kontrolluar] |
Content deleted Content added
Tiimiii (diskuto | kontribute) No edit summary |
Tiimiii (diskuto | kontribute) No edit summary |
||
Rreshti 104:
Amerikanët vendas dhe [[ Inuit|Inuit]] ka më shumë të ngjarë të infektohen nga ftohja dhe të zhvillojnë komplikime të tilla si [[ Otitis media|otiti media]] sesa Kaukazianët. <ref name="Medscape" /> Kjo mund të shpjegohet po aq me çështje të tilla si varfëria dhe mbipopullimi sikurse etnia. <ref name="Medscape" />
==Historia==
[[File:The Cost Of The Common Cold & Influenza.jpg|upright=1.3|thumb|Një poster britanik nga [[Lufta e Dytë Botërore]] që përshkruan koston e ftohjes së zakonshme<ref>{{cite web|title=The Cost of the Common Cold and Influenza|website=Imperial War Museum: Posters of Conflict|publisher=vads|url=http://vads.bath.ac.uk/flarge.php?uid=33443&sos=0|url-status=dead|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110727091037/http://vads.bath.ac.uk/flarge.php?uid=33443&sos=0|archivedate=27 July 2011|df=|language=en}}</ref>]]
Ndërsa shkaku i ftohjes së zakonshme është identifikuar vetëm që nga vitet ’50, sëmundja ka qenë me njerëzimin gjatë gjithë historisë. <ref name="Eccles p. 3"/> Simptomat dhe trajtimi i tij përshkruhen në [[ Papirusi Ebers|papirusin Ebers]] egjiptian, teksti mjekësor më i vjetër ekzistues, shkruar para shekullit të 16 pes. <ref>Eccles p. 6</ref> Emri "i ftohtë" hyri në përdorim në shekullin e 16-të, për shkak të ngjashmërisë midis simptomave të saj dhe atyre të ekspozimit ndaj motit të ftohtë.
Në Mbretërinë e Bashkuar, [[ Njësia e Përbashkët e Ftohtë|Njësia e Ftohtë e Përbashkët]] u krijua nga [[ Këshilli i Kërkimeve Mjekësore (MB)|Këshilli i Kërkimeve Mjekësore]] në 1946 dhe ishte aty ku u zbulua rinovirusi në 1956. <ref>Eccles p. 20</ref> Në vitet 1970, CCU demonstroi se trajtimi me [[ interferon|interferon]] gjatë fazës së inkubacionit të infeksionit të rinovirusit mbron disi kundër sëmundjes,<ref name="pmid2438740">{{cite journal | author = Tyrrell DA | title = Interferons and their clinical value | journal = Rev. Infect. Dis. | volume = 9 | issue = 2 | pages = 243–49 | year = 1987 | pmid = 2438740 | doi = 10.1093/clinids/9.2.243 }}</ref> por asnjë trajtim praktik nuk mund të zhvillohej. Njësia u mbyll në 1989, dy vjet pasi përfundoi studimin e [[ Glukonati i zinkut|lëpirjeve të glukonatit të zinkut]] në [[ profilaksi|profilaksinë]] dhe trajtimin e ftohjeve me rinovirus, i vetmi trajtim i suksesshëm në historinë e njësisë. <ref>{{cite journal|author=Al-Nakib W|first=|last2=Higgins|first2=P.G.|last3=Barrow|first3=I.|last4=Batstone|first4=G.|last5=Tyrrell|first5=D.A.J.|date=December 1987|title=Prophylaxis and treatment of rhinovirus colds with zinc gluconate lozenges|url=|journal=J Antimicrob Chemother|language=en|volume=20|issue=6|pages=893–901|doi=10.1093/jac/20.6.893|pmc=7110079|pmid=3440773|via=}}</ref>
== Shoqëria dhe kultura ==
Ndikimi ekonomik i ftohjes së zakonshme nuk është kuptuar mirë në pjesën më të madhe të botës. <ref name="EcclesPg_a" /> Në Shtetet e Bashkuara, ftohja e zakonshme çon në 75-100 milion vizita mjekësh në vit me një vlerësim konservativ të kostos prej 7.7 miliardë dollarë në vit. Amerikanët shpenzojnë 2.9 miliardë dollarë për ilaçe pa recetë dhe 400 milion dollarë të tjerë për ilaçe pa recetë për lehtësimin e simptomave. <ref name="Frend03">{{cite journal|last=|first=|vauthors=Fendrick AM, Monto AS, Nightengale B, Sarnes M|date=|year=2003|title=The economic burden of non-influenza-related viral respiratory tract infection in the United States|url=|journal=Arch. Intern. Med.|language=en|volume=163|issue=4|pages=487–94|doi=10.1001/archinte.163.4.487|pmid=12588210|via=|doi-access=free}}</ref> Më shumë se një e treta e njerëzve që panë një mjek morën një recetë antibiotiku, i cili ka implikime në [[ Rezistenca antibiotike|rezistencën e antibiotikëve]].<ref name=Frend03/> Rreth 22-189 milion ditë shkollore mungojnë çdo vit për shkak të një ftohjeje. Si rezultat, prindërit humbën 126 milion ditë pune për të qëndruar në shtëpi për t'u kujdesur për fëmijët e tyre. Kur i shtohen 150 milion ditëve të punës të humbura nga punonjësit që vuajnë nga një ftohje, ndikimi i përgjithshëm ekonomik i humbjes së punës të lidhura me të ftohtët tejkalon 20 miliardë dollarë në vit. <ref name="NIAID2006"/><ref name=Frend03/> Kjo përbën 40% të kohës së humbur nga puna në Shtetet e Bashkuara. <ref>{{cite journal|author=Kirkpatrick GL|first=|date=December 1996|title=The common cold|url=|journal=Prim. Care|language=en|volume=23|issue=4|pages=657–75|doi=10.1016/S0095-4543(05)70355-9|pmc=7125839|pmid=8890137|via=}}</ref>
==Referimet==
| |||