Mbreti Zogu I: Dallime mes rishikimesh

[Redaktim i kontrolluar][redaktim i pashqyrtuar]
Content deleted Content added
vNo edit summary
U kthye versioni 2163307 i bërë nga Saklanan gerçekler (diskutimet) zberje e redaktimit te Goeljes
Etiketat: Undo Reverted
Rreshti 1:
{{Kutia Politikan|Emri=Ahmet Zogu|Figura=King Zog.jpg|Madhësia e Figurës=230px|Detyra=Mbreti i Shqiptarëve|Fillimi i afatit=1 shtator 1928|Mbarimi i afatit=8 prill 1939|Paraardhësi=Vendosja e monarkisë|Pasardhësi=[[Viktor Emanueli III]]|Datëlindja=8 tetor 1895|Vendlindja=[[Burgajet]], [[Perandoria Osmane]]|Datëvdekja=9 prill 1961|Vendvdekja=Suresnes, [[Paris]], [[Francë]]|Vendprehja=Mauzoleumi i Familjes Mbretërore Shqiptare|Kombësia=Shqiptar|Profesioni=Ushtarak, politikan|Detyra2=Presidenti i Shqipërisë|Paraardhësi2=Vendosja e republikës|Pasardhësi2=|Fillimi i afatit2=shkurt 1925|Mbarimi i afatit2=30 gusht 1928|Detyra3=Kryeministër i Shqipërisë|Fillimi i afatit3=2 dhjetor 1922|Mbarimi i afatit3=25 shkurt 1924|Paraardhësi3=[[Xhaferr bej Ypi]]|Pasardhësi3=[[Shefqet bej Vërlaci]]|Fëmijë=[[Leka Zogu I]]|Bashkëshortja=[[Mbretëresha Geraldinë]]}}
'''AhmetMbreti MuhtarZog [[bej]] ZogolliI''', formalisht '''Nalt Madhnija e Tij Zogu I, Mbreti i Shqiptarëvet Muhtar [[bej]] Zogolli''' ([[Burgajeti|Burgajet]], [[8 tetor]] 1893<ref name=":0" />/[[1895]]<ref name="Dervishi" /> - [[Parisi|Paris]], [[9 prill]] [[1961]]) njohur para 1922 me formën e mbiemrit '''Zogolli''',<ref>{{Cite book|title=Albania in the Twentieth Century: a history|last=Pearson|first=Owen|publisher=I.B. Tauris|year=2006|isbn=1-84511-013-7|location=|pages=568}}</ref><ref name="ra">[http://www.4dw.net/royalark/Albania/zogu2.htm Royal Ark]</ref> ka qenë ushtarak dhe politikan shqiptar që shërbeu në vitin 1920 si ministër i brendshëm, më pas si [[Kryeministri i Shqipërisë|kryeministër]] (1922 - 1924), [[Presidenti i Shqipërisë|President]] (1924 - 1928) dhe [[Mbreti i Shqiptarëve|Mbret]] (1928 - 1939).
 
== JetëshkrimiBiografia ==
=== Origjina ===
Mbi familjen e Zogut ka pak të dhëna. [[Eqerem bej Vlora]] pohon se në [[Stambolli|Stamboll]] ka gjetur një dokument në të cilin thuhet se “në vitet 1631-1632 fiset e Matit u nisën për luftë, plaçkitën tregun e Shijakut dhe shkuan deri në Durrës, por aty u ndalën nga muret e qytetit”. Prijësi i sulmit, - shkruan Eqerem Vlora, - quhej Zog. Gjithnjë sipas Eqerem Vlorës, në arkivin e Stambollit ndodhet urdhri i [[Sulltani]]t, drejtuar [[Sanxhaku|sanxhakbejlerëve]] të Ohrit, të Shkodrës dhe të Elbasanit, që me ushtritë e tyre të sulmojnë Matin dhe “ta zënë tradhtarin Zog gjallë a vdekur”. Kronistët njoftojnë se më 1633 Zogut dhe dy njerëzve të tij iu pre koka në sheshin e kështjellës së Ohrit, ndrësa familja e tij u konvertua në [[Myslyman|myslimanë]].<ref name="Frashëri1">{{Cite web|last=Frashëri|first=Kristo|url=https://shqiptarja.com/lajm/ekskluzive-kristo-frasheri-br-ju-rrefej-ahmet-zogun-e-vertete|title=Kristo Frashëri: Ju rrëfej Ahmet Zogun e vërtetë|date=2013|accessdate=10 gusht 2020|website=shqiptarja.net}}</ref> I biri i Zogut, në [[turqisht]] Zog-oglu, për herë të parë përmendet në vitin 1707 në një ferman të [[sulltan]]it si kapedan rrogëtarësh të armatosur të ngarkuar për të ruajtur rendin në një trevë të caktuar. Për të luftuar një cub të quajtur Bejtullah që plaçkiste qytetin e Manastirit, sipas fermanit, ishin emëruar tre banda martallozësh nga Mati të drejtuara nga Hyseni biri i Allamanit (Allaman Ogllu Hysejin), i biri i Zogut (Zog-ogllu), i treti Kurti biri i Tanushit (Tanush-ogllu Kurt). Por këta në vend që të shpëtonin Manastirin nga plaçkitësi Bejdullah, u bënë vetë plaçkitës të qyteti dhe të fshatrave. Pasi e plaçkitën Manastirin dy herë dhe para se të ktheheshin për herë të tretë së bashku me rebelë nga Mali i Zi, sulltani ngarkoi [[Mytesarifi|sanxhakbejlerët]] e Ohrit, Vlorës dhe Elbasanit t'i ndëshkonin.<ref name="Frashëri1"/> Nga trajta Zog-ogllu, u bë trajta shqipe Zogolli. Më pas krerët e familjes së Zogolli, shërbyen si derbej që rekrutonin bashibozukë me pagesë kur i duheshin Perandorisë Osmane. Si i tillë përmendet gjyshi Ahmet Zogolit, Xhelal pashë Zogolli.<ref name="Frashëri1"/>