Richard Feynman: Dallime mes rishikimesh

[redaktim i pashqyrtuar][redaktim i pashqyrtuar]
Content deleted Content added
v r2.7.1) (roboti shtoj: io:Richard Phillips Feynman
v roboti shtoj: ku:Richard Feynman; cosmetic changes
Rreshti 41:
Si një fizikan i ri Fajmani nuk kishte detyra shumë të rëndësishme në lidhje me projektin. Pjesa më e madhe e punës së tij që si administrator i grupit të kompjuterëve në divizionin teorik (një nga studentet e tij atje, John G. Kemeny, do të vente më vonë të shpikte bashkë me një koleg tjetër gjuhën kompjuterike të [[BASIC]]). Më vonë, bashkë me Nikola Metropolis, ai asistoi në implementimin e një sistem të ri për kompjutera i bazuar në karta shtypëse të prodhuara nga IBM.
 
=== Kariera e hershme akademike ===
 
[[Skeda:FeynmanLecturesOnPhysics.jpg|thumb|250px|Fajmani "Shpjeguesi i Madh": ''[[Leksionet e Fajmanit në fizikë]]'' gjetën një audiencë shumë më të gjerë përtej komunitetit akademik.]]
Rreshti 60:
 
=== Jeta personale ===
Gjatë studimeve për marrjen e doktoraturës, Fajmani u martua me gruan e tij të parë, Arline Greenbaum (e shkruar shpesh''Arlene''). Ajo u diagnostikua me [[Tuberkulozi|tuberkuloz]], por ajo dhe Fajmani u treguan të kujdesshëm, kështu që ai kurrë nuk e kontraktoi sëmundjen. Ajo ju nënshtrua sëmundjes në 1945. Kjo pjesë e jetës Feynman ishte portretizuar në filmin e 1996 '' [[Infinity (film) | Infinity ]] '', në të cilën morri pjesë edhe vajza e Fajmanit [[Michelle Feynman | Michelle]] në një rol kameo.
 
Ai u martua për herë të dytë në qershor 1952, me Mary Louise Bell nga [[Neodesha, Kansas]], kjo martesë ishte e shkurtër dhe e pasuksesshme. Ai më vonë u martua me Gweneth Howarth nga [[Ripponden]], [[Yorkshire]], me të cilën ai ndau entuziazmin e tij për jetën dhe aventurat. <ref> ((Harvnb | Feynman | 2005)). </ref> Përveç shtëpisë se tyre në [[Altadena, California]], ata kishin një shtëpi në plazh në [[Baja Kaliforni]], të blerë me çmimin e parave nga çmimit Nobel i Fajmanit, një e treta e 55.000 $. Ata mbetën të martuar deri me vdekjen e Fajmanit. Patën një djalë, Karl, në 1962, si dhe një vajzë, Michelle, në 1968.<ref> Name="Harvnb|Feynman|2005"</ref>
Rreshti 68:
Përveç kësaj, ai kishte një shkallë [[sinesthezie]] për ekuacionet, duke shpjeguar se letrat në disa funksione matematike i shfaqeshin në ngjyra, edhe pse të shtypura pa ndryshim në standardin . <ref> ((Harvnb | Feynman | 1988)) </ref>
 
Sipas biografi ''Gjeniu'', nga autori [[James Gleick]], Feynman eksperimentoi me [[LSD]] gjatë mbajtjes së katedrës në Kaltek. <ref name="Gleick">{{Harvnb|Gleick|1992}}</ref> Paksa i zënë ngushtë me veprimet e tij, Fajmani e la mënjanë këtë çështja kur tregonte anekdotat e tij, ai e përmend atë thjeshtazi në seksionin "O Americano, Outra Vez",Në kapitullin "Gjendjet e ndryshuar" tek libri ''Vërtet po tallesh, zoti. Fajman!'' ai përshkruan vetëm perdorimin e [[kanabis (droge) | marjuanes]] dhe përvojat e tij tek tanku i famshëm i privimit ndijor i [[John C. Lilly | John Lilly]] , si një mënyrë për të studiuar ndërgjegjjen. <ref name="Harvnb|Feynman|1985"> ((Harvnb | Feynman | 1985)) </ref> Feynman hoqi dore nga alkooli kur ai filloi të tregojë shenjat e hershme të alkoolizmit sepse ai nuk donte të dëmtonte trurin e tij sipas argumentit te dhënë tek "O Americano, Outra Vez" , ai dha te njejtin argument për hezitimin e tij për të eksperimentuar me LSD. <ref> name="Harvnb|Feynman|1985"</ref>
 
=== Tragjedia e anijes Çallenxher ===
[[ImageSkeda:Challenger explosion.jpg|thumb|Shpërthimi i anijes [[Space Shuttle Challenger |Space Shuttle ''Challenger'' ]] në 1986.]]
Fajmani luajti një të rëndësishëm tek [[Komisioni i Rogers]], i cili hetoi [[shpërthimin e anijes hapësinore Challenger]]. Fajmani ja kushtoi gjysmën e dytë të librit të tij ''[[Përse të prishet puna çka mendojnë të tjerët për ty?]]'' për përvojën e tij në Komisionin e Rogers. Në ndryshim me stilin e tij plot me anekdota të shkurtra gazmore ai ofron një trajtim të zgjeruar të çështjes . Analiza e Fajmanit tregoi se kishte një shkëputje burokratike midis inxhinierëve të NASA dhe drejtuesve që ishte shumë më e rëndë se çka ai priste. Intervista e tij me menaxherët më të lartë të NASA-s zbuloi se kishte keqkuptime befasuese të koncepteve elementare. Ai arriti në përfundimin se menaxhimi i NASA për vlerësimin e anijes kishte plot të meta . Ai paralajmëroi në shtojcën e tij për raportin e komisionit, " Për një teknologji të suksesshme, realiteti duhet të marrë përparësi mbi marrëdhëniet me publikun, sepse natyra nuk mund të mashtrohet" "<ref>{{cite web |url=http://science.ksc.nasa.gov/shuttle/missions/51-l/docs/rogers-commission/Appendix-F.txt |title=Appendix F&nbsp;— Personal observations on the reliability of the Shuttle |author=R. P. Feynman |publisher=Kennedy Space Center}}</ref>
 
Rreshti 248:
[[ka:რიჩარდ ფეინმანი]]
[[ko:리처드 파인만]]
[[ku:Richard Feynman]]
[[la:Ricardus Feynman]]
[[lad:Richard Feynman]]