Komuna e Zajazit: Dallime mes rishikimesh

Ne Zajaz ka njnjë klub futballi dhe emrin e ka FK Zajazi lu ne ligen e tret stadioni ka njenjë madhsi te 5.100 shikus.

Zajazi për kah trimëritë është dukur që nga mesi i shek. 18, për të cilën dëshmon kënga - epika popullore, gojëdhanat, poashtupo ashtu edhe shtypi turk dhe ai serb. Zajazin më së miri e ka njohur Vilajeti i Manastirit, dhe Kosova në vecanti. Një veteran i Bajram Currit, nga Lumthati i Dardanisë, mbasi kuptoi se jam nga Zajazi, m'u afrua, megjithëse ishim të rrethuar nga komunist dhe spiuna të UDBës. Ai me zë të lart më tha:"Gëzohem që njohë një trim nga ata trimat , miqtë e mij nga Zajazi, të cilët vinin o bacë, shpesh në Kosovë. Ata ishin Vëllezërit Lazam dhe Kalosh Dani që udhëhiqnin Lëvizjet Kacake në Kërcovë". Ishte viti 1964, ku e takova në një darsëm në Bllacë të Dullës së Prizrenit, besoj se emri i tij do të ishte Baca Ramë, në mos jem gabim. Ai më porositi që të shkruaj për këta fatosa kur t'i vijë koha. Ai shtoi: "Për trimëni njohim Veleshtën e Strugës, Drenicën e Kosovës dhe Zajazin e Kërcovës". Dritë past, ai veteran që më frymëzoj që të them më shumë se dy fjalë për këta kreshnikë të krahinave tona të lavdishme.

Mefahil Shehu lindi në Teqe Mëhallë të Zajazit, më 1897, i cili ishte i pari në Kërcovë që përqafoi flamurin kombëtar, dhe me atë flamur ndjekë komunistat maqedono-shqiptarë, këmba këmbës, për deri sa ra po nën atë flamur në fillim të vitit 1945. Ai si gjithmonë këshillonte turmën që mos ndjekin parulla partizanie sepse, do të dëmtojnë lëvizjen e tyre, ballin e Ballit Kombëtar. Sllavët kurrë se kanë mbajtur fjalën, prandaj hiquni profkave sllavo-komuniste, u thonte trimi. Propoganda proruse, propogandat e cdoçdo llojit, bënte cmos që vullnetarët e Ballit Kombëtar, atdhetarët e zellshëm të tërhiqen nga ballina e luftës kombëtare, sic ishte inkuadruar Xhemë Hasa dhe Mefahil Shehu. Propoganda fallse, propoganda mjeruese se gjoja dëbojmë gjkermanët dhe pastaj teritoret të përcaktohen simbas kriterit etnik, për të cilën gjë nuk ishte nënshkruar asnjë dokument ndërkombëtar.Mefahili thonte me plotëbindje: Fjalët e Shkjaut nuk i han Shqiptari i mencur. Xhema dhe Mefahili, nuk pajtohen aspak me këto parulla, prandaj edhe nuk gabohen dhe ishin të bindur se me këto parulla partizanie maqedono-serbe komuniste, gatuhej maja për vdekje dhe u përgaditnin varret shqipëtarëve sic ua kishin bërë tërë kohën, gjatë sundimit të tyre.

Atje poshtë nën kala baheshin luftime të ashpëra. Cetat armike janë të shtërnguar që të tërhiqen në jug të qytetit. Nga zhurmat e pushkëve dhe mitralezave buciste qyteti sikur po binin daullet-lodrat e mëdha të Kërcovës, e jo se po bëhej një luftë e hatashme, një luftë për vdekje a liri! Ata ishin trimat e Halim Mangupit. Atje kah mesi i qytetit, në xhaminë e madhe, ku minareja po dukej nga cdoçdo kënd të qytetit, sikur të ishte oxhaku i ndonjë fabrike moderne; një ndër trimat me zë të Zajazit., dora e djathtë e kryekomanarit, Mefahil Shehut; pararoja e luftës nacionaliste, Begzat Vuli, u ngjitet shkallëve të xhamisë, dhe u bërtetë luftëtarëve me zërin e tij si vetëtima, që përqohej kënd më kënd: "Përpara vllazën! Me dorë, me dorë! Përqafoni fitoren, Kërcova është e juaja, kjo është Shypneja që kemi ëndërruar!"