Instituti i Kërkimit Hapësinor dhe Teknologjisë: Dallime mes rishikimesh

Instituti i '''Kërkimit dhe Teknologjisë Hapësinore''' është një nga organet kryesore të kërkimit shkencor në fushën e [[Shkenca hapësinore|shkencës]] së [[Shkenca hapësinore|hapësirës]] në [[Bullgaria|Bullgari]] . Misioni i SRTI-BAS është të kryejë studime themelore dhe të aplikuara në fushën e Fizikës Hapësinore, Ndjekja e largët e Tokës dhe planetëve, dhe Sistemeve dhe Teknologjive të Hapësirës. <ref name=":0">{{Cito web|url=http://space.bas.bg/Eng/Eng.html|title=About SRTI|last=|first=|date=|website=SRTI-BAS|accessdate=22 February 2017|language=bullgarisht}}</ref>

Pjesëmarrja e organizuar e shkencëtarëve bullgarë në hulumtimin e hapësirës filloi në vitin 1969 me krijimin e një Grupi Shkencor të Fizikës Hapësinore (SGSP) në Presidiumin e Akademisë Bullgare të Shkencave. <ref>Kutiev, I., Bulgarian Geophysical Journal, 2008, Vol. 34, p. 55, {{Cito web|url=http://www.geophys.bas.bg/bgj/papers/2008_v34/10_statia.pdf|title=Archived copy|accessdate=2010-02-03|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110706142753/http://www.geophys.bas.bg/bgj/papers/2008_v34/10_statia.pdf|archivedate=2011-07-06|language=bullgarisht}} (in Bulgarian)</ref> Në 1974, bazuar në SGSP, u themelua Laboratori Qendror për Kërkime në Hapësirë (CLSR). Instituti i Kërkimeve Hapësinore (SRI) pranë Akademisë Bullgare të Shkencave pasoi Laboratorin Qendror për Kërkimin në Hapësirë në 1987. Sipas reformës së kryer në Akademinë Bullgare të Shkencave, me një Rezolutë të Asamblesë së Përgjithshme të BAS të 23 Mars 2010, SRI dhe Instituti i Kërkimeve Diellore-Tokësore (STII) u bashkuan për të formuar një njësi të re - Hapësira dhe Dielli -Instituti i Kërkimeve Tokësore në BAS (SSTRI – BAS) u riemërua në 2012 në Institutin e Kërkimit Hapësinor dhe Teknologjisë (SRTI). <ref>{{Cito web|url=http://space.bas.bg/Eng/Eng.html|title=About SRTI, Short history|last=|first=|date=|website=SRTI-BAS|accessdate=22 February 2017|language=bullgarisht}}</ref>

Në 1981 u nisën dy satelitët - Bullgaria 1300 dhe Meteor-Priroda 2-4 ( Meteor 1-31 ), të mobiluar tërësisht me pajisje Bullgare, <ref>{{Cite journal|last=Serafimov|first=Kiril|date=1984|title=Bulgarian Space Activity|url=|journal=Advances in Space Research|language=bullgarisht|publisher=[[Elsevier]]|volume=3|issue=10–12|pages=1–6|bibcode=1984AdSpR...3....1S|doi=10.1016/0273-1177(84)90052-8|via=}}</ref> që synojnë studimin e marrëdhënies jonosferike-magnetosferike dhe shqisës së largët të Tokës nga hapësira.

Në 1984 ekipe nga SRTI-BAS morën pjesë në projektet ndërkombëtare "Vega 1 dhe 2" (1984) - për realizimin e projektit "Veneta-Kometa e Venus-Halley". <ref>{{Cito web|url=http://mentallandscape.com/V_Vega.htm|title=The Venus-Halley Missions|last=Mitchell|first=Don|date=2004|website=|accessdate=7 March 2017|language=bullgarisht}}</ref>

Në 1988, kozmonauti i dytë bullgar Alexandar Alexsandrov fluturoi në bordin e Soyuz TM-5 në stacionin hapësinor Mir . Në Institut u krijua sera hapësinore " SVET ", me të cilën u kryen eksperimente të suksesshme nga astronautët rusë dhe amerikanë, përfshirë edhe kultivimin e bimëve nga "fara tek farat" e Stacionit Hapësinor (SS) "MIR". <ref>{{Cite journal|last=Ivanova|first=Tanya|date=|year=2002|title=Greenhouse aboard MIR shows plants can thrive in space|url=http://www.21stcenturysciencetech.com/Articles_2010/MIR_farming.pdf|journal=21st Century Science & Technology|language=bullgarisht|volume=|pages=41–49|via=}}</ref>

Deri në vitin 2001 në bordin e "MIR" SS funksionoi sistemi për studimin fizikologjik kompleks të astronautëve "NEVROLAB-B" dhe radiometrin "R-400" <ref>{{Cito web|url=http://database.eohandbook.com/database/instrumentsummary.aspx?instrumentID=245|title=CEOS EO HANDBOOK – INSTRUMENT SUMMARY - R-400|last=|first=|date=|website=CEOS EO Handbook|accessdate=7 March 2017|language=bullgarisht}}</ref> për të marrë të dhëna mbi parametrat e sipërfaqes së Tokës.

Që nga viti 2004 SRTI-BAS po organizon një konferencë vjetore "Hapësirë, Ekologji, Siguri <ref>{{Cito web|url=http://space.bas.bg/Eng/Eng.html|title=Publishing activity|last=|first=|date=|website=SRTI-BAS|accessdate=22 February 2017|language=bullgarisht}}</ref> " nga e cila procedurat (ISSN) mund të gjenden në [http://space.bas.bg/Eng/Eng.html faqen e internetit të SRTI-BAS] . Pak më shumë punë intensive dhe konferenca u organizuan nga STIL-BAS para reformës në 2010. Procedimet e tyre mund të gjenden gjithashtu në seksionin 'Aktiviteti [http://space.bas.bg/Eng/Eng.html Publikues] ' i [http://space.bas.bg/Eng/Eng.html uebfaqes SRTI-BAS] .