[[Figura:Baby sleeping.jpg|thumb|Fëmija duke fjetur]]
'''Gjumi''' është një gjendje e natyrshme pushimi i rregullt trupor i vëzhguar tek të gjithë [[Gjitari|gjitarët]], [[Zogu|zogjtë]] dhe [[Peshku|peshqit]]. Gjumi është e kundërta e [[zgjimi]]t. Gjumi nuk është një gjendje e [[Pavetëdija|pavetëdijshme]], por më tepër, një gjendje prehjeje trupore e mendore, që veçorizohetkarakterizohet nga një zvogëlim i vullnetshëm i lëvizjeve trupore, rënie e reaksioneve ndaj ngacmimeve të jashtme, një nivel i lartë i [[anabolizmit]] (ripërtëritjes së [[qeliza]]ve), dhe një nivel i ulët i [[katabolizmi]]t (shkatërrimit të qelizave). Prandaj, gjersa [[vetëdija]] është [[kujdesi]] ndaj [[mjedisi]]t, gjumi është vetem nje gjendje e tjetërsuar e vetëdijes, e kundert me te qenurinqenurit i pavetdijshem. Gjumi ndikohet nga [[ritmi]] [[Dita|ditor]], dhe ndodh çdo 24-[[Ora|orë]], (megjithese [[ora e brendëshme]] ([[ora biologjike]]) e njeriut zakonisht shkon ne [[Cikli|cikle]] 24,5--25,5 ore) dhe nga shkaqe [[Hormoni|hormonale]] dhe rrethanore. Ky ritem apo cikël rregullohet çdo dite (d.m.th, çdo 24 ore), dhe ky cikel ndikohet nga shume ngacmime, ne te shumten nga shkaqe te njohura qe kane te bejne me [[Drita|driten]] [[Dielli|diellore]], pra ciklin dite - nate. Nga ky cikel varet niveli i [[Melatonina|melatonines]], i cili rritet gjithmone, kur ne biem te fleme. Gjumi është [[Funksioni|funksion]] riperterites i [[trupi]]t dhe [[truri]]t siç verehet nga shume [[simptoma]] (shenja) te keqfunksionimit qe haset kur [[Kafsha|kafshet]] nuk mund të flenëflejnë.
Ne te vertetevërtetë, megjithese gjumi është paraqitur si nje gjendje e dukshme qetësie, gjate kesaj gjendjeje ndodhin ndryshime te ndërlikuara ne nivelin trunor qe nuk mund te shpjegohen vetem me nje gjendje te thjeshte pushimi trupor e mendor. Për shembull, janë disa qeliza trunore qe ne disa [[faza]] te gjumit kane nje veprimtari 5-10 here me te larte ne krahasim me zgjimin. Dy veçori themelore dallojne gjumin me gjendjen e te qenit zgjuar: e para është qe gjumi ngre nje pengese perceptive (rrokese) midis botes se vetedijshme dhe botes se jashtme, e dyta është qe nje ngacmim shqisor (p.sh. nje zhurme e forte) mund t´a tejkaloje kete pengese dhe t´a zgjoje te fjeturin. Nje gjume i pershtatshem është biologjikisht i domosdoshem dhe duket i nevojshem për te ndihmuar [[Jeta|jeten]].
