Spinosauridae

Spinozaurët; Vargu kohor: Kretaceusi i herët–Kretaceusi i vonë, 139–93 Ma PreꞒ Ꞓ O S D C P T J K Pg N Mundësisht në Santonian, por shiko
	Montage of four spinosaurids, clockwise from top left: Baryonyx, Irritator, Spinosaurus and Suchomimus
Klasifikimi shkencor
Mbretëria:	Animalia
Filumi:	Chordata
Dega:	Dinosauria
Dega:	Saurischia
Dega:	Theropoda
Dega:	Avetheropoda
Infrarendi:	†Carnosauria (?)
Familja:	†Spinosauridae; Stromer, 1915
Lloji i species
	Spinosaurus aegyptiacus; Stromer, 1915
Nëngrupe
	Iberospinus; Vallibonavenatrix; †Baryonychinae; †Spinosaurinae Ichthyovenator; Irritator; Siamosaurus; Camarillasaurus?; Oxalaia?; Spinosaurini Sigilmassasaurus; Spinosaurus; ; ; *Në dyshim; =Spinosaurus?
Sinonimet
	Baryonychidae Charig & Milner, 1986; Irritatoridae Martill et al., 1996; Sigilmassasauridae Russell, 1996;

Spinosaurus (që do të thotë "hardhucë kurrizore") është një gjini e dinozaurit spinosaurid që jetoi në atë që tani është Afrika e Veriut gjatë fazave Cenomanian deri në Turonian e sipërme të periudhës së Kretaceut të Vonëshme, rreth 99 deri 93.5 milion vjet më parë.^[7] Kjo gjini u njoh së pari nga mbetjet egjiptiane të zbuluara në vitin 1912 dhe të përshkruara nga paleontologu gjerman Ernst Stromer në vitin 1915. Mbetjet origjinale u shkatërruan në Luftën e Dytë Botërore, por materiali shtesë ka dalë në dritë në fillim të shekullit 21. Është e paqartë nëse një ose dy specie përfaqësohen në fosilet e raportuara në literaturën shkencore. Speciet më të njohura janë S. aegyptiacus nga Egjipti, megjithëse një specie e dytë e mundshme, S. maroccanus, është rikuperuar nga Maroku.

Spinosaurus ishte ndër më të mëdhenjtë nga të gjithë dinosaurët e njohur mishngrënës, gati aq i madh sa dhe madje edhe më i madh se teropodët e tjerë si Tiranozauri, Giganotosaurus dhe Carcharodontosaurus. Vlerësimet e botuara në vitet 2005, 2007 dhe 2008 sugjeruan se ishte në gjatësi prej 12.6 deri në 18 metra në gjatësi dhe 7 deri në 20.9 tonë metrikë (7.7 deri në 23.0 tonë të shkurtër) në peshë.^[8]^[9]^[10] Vlerësimet e reja të botuara në vitet 2014 dhe 2018, bazuar në një ekzemplar më të plotë, mbështetën kërkimin e mëparshëm, duke zbuluar se Spinosaurus mund të arrinte gjatësi prej 15 deri në 16 metra. Kafka kishte një feçkë të ngushtë të mbushur me dhëmbë konik të drejtë që nuk kishin dhëmbë. Kishte gjashtë ose shtatë dhëmbë në secilën anë të pjesës së përparme të nofullës së sipërme, në premaksila, dhe dymbëdhjetë të tjerë në të dy maksilat prapa tyre. Dhëmbët e dytë dhe të tretë në secilën anë ishin dukshëm më të mëdhenj se pjesa tjetër e dhëmbëve në premaksila, duke krijuar një hapësirë midis tyre dhe dhëmbëve të mëdhenj në pjesën e përparme të maksilës; dhëmbët e mëdhenj në nofullën e poshtme përballeshin me këtë hapësirë.

Spinosaurus ishte për një kohë të gjatë një mister i madh me vetëm disa fosile të gjetura, por në vitin 2014 u gjetën mbetje më të plota të cilat treguan se ndër të tjera kishte këmbë shumë të shkurtra, të cilat së bashku me studime të tjera tregojnë se ai ishte i specializuar për një jetë afër ose në ujë.

Referime

^ Gabim referencash: Etiketë <ref> e pavlefshme; asnjë tekst nuk u dha për refs e quajtura barkeretal2021
^ Gabim referencash: Etiketë <ref> e pavlefshme; asnjë tekst nuk u dha për refs e quajtura Honeetal.2010
^ Gabim referencash: Etiketë <ref> e pavlefshme; asnjë tekst nuk u dha për refs e quajtura Kubotaetal2017
^ Ibrahim, Nizar; Sereno, Paul C.; Dal Sasso, Cristiano; Maganuco, Simone; Fabri, Matteo; Martill, David M.; Zouhri, Samir; Myhrvold, Nathan; Lurino, Dawid A. (2014). "Semiaquatic adaptations in a giant predatory dinosaur". Science (në anglisht). 345 (6204): 1613–6. Bibcode:2014Sci...345.1613I. doi:10.1126/science.1258750. PMID 25213375. S2CID 34421257. Supplementary Information
^ Symth, R. S. H.; Ibrahim, N. & Martilla, D. M. (2020). "Sigilmassasaurus is Spinosaurus: a reappraisal of African spinosaurines". Cretaceous Research (në anglisht). 114: 104520. doi:10.1016/j.cretres.2020.104520. S2CID 219487346.
^ Sereno, P.C.; Beck, A.L.; Dutheuil, D.B.; Gado, B.; Larsson, H.C.; Lyon, G.H.; Marcot, J.D.; Rauhut, O.W.M.; Sadleir, R.W.; Sidor, C.A.; Varricchio, D.J.; Wilson, G.P.; Wilson, J.A. (1998). "A long-snouted predatory dinosaur from Africa and the evolution of spinosaurids". Science (në anglisht). 282 (5392): 1298–1302. Bibcode:1998Sci...282.1298S. doi:10.1126/science.282.5392.1298. PMID 9812890.
^ Greshko, Michael (23 shtator 2020). "Case for 'river monster' Spinosaurus strengthened by new fossil teeth - Newfound troves from the Moroccan desert suggest that the immense predator spent much of its time in the water". National Geographic (në anglisht). Marrë më 24 shtator 2020.
^ Holtz, Thomas R. Jr. (2012) Dinosaurs: The Most Complete, Up-to-Date Encyclopedia for Dinosaur Lovers of All Ages, Winter 2011 Appendix.
^ Therrien, F.; Henderson, D.M. (2007). "My theropod is bigger than yours...or not: estimating body size from skull length in theropods". Journal of Vertebrate Paleontology (në anglisht). 27 (1): 108–115. doi:10.1671/0272-4634(2007)27[108:MTIBTY]2.0.CO;2. ISSN 0272-4634.
^ dal Sasso, C.; Maganuco, S.; Buffetaut, E.; Mendez, M.A. (2005). "New information on the skull of the enigmatic theropod Spinosaurus, with remarks on its sizes and affinities". Journal of Vertebrate Paleontology (në anglisht). 25 (4): 888–896. doi:10.1671/0272-4634(2005)025[0888:NIOTSO]2.0.CO;2. ISSN 0272-4634.

[barkeretal2021-1] Gabim referencash: Etiketë <ref> e pavlefshme; asnjë tekst nuk u dha për refs e quajtura barkeretal2021

[Honeetal.2010-2] Gabim referencash: Etiketë <ref> e pavlefshme; asnjë tekst nuk u dha për refs e quajtura Honeetal.2010

[Kubotaetal2017-3] Gabim referencash: Etiketë <ref> e pavlefshme; asnjë tekst nuk u dha për refs e quajtura Kubotaetal2017

[Ibrahim_et_al_2014-4] Ibrahim, Nizar; Sereno, Paul C.; Dal Sasso, Cristiano; Maganuco, Simone; Fabri, Matteo; Martill, David M.; Zouhri, Samir; Myhrvold, Nathan; Lurino, Dawid A. (2014). "Semiaquatic adaptations in a giant predatory dinosaur". Science (në anglisht). 345 (6204): 1613–6. Bibcode:2014Sci...345.1613I. doi:10.1126/science.1258750. PMID 25213375. S2CID 34421257. Supplementary Information

[Symthetal2020-5] Symth, R. S. H.; Ibrahim, N. & Martilla, D. M. (2020). "Sigilmassasaurus is Spinosaurus: a reappraisal of African spinosaurines". Cretaceous Research (në anglisht). 114: 104520. doi:10.1016/j.cretres.2020.104520. S2CID 219487346.

[serenoetal98-6] Sereno, P.C.; Beck, A.L.; Dutheuil, D.B.; Gado, B.; Larsson, H.C.; Lyon, G.H.; Marcot, J.D.; Rauhut, O.W.M.; Sadleir, R.W.; Sidor, C.A.; Varricchio, D.J.; Wilson, G.P.; Wilson, J.A. (1998). "A long-snouted predatory dinosaur from Africa and the evolution of spinosaurids". Science (në anglisht). 282 (5392): 1298–1302. Bibcode:1998Sci...282.1298S. doi:10.1126/science.282.5392.1298. PMID 9812890.

[NG-20200923-7] Greshko, Michael (23 shtator 2020). "Case for 'river monster' Spinosaurus strengthened by new fossil teeth - Newfound troves from the Moroccan desert suggest that the immense predator spent much of its time in the water". National Geographic (në anglisht). Marrë më 24 shtator 2020.

[Holtz2008-8] Holtz, Thomas R. Jr. (2012) Dinosaurs: The Most Complete, Up-to-Date Encyclopedia for Dinosaur Lovers of All Ages, Winter 2011 Appendix.

[TH07-9] Therrien, F.; Henderson, D.M. (2007). "My theropod is bigger than yours...or not: estimating body size from skull length in theropods". Journal of Vertebrate Paleontology (në anglisht). 27 (1): 108–115. doi:10.1671/0272-4634(2007)27[108:MTIBTY]2.0.CO;2. ISSN 0272-4634.

[dalsassoetal05-10] Sasso, C.; Maganuco, S.; Buffetaut, E.; Mendez, M.A. (2005). "New information on the skull of the enigmatic theropod Spinosaurus, with remarks on its sizes and affinities". Journal of Vertebrate Paleontology (në anglisht). 25 (4): 888–896. doi:10.1671/0272-4634(2005)025[0888:NIOTSO]2.0.CO;2. ISSN 0272-4634.

[7]

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[8]

[9]

[10]