[redaktim i pashqyrtuar][redaktim i pashqyrtuar]
Content deleted Content added
v roboti shtoj: war:Platinum
v roboti shtoj: be-x-old:Плаціна; cosmetic changes
Rreshti 1:
[[FiguraSkeda:Platin 1.jpg|thumb|]]
'''Platini''' është [[metal]] i çmuar shumë i rrëndë, i butë si [[ari]], me ngjyrë hiri në të bardhë, që shkrin në [[temperaturë]] të lartë e nuk [[ndryshk]]et dhe që përdoret për të bërë sende zbukurimi, [[enë kimike]] etj. Simboli kimik i saj është [[Pt]] dhe në sistemin periodik radhitet me numrin rrendor 78.
 
Rreshti 45:
 
 
== Prodhimi ==
1000 centimetër kub e një platini 99.9% të pastër
 
Rreshti 53:
 
== Masa paraprake ==
Sipas Qendrës së Kontrollit dhe Parandalimit të Sëmundjeve, ekspozimi për një kohë të shkurtër ndaj kripërave të platinit “mund të shkaktojë acarime të syve, hundës dhe grykës” dhe ekspozimi për një kohë të gjatë “mund të shkaktojë alergji të frymëmarrjes dhe të lëkurës”. Disa përbërje platini përdoren në kimioterapi dhe tregojnë një aktivitet ndalues kundër disa tumoreve. Cisplatini është veçanërisht i efektshëm kundër kancerit të organeve mashkullore, shkalla e shërimit u përmirësua nga 10% deri në 85%. Megjithatë efektet anësore janë të rënda, cisplatini shkakton grumbullime, dëme të pakthyeshme të veshkave dhe të dëgjimit. Si agjentët e tjerë ototoksik, shurdhësia mund të jetë dytësore në bashkëveprimet me melaninën në stria vascularis. Meqenëse platini është katalizator në prodhimin e llastiqeve të silikonit dhe përbërësve të xheleve të llojeve të ndryshme të transplantove mjekësore (të transplantove të gjirit, disqe artificiale për kurrizin,portat hyrëse të enëve të gjakut), mundësitë që platini natyror i lirë të hyjë në trup dhe të shkaktojë efekte të kundërta ka merituar një shqyrtim të hollësishëm. FDA-ja dhe shtete të tjera kanë rishqyrtuar çështjen dhe nuk kanë gjetur prova që ta sugjerojnë toksik platinin natyror.
 
 
Rreshti 68:
 
== Rrallësia dhe ngjyrat e platinit ==
Rrallësia e platinit si metal ka shkaktuar që reklamuesit ta bashkojnë atë me luksin dhe pasurinë. Kartat e kreditit të platinit kanë privilegje më të mëdha se ato të arit. Dhuratat e platinit janë më të shtrenjtat, të radhitura sipër arit,argjendit dhe bronxit por poshtë diamantit. Për shembull në SHBA një album muzikor që ka shitur më shumë se 1.000.000 kopie do të çertifikohet si PLATIN, ndërsa një album që ka shitur më shumë se 10.000.000 kopie do të çertifikohet si DIAMANT. Edhe disa produkte si, siç janë automjetet me një ngjyrë gri në të bardhë identifikohen si PLATIN. Platini konsiderohet si metal i çmuar, megjithëse përdorimi i tij nuk është i zakonshëm sa ari dhe argjendi. Skeleti i kurorës së Mbretëreshës Elizabet Mbretëreshës Nënë, prodhuar për kurorëzimin e saj si bashkëshorte e Mbretit George i VI, është bërë prej platini. Ishte kurora e parë Britanike që është bërë prej këtij metali të veçantë.
Një monedhë e Jugosllavisë dhe një 100$ Amerikanë prej PLATINI
Rreshti 78:
{{kimi-cung}}
 
[[CategoryKategoria:Elemente kimike]]
 
[[ar:بلاتين]]
[[be:Плаціна]]
[[be-x-old:Плаціна]]
[[bg:Платина]]
[[bn:প্লাটিনাম]]