Pompe Trogu: Dallime mes rishikimesh

'''Pompe Trogu''' i njohur edhe si '''Pompeius Gnaeus Trogus''' gjithashtu i njohur në formën e anglicizuar si {{Nowrap|'''Pompey Trogue''',{{refn|group=n|Less often, the mistaken "Trogue Pompey"}}}} ishte një historian galo-romak me prejardhje nga [[Keltët|fisi keltë]] Vocontii në Narbonese Gaul. Nuk dihet shumë për jetën e tij veqse që jetoi gjatë sundimit të perandorit [[Augusti|Augustus]] . Ai ishte pothuajse bashkëkohor me [[Tit Livi|Tit Livin]] .

Sidoqoftë, vepra e tij kryesore ishte ''Historitë Filipike me 44 vëllime dhe Origjina e Gjithë Botës dhe Vendeve të Tokës'' ( ''{{Lang|la|Historiae Philippicae et Totius Mundi Origines et Terrae Situs}}''), e cila kishte si temë kryesore [[Maqedonia e lashtë|Perandorinë Maqedonase të]] të themeluar nga {{Nowrap|[[PhilipFilipi II of Macedon|Philip II]]}} por që funksionoi si një histori e përgjithshme e të gjitha pjesëve të botës që ranë nën kontrollin e [[Aleksandri i Madh|Aleksandrit të Madh]] dhe [[Diadoket|pasardhësve të tij]], me devijime të gjera etnografike dhe gjeografike. Trogu filloi me Ninu, themeluesin [[Mitologjia Greke|legjendar]] të Nineve dhe përfundoi në të njëjtën pikë si Livi (9 pas Krishtit). Zhvillimi i Lindjes nga [[Asiria|Asirianët]] tek Perandoria Parthiane është mbuluar gjerësisht ndërsa historia e hershme romake dhe historia e [[Gadishulli Iberik|Gadishullit Iberik]] janë shkurtuar në dy librat e fundit. ''FHistoritë Filipike'' është trajtuar më parë nga historianët grekë si [[Teopompi|Theopompus]] ''(Philippica'' e të cilit mund të ketë sugjeruar titullin Trogut), Ephorus, Timotee, dhe [[Polibi]]. Me arsyetimin se një vepër e tillë ishte përtej fuqive të Galo-Romakut, në përgjithësi është supozuar se Pompeius Trogus nuk e ka mbledhur materialin e tij drejtpërdrejt nga këto burime greke, por nga një përmbledhje ose përkthim ekzistues nga një grek, siç është ''Historia Universale e'' përpiluar nga Timagenes nga Aleksandria. 

Teksti origjinal i ''historive filipikat'' ka humbur dhe ruhet vetëm në fragmente nga autorë të tjerë (duke përfshirë Vopiscus, [[Jeronimi|Jerome]], dhe [[Agostini|Augustini]] ) dhe në një përmbledhje nga ana e historianit të mëvonshëm [[Justin|Justini]] . <ref>{{Sfnpharvnb|Winterbottom|2006}}</ref> Justini kishte për qëllim vetëm të ruante pjesët që ai ndjente më të rëndësishmet ose interesantet në punën e Pompe Trogu, me ngjarjen e fundit të regjistruar që ishte rimëkëmbja e standardeve romake nga parthianët në 20&nbsp;Para Krishtit Në dorëshkrimet e veprave të Justinit, megjithatë, një seri të veçantë përmbledhjesh ( ''{{Lang|la|prologi}}'' ) të veprës origjinale janë ruajtur. Edhe në gjendjen e tyre aktuale të gjymtuar, veprat janë shpesh një autoritet i rëndësishëm për historinë e lashtë të Lindjes.

Veprat e Pompe Trogut mbi kafshët dhe bimët u cituan gjerësisht në veprat e [[Gai Plin Sekundi|Plini Plakut]]. Pompe Trogu në shkrimet e tij flet edhe për [[Iliria|Ilirinë]] dhe [[Ilirët|Ilirët]].