[redaktim i pashqyrtuar][Redaktim i kontrolluar]
Content deleted Content added
vNo edit summary
back to healthy version
Etiketa: Undo
Rreshti 2:
[[File:Retrato de Mozart, por Johann Nepomuk della Croce (detalle).jpg|thumb|325x325px|Portret i Mozarti]]
[[File:Wolfgang Amadeus Mozart Signature.svg|thumb|270px]]
'''Wolfgang Amadeus Mozart''' ({{Shqiptimi|Volfgang Amadeus Moxart}}, Janar 27, 1756 - 5 dhjetor 1791), pagëzuarpagdigoëzuar si '''Johannes Chrysostomus Wolfgangus Theophilus Mozart''', ishte një [[kompozitor]] i shquar dhe me ndikim gjatë epokës moderne.
 
Moxart tregoi aftësi të jashtezakonshme nga fëmijëria e tij e hershme. Ai kompozoi nga mosha katërpesë vjeçare dhe performoi para familjes mbretërore Evropiane. Në moshën 17 vjeçare, ai ishte angazhuar si një muzikant i gjykatës në [[Salzburg]], por u rrit i shqetësuar dhe shkojnaudhëtoi me ni kllak kllak veq per ju kllak kllak kërkim të një pozitë më të mirë, gjithmonë kompozonte me bollëk. Ndërsa duke vizituar Vjenën në 1781, ai u shkarkua nga posti i tij ne SalzburgSalzburgut. Ai zgjodhi për të qëndruar në kryeqytet, ku ka arritur famë, por pak siguri financiare. Gjatë viteve të tij të fundit në [[Vjenë]], ai i kompozoi shumë nga simfonitë e tij më të njohura, koncerte dhe opera, dhe pjesë të Requiem, e cila ishte në masë të madhe e papërfunduar në kohën e vdekjes së tij. Rrethanat e vdekjes së tij të hershme kanë qenë shumë më të mitologjizuara. Ai e la pas gruan dhe dy bijtë e Constanze.
 
Ai kompozoi mbi 600 vepra , shumica u pranuan si kulme simfonike , koncertante , operës dhe muzikës korale . Ai është ndër më të popullarizuarit të kompozitorëve klasikë, dhe ndikimi i tij mbi të mëvonshëm muzikë artit perëndimor është i thellë ; Beethoven i kompozoi veprat e tij të hershme në hijen e Mozart , dhe Joseph Haydn shkroi se " Pasardhësit nuk do të shihnin një talent të tillë përsëri në 100 vjet "
 
Nder 19 operat me te njohura i dallojmi:”Rrembimi nga Saraji”,”Dasma e Figaros”,”Don Zhuani”,”Keshtu bëjnë të gjitha”.
 
==Filmografi==
[[Amadeus (film)]]
 
== Jeta e hershme ==
Line 27 ⟶ 24:
Biografi i Maynard Solomon vë në dukje se , ndërsa Leopold ishte një mësues i përkushtuar për fëmijët të tij , ka të dhëna se Mozart ishte i etur për të përparuar përtej asaj që ai u mësoi .Kompozita e tij e parë spërkati dhe përpjekjet e tij me zhvillim të parakohshëm me violinë ishin të iniciativës së tij dhe erdhi si një e papritur për babain e tij . Leopold përfundimisht hoqi dorë kompozimin kur talentet muzikore e djalit të tij u bë e qartë . Në vitet e tij të hershme , babai i Mozartit ishte mësuesi i tij vetëm . Së bashku me muzikë , i mësonte fëmijët e tij gjuhë dhe lëndët akademike .
 
=== 1762-1773 : Udhëtimi ===
Gjatë rinisë së Mozartit , familja e tij bëri disa udhëtime evropiane në të cilën ai dhe Nannerl performuan si fëmijë të përkëdhelur . Këto filluan me një ekspozitë , në 1762 , në oborrin e Prince - zgjedhës Maximilian III të Bavarisë në Mynih , dhe në Gjykatën Perandorake në Vjenë dhe Pragë . Një turne i gjatë koncerti që përfshin tre vjet e gjysmë , duke marrë familjen në gjykatat e Mynihut , Mannheim , Paris , Londër, Hagë , sërish në Paris , dhe të kthehet në shtëpi me anë të Cyrihut , Donaueschingen , dhe Mynih .
 
Line 40 ⟶ 37:
Nga fundi i udhëtimit të fundit italian , Mozart shkroi veprat e tij të para që luhet ende të kryhet gjerësisht sot .
 
== 1773-1777 : Punësimi i në gjykatën e Salzburgut ==
Pasi më në fund kthehet me babain e tij nga Italia më 13 mars 1773, Mozart ishte punësuar si një muzikant të gjykatës nga sundimtari e Salzburgut , Princi - Kryepeshkop Hieronymus Colloredo . Kompozitori kishte një numër të madh të miqve dhe admiruesve në Salzburg dhe të kishte pasur mundësinë për të punuar në shumë zhanre , duke përfshirë simfonitë , sonatat , kuartetet varg, masat , serenatave , dhe disa opera të vogla . Në mes të prillit dhe dhjetorit të 1775, Mozart kishte zhvilluar një entuziazëm për koncerte me violinë , prodhimin e një seri prej pesë ( vetëm ato që ai kishte shkruar ndonjëherë ), i cili në mënyrë të qëndrueshme në rritje në sofistikimit të tyre muzikore . E fundit tre- K . 216 , K. 218 , K. tani 219 - janë prodhime të repertorit . Në vitin 1776 ai iu kthye përpjekjeve e tij për koncerte piano , duke kulminuar në Concerto K. 271 të hershme 1777 , konsiderohet nga kritikët si një zbulim i madh .
 
Line 47 ⟶ 44:
Dy ekspedita të gjata në kërkim të punës ndërprenë këtë qëndrim të gjatë Salzburg : Mozart dhe babai i tij vizitoi Vjenën nga 14 korrik-26 shtator 1773, dhe Mynih nga 6 dhjetor 1774 në mars 1775 . Asnje Vizite s'ishte e suksesshme , edhe pse udhëtimi Mynih rezultoi në një sukses popullor me premierën e opera e Mozartit La finta giardinera.
 
== 1777-1778 : Udhëtimi në Paris ==
 
Në gusht 1777, Mozart dha dorëheqjen nga funksioni i tij Salzburg dhe , më 23 shtator ,shikoi edhe një herë më shumë në kërkim të punësimit , me vizitat në Augsburg , Mannheim , Paris, dhe Mynih .
Line 59 ⟶ 56:
== Viena ==
 
=== 1781 : Largimi ===
[[File:Wolfgang01.jpg|thumb|196x196px|Familja e Mozartit ne 1780.Ne mur eshte vendosur nena e Mozartit]]
Në janar 1781, opera Idomeneo e Moxartit ishte premierë me " sukses të konsiderueshëm " në Mynih .Mars vijim , Mozart u thirr në Vjenë , ku punëdhënësi i tij , Kryepeshkopi Colloredo , ishte duke marrë pjesë në festimet për anëtarësimin e Jozef II ne fronin austriak . Fresh nga miklim që kishte fituar në Mynih , Mozart u ofenduar kur Colloredo e kishte trajtuar atë si një shërbëtor i thjeshtë dhe veçanërisht kur kryepeshkopi kishte ndaluar atë për të kryer para perandorit në konteshë Thun -së për një tarifë të barabartë me gjysmën e pagës së tij vjetore të Salzburgut .Grindja arriti kulmin në maj : Mozart u përpoq të japë dorëheqjen dhe duke refuzuar . Muajin tjetër , leja është dhënë , por në një mënyrë tejet ofenduese :kompozitori u shkarkua fjalë për fjalë " me shqelma jashte " , e administruar nga kryeshërbëtorit të shtëpisë së kryepeshkopit -së , Konti Arco . Mozart kisht vendosur për tu vendosur në Vjenë si një interpretues i pavarur dhe kompozitor .
Line 109 ⟶ 106:
Ai kishte përjetuar kënaqësi të madhe në suksesin publike të disa prej veprave të tij , sidomos Flauti magjik ( e cila ishte kryer disa herë në periudhën e shkurtër midis premierën e saj dhe vdekjen e Moxartit ) dhe pak masonike kantata K. 623 , premierë më 15 nëntor 1791 .
 
== Sëmundja e fundit dhe vdekja ==
[[File:Wolfgang-amadeus-mozart 1.jpg|thumb|252x252px|Mozarti ne vitin 1819]]
Mozart u sëmurë në Pragë ne 6 shtator 1791 premierën e operës së tij La clemenza di Tito , e shkruar në të njëjtin vit në komision për festimet kurorëzimin e perandorit . Ai vazhdoi funksionet e tij profesionale për disa kohë , dhe realizuar premierën e Magic Flute më 30 shtator . Shëndeti i tij u përkeqësua më 20 nëntor , në të cilën pikë ai qëndron në shtrat , duke vuajtur nga ënjtje , dhimbje, dhe të vjella .
 
Mozart u shtrua për sëmundjen e tij të fundit nga gruaja e tij dhe motra e saj më e re, dhe u ndoq nga mjeku i familjes , Thomas Franz Closset . Ai ishte i zënë mendërisht me detyrën për të përfunduar Requiem tij , por dëshmi thone se ai në fakt diktuar pasazhe të studentit të tij Franz Xaver Süssmayr ishte minimal .
 
Mozart vdiq në shtëpinë e tij më 5 dhjetor 1791 ( të moshës 35 ) at 1:00 am . Grove New përshkruan varrimin e tij :
Line 123 ⟶ 120:
Shkaku i vdekjes së Moxartit nuk mund të dihet me siguri . Procesverbali e ka atë si " hitziges Frieselfieber " ( " ethe të rënda " , duke iu referuar një skuqje të lëkurës që duket si fara meli ) , një përshkrim që nuk mjaftojë për të identifikuar shkakun si ajo do të diagnostikuar në mjekësinë moderne . Hulumtuesit kanë thene të paktën 118 shkaqe te vdekjes , duke përfshirë trikinoz , gripin , helmim merkuri , dhe një sëmundje të rrallë të veshkave . Një nga më gjerësisht i pranuar hipoteza është se Mozart vdiq nga ethet reumatike akute .
 
Funerali modest Mozartit nuk e pasqyrojnë gjendjen e tij me publikun si një kompozitor : shërbimet përkujtimore dhe koncerte në Vjenë dhe Pragë ishin me pjesemarrjen . Në të vërtetë , në periudhën menjëherë pas vdekjes së tij , reputacioni i tij u rrit ndjeshëm : Salomoni përshkruan një " valë të paparë të entuziazmit " për punën e tij ; biografitë janë shkruar (për herë të parë nga Schlichtegroll, Niemetschek, dhe Nissen); dhe botuesit për të prodhuar edicionet e plotë të veprave të tij.{{reflist}}
 
==Referime==
{{reflist}}
 
== Lidhje të jashtme ==
Rreshti 134:
[[Kategoria:Gjermanë]]
[[Kategoria:Biografi gjermanësh]]
[[Kategoria:Kompozitor]]