Uji: Dallime mes rishikimesh

[[Skeda:The Earth seen from Apollo 17.jpg|thumb|250px|Mbi dy të tretat e sipërfaqes së lëmshit tokësor janë të mbuluara me ujë, 97,2% e të cilit ndodhet në pesë oqeane. Shtresa e akullt në AntarktikAntarktidë përmban 90% të të gjithë ujit të embelëmbël të planetit. Uji avullues atmosferik mund të shihet në formeformë reshjereshjesh etë cilacilat shkaktonshkaktojnë bardhësinë e tokës.]] '''Uji''' në gjëndjen e tij të pastër, është lëng pa shije dhe pa erë po ashtu dhe nuk ka ngjyrë. Ai është i domosdoshëm për të gjitha format e [[Jeta|jetës]] dhe njihet edhe si tretësi më i gjithanshëm. Pa të, jeta siç e njohim ne, do të ishte e pamundur. Duket i pangjyrë në sasi të vogla për syrin tonë, megjithëkëtë mund të shihet si [[Kaltërsia|i kaltër]] në sasi të mëdha ose me vegla shkencore. Uji është lëngu më i përhapur në tokë. Formula kimike e tij është H₂O. Gjendet më tepër në [[Oqeani|oqeane]] dhe kësulat e akullta polare, por edhe në [[Reja|re]], [[Lumi|lumenj]]. Në [[Planeti|planetin]] tonë, uji është në lëvizje të vazhdueshme qarkulluese duke përfshirë [[Avullimi|avullimin]], [[Reshja|reshjet]] dhe derdhjen në [[Deti|det]].

Uji ka formulën kimike H₂O që domethënë se një molekulë uji përbëhet nga 2 atome [[Hidrogjeni|hidrogjen]] dhe një [[Oksigjeni|oksigjen]]. MundNë tëgrimca përshkruhetme jonikishtngarkesa ai shpërbashkohet në si HOHH⁺+OH^-, me jonin hidrogjen (H⁺) itë lidhur me grupin hidroksid (OH⁻). Uji është në ekuilibërbaraspeshë dinamik midis gjendjes së gaztë dhe asaj të lëngët në temperaturë dhe trysni standarde. Uji në vetvete është pa shije dhe pa ngjyrë por në kontakt të gjatë me ajrin lidhet me dioksidin e karbonit (CO₂) dhe merr një shije të athët acidi karbonik që nuk është i mirë për shëndetin.

Në shkenca uji quhet ndryshe edhe tretësi universal dhe është e vetmja substance e pastër qe gjendet ne natyre ne te tria gjendjet e lendes. TRETËSI UNIVERSAL.

Uji gjatë ftohjes tkurret në mënyrë lineare deri rreth temperaturës - 4 °C. Pastaj në mënyrë jolineare fillon tkurrjen dhe në temperaturën - 100 °C arrin densitetindendësinë më të madh prej 1 kg/L. Me ftohjen e mëtejshme densiteti i tij nuk zvogëlohet, por për habi zmadhohet gradualisht dhe në pikën e shkrirjes uji ka densitet më të madh se në temperaturën + 4 °C. Kjo dukuri quhet anomalia e ujit. Fjala ''anomali'' do të thotë sjellje jashtë parimeve.

1- Siç dihet të gjitha lëndët kur humbasin nxehtësi, tkurren. Edhe lëngjet që njihen, me rënien e temperaturës tkurren dhe humbasin vëllim. Me uljen e temperaturës rritet dendësia dhe kështu që ato pjesë që janë më të ftohta bëhen më të rënda. Për këtë arsye gjendjet e ngurta të lëngjevepërbërjeve kimike janë më të rënda se gjendjet e tyre normale të lëngëta. Uji në të kundërt të të gjitha lëngjeve tkurret deri në një rënie të caktuar temperature (+40C) dhe më pas menjëherë në mënyrë të papritur fillon të bymehet. Kur ngrin, bymehet edhe më tepër. Për këtë arsye gjendja e ngurtë e ujit është më e lehtë se gjendja e tij e lëngët. Pra, akulli në vend që të notojë në ujë sipas ligjeve faktikisht "normale" të fizikës duhet të fundoset në fund të tij.