Industria: Dallime mes rishikimesh
| [redaktim i pashqyrtuar] | [redaktim i pashqyrtuar] |
Content deleted Content added
Xqbot (diskuto | kontribute) v roboti shtoj: yo:Iṣẹ́ ẹlẹ́rọ; cosmetic changes |
|||
Rreshti 3:
== Përmbledhje ==
* Industria është shuma e aktiviteteve njerezore e cila ka si qellim prodhimin në seri shërbime ose të mira.
* Me fjalën industri do të nënkuptojme ndarje të proçesit së punës, pra e kunderta e [[artizanat]]it në të cilin i njejti njeri siguronte (në menyre teorike) të gjitha proçeset e realizimit të një punë : psh. studimin, fabrikimin, tregetimin dhe menaxhimin.
* Industri është po ashtu një nocion shkallë (krahesim), e themi kur sasia e prodhimit arrin një numër të konsiderueshem pjesesh të prodhuara.
== Historia e industrisë ==
Rreshti 21:
=== Antikiteti ===
* Vazhot prej balte ose qeramika ishte një prej industrive më të rendesishme të kohës Antike. Përgjate kësaj periudhë të gjitha grupet e popujve sidomos në [[Azi]], [[Evropë]], [[Afrikë]] kjo industri ishte mjaft e zhvilluar. Prodhimet industriale të kësaj epokë mund ti gjejme edhe sot. Muzet, kolleksionerët janë nder grupet shoqerore që kanë vazo prej qeramike të cilat kanë vlera të mëdha, qofte kjo nga pikpamja financiare por për më tepër nga kulturore.
* Filatura u zhvillua po ashtu përgjate kësaj epoke. Lënda e parë që përdorej ishin fibrat vegjetale (''Genista hispanica'') dhe fibrat e kafshëve (''leshi i deleve''). Fibrat vegjetale të Genista hispanica shërbenin për prodhimin e velave të anijeve po ashtu dhe për prodhimin e rrobave. Ndër prodhuesit kryesor kanë qënë Romakët dhe Kartagjenezët. Këta te fundit kishin koloni në gadishullin iberik cka i krijonte mundesi të kishin një lehtesi në gjetjen e lendes së parë.
=== Mesjeta ===
Rreshti 44:
Tre faktoren lejuan realizimin me sukses revolucionin e dytë industriale:
* Revolucioni teknologjike.
Pjese më e mdhe e shpikjeve janë në masen më të madhë europiane. Menyra të reja prodhimin dalin në dritë, të ndjekura nga menyrat e reja të transportit (hekurudha) dhe e komunikimit (telegrafi dhe telefoni). Materiale për prodhimin nuk janë më të njejta në krahesim me epokën e kaluar.
* Akumulimi i kapitalit. Duke u bazuar në principin që pasuria bazohet tek investimi, mendimi i përgjithshem është të mbledhja e kapitalit tek individet (p.sh. Qeveria Shqiperise ka nevoje për para për buxhetin e saj, ajo i merr borxh një bankë të caktuar e cila me anë filialeve të ia mbledh individeve, të cileve iu jep interesa, shpjegimi është i thjeshtur): po ashtu zhvillohet ''Aksionet'' në këtë kohë sidomos në Shtetet e Bashkuara të Amerikës. Për më shumë, krijimi dhe zhvillimi i bankave të depozitave ishte një faktor rritjeje ekonomike.
* Riorganizimi i ndermarrjeve që përfshinte dy modifikime kryesore: modifikime strukturale dhe një menyre të re organizime të punës.
** Modifikime strukturale. Në këtë erë, njerezimi kaloj nga punishtja familiare në usine (mbi 50 veta). Sipermarresit përpiqen te mbajne nën kontroll shpenzimet: kontrolli shtrihet nga lenda e parë deri të prodhimi përfundimtare. Në të njejten kohë lindin menyra te reja menaxhimi. Lindin ''Trustet'' një trust është një kompani e cila blen ndermarrjet e vogla (të cilat humbasin pavaresine e tyre). Ndersa ''Kartel'' është një alliances midis ndermarrjeve (në pergjithesi te te njejtes fushe) por këto të fundit ngelen autonome (përmendim Kartelin e shteteve naftenxjerrese).
** Në organizimin e ri të punës një nocion i ri lind: Organizimi shkencor i punës (OSHP), me dy ide baze: Fordizmi (Ford) dhe Teilorizmi (Taylor) që japin mundesi prodhimin në seri, kronometrazhe të punës, metode pune në zinxhire.
== Shiko edhe këtë ==
Rreshti 61:
*
{{Teknologjia}}
[[Kategoria:Industri| ]]
Line 153 ⟶ 154:
[[wo:Yewwute gu ndefar]]
[[yi:אינדוסטריע]]
[[yo:Iṣẹ́ ẹlẹ́rọ]]
[[zh:产业]]
| |||