Sylejman pashë Bargjini
Sylejman pashë Bargjini ka qenë një fisnik shqiptar i Perandorisë Osmane dhe themelues i qytetit të Tiranës.
Sfondi historik
RedaktoU lind në Bargjin por jetoi në Mullet, një fshat në afërsi të Tiranës. Pasi bëri një karrierë të shkëlqyer si jeniçer deri gjeneral në lufrat e Perandorisë Osmane, u rikthye në trevat e tij të origjinës së bashku me një ferman sulltanor për të themeluar qytetin e Tiranës.
Punimet për themelimin e qytetit të Tiranës nisën në vitin 1614. Plani urbanistik i origjinës përfshinte një kompleks arkitekturor në formë trekëndore, në skajet e të cilit u projektuan përkatësisht ndërtimi i një xhamie, hamami dhe një imaret, duke e ngritur kësodore në rangun e kasabasë.[1]
Themelues dhe mbrojtës të qytetit të Tiranës, Bargjinasit ishin njëkohësisht edhe familja e saj feudale ose oxhaku i saj legjitim që prej vitit 1614 e deri në fund të shekullit XIX, kohë kur oxhaku i Bargjinasve u mposht prej oxhakut të Krujës, Toptanve. Pas përleshjeve së forta që u bënë në gjithë krahinën si pasojë e këtij rivaliteti midis oxhaqesh feudalë, Toptanasit, falë edhe krushqive që kishin ndërmarrë me Bargjinasit, u imponuan si oxhaku i qytetit të Tiranës dhe i shpërngulën edhe sarajet e tyre në këtë qytet. Sidoqoftë, ata i ruajtën edhe sarajet e Krujës, të cilët i shpëtuan kohës dhe sot janë Muzeu Etnografik i qytetit të Krujës.
Megjithatë, momumentët themeltarë të qytetit të Tiranës ndërtuar nga Sylejman Pasha, nuk i rezustuan kohës dhe histrorisë së trazuar të trevave shqiptare. Ndërkohë, qyteti i vogël i Tiranës rezistoi për t'u shpalluar kryeqytet, më 1920, gjatë punimeve të Kongresit të Lushnjës.
Statuja
RedaktoNjë statujë e Sylejman Pashë Bargjinit gjendet sot qytetin e Tiranës, në sheshin që bart emrin e tij, Sheshi Sylejman Pasha.
Shiko dhe këtë
RedaktoReferime
Redakto- 1. Vepra IX: Personalitetet Shqiptare në Kâmûs al-A’alâm, Sami Bej Frashëri, Logos-A, Shkup, 1994
- 2. Kujtime: 1885-1925, Eqrem Bej Vlora, Shtëpia e Librit dhe Komunikimit, Tiranë, 2003
- ^ Kiel, Machiel (2012) [1990]. Arkitektura osmane në Shqipëri (1385-1912). Përkthyer nga Holta Vrioni. Stamboll: IRCICA. fq. 378. ISBN 9789290632429.