Versioni i datës 10 nëntor 2009 20:59 redakto TXiKiBoT (diskuto \| kontribute) Robotë 86.547 edits v roboti shtoj: jv:Georg Friedrich Bernhard Riemann ← Redaktim më i vjetër		Versioni i datës 10 shkurt 2010 06:27 redakto zhbëje Xqbot (diskuto \| kontribute) Përdorues automatikisht të kontrolluar, Robotë, Redaktorët 45.129 edits v roboti shtoj: war:Bernhard Riemann; cosmetic changes Ndryshimi më pas →
Rreshti 1: [[~~Figura~~Skeda:Georg Friedrich Bernhard Riemann.jpeg\|~~thumb~~parapamje\|Bernhard Riemann]] '''Georg Friedrich Bernhard Riemann''' (shqiptohet Riman}; [[17 shtator]], [[1826]] ~~–~~– [[20 korrik]], [[1866]]) ishte një [[Matematikani\|matematikan]] [[gjerman]] i cili dha kontribute të vlefshme në [[Analiza matematikore\|analizën matematikore]] dhe në [[Gjeometria diferenciale\|gjeometrinë diferenciale]], disa prej këtyre zbulimeve më vonë u shfrytëzuan në zhvillimet e mëvonshme në teorinë e relativitetit të përgjithshëm. == Biografia == Riemanni lindi në [[Breselenz]], një fshat afër Dannenbergut në mbretërinë e [[Hanover]]it në [[Gjermani]]. Babai i tij, Friedrich Bernhard Riemann, ishte një pastor [[Lutheran]] shumë i varfër. Nëna i vdiq kur ky ishte ende fëmijë. Riemanni ishte fëmija i dytë ndër gjashtë fëmijët. Ishte shumë i turpshëm dhe vuanta nga kriza të shumta nervore. Riemanni tregoi aftësi të jashtzakonshme në matematikë sidomos për llogaritje me numra që në fëmijëri por kishte turp të dalë para publikut. Rreshti 9: Më 1847, Babai i tij pasi siguroi shumë të mjaftueshme parash ishte në gjendje që Rimanin ta largojë nga studimi i teologjisë dhe i lejoi atij të studjojë për dashurinë e parë të tij matematikën dhe e regjistroi në [[Univerziteti i Göttingenit\|Univerzitetin e Göttingenit]], ku ai për herë të parë e njohu [[Carl Friedrich Gauss]]in. Më pas kaloi në [[Berlin]], ku leksione mori nga matematikanët e shquar [[Carl Gustav Jakob Jacobi\|Jacobi]], [[Johann Peter Gustav Lejeune Dirichlet\|Dirichlet]], dhe [[Jakob Steiner\|Steineri]]. Bernhard Riemann me mbajtjen e leksioneve filloi në vitin 1854, në të cilat jo vetëm e krijoi gjeometrinë e ashtuquajzur [[Gjeometria e RiemanniT]] por i dha bazat për [[Relativiteti i përgjithshëm\|relativitetin e përgjithshëm]] të cilin e dha [[Albert Einsteini\|Einstein]]. Në vitin 1857, ka patur një përpjekje për promovimin e Riemannit si profesor i jashtzakonshëm në Univerzitetin e Göttingenit. Kjo përpjekje dështoi dhe ai punonte si profesor honorar. Në vitin 1859 pas vdekjes së [[Johann Peter Gustav Lejeune Dirichlet\|~~Dirichletit~~Dirichletitai]]ai e mori kryesimin e departamentit të matematikës në Göttingen. Ai propozoi teorinë e dimensioneve të larta e cila në masë të madhe thjeshton spjegimin e ligjee të fizikës. Ai duhej të larrgohej me të shpejtë nga Göttingeni kur plasi konflikti në mes armatës së mbretërisë së [[Hanover~~\|Hanoverit~~]]it dhe armatës pruse. Kjo goditje e shpejtë e tronditi shumë Rimanin i cili vuante nga tuberkuloza dhe ai së shpejti vdiq. Kur shërbetorja e tij dëgjoi për vdekjen e tij i hodhi të gjitha shkrimet dhe studimet e tij ndoshta edhe vërtetimin e [[Riemann hypothesis]]. == Veprimtaria == Veprat e publikuara të Riemannit janë kërkime të cilat e kombinojnë analizën dhe gjeometrinë. Ai krijoi degë të reja shkencore siç janë [[Gjeometria e Riemannit]], [[Gjeometria algjebrike]] etj. Teoria e Riemannit për sipërfaqet u elaborua nga [[Felix Klein]] dhe pjesërisht nga [[Adolf Hurwitz]] pjesë e matematikës e cila është pjesë e bazave të [[Toplogjisë]], dhe [[Fizikës matematikore]]. Riemanni dha kontribut në [[Analizën reale]] ku e dha përkufizimin modern të integralit [[Integrali i Riemannit]] me ndihmën e shumave të Riemannit, Zhvilloi teorinë e serive trigonometrike të cilat nuk janë seri Fourier. Rreshti 21: Kontributet në teorinë analitike të numrave në punimin e vetëm nga kjo teori ai e përkufizoi [[Riemann zeta function]] funksion ky që tregon rëndësinë e shpërndarjes së numrave të thjeshtë. Dha një seri hipotezash për vetitë e funksionit zeta njëra prej të cilave edhe sot është e pavërtetuar njëri nga shtatë [[Problemet e Mileniumit]] i njohur si [[Hipoteza e Riemannit]]. [[Kategoria:Lindje 1826]] [[~~Kategori~~Kategoria:~~Lindje~~Vdekje ~~1826~~1866]] ~~[[kategori:Vdekje 1866]]~~ [[Kategoria:Matematikanë gjermanë]] Line 82 ⟶ 81: [[uk:Бернгард Ріман]] [[vi:Bernhard Riemann]] [[war:Bernhard Riemann]] [[zh:波恩哈德·黎曼]] [[zh-min-nan:Bernhard Riemann]]

Bernhard Riemann: Dallime mes rishikimesh